امروزه راهکار های سفید کردن دندان در علم دندانپزشکی از روش های متعددی امکان پذیر است که از جمله آن می توان به کامپوزیت ها، بلیچینگ دندان، لمینت های چینی، جراحی های لثه و ... اشاره کرد که هر کدام کارایی خاص خود را دارند.
در این بین اگر بخواهیم کامپوزیت دندان را به عنوان یکی از راهکار های سفید کردن دندان معرفی کنیم باید بگوییم از روش های لمینت دندان می توان به کامپوزیت دندان اشاره کرد. کامپوزیت ها از ماده ای به نام رزین ساخته می شوند و دندانپزشک این ماده خمیری شکل را بر روی دندان قرار می دهد و از این طریق دندان های پوسیده، ترک خورده، شکسته و سیاه شده را ترمیم می کند.
در مواقعی که مراقبت از دندان ها به خوبی انجام نگیرد و زیبایی دندان از بین برود مثلا رنگ دندان تغییر کند، در موقع خوردن مواد غذایی دندانمان لب پر شود و یا هر علت دیگری می توان به روش کامپوزیت رنگ دندان، فاصله و اندازه دندان را درست کرد. کامپوزیت ها از ترکیب ذراتی به نام فیلر ساخته می شوند که این ذرات باعث می شوند که، کامپوزیت ها مقاومت خوبی داشته باشند و به همین دلیل باید گفت که این روش دارای دوام بالایی است و در صورت رعایت بهداشت دهان و دندان و رژیم غذایی مناسب می توان به مدت ده سال و شاید بیشتر بدون هیچ مشکلی از آن استفاده کرد.
افرادی که از روش های سفیدی کردن دندان مانند کامپوزیت، بلیچینگ دندان و یا هر روش دیگری استفاده می کنند لازم است که، نکاتی را برای مراقبت از آن ها رعایت کنند. اگر از بلیچینگ دندان یا کامپوزیت استفاده می کنید این نکته را فراموش نکنید که باید به طور مرتب دندان ها را مسواک بزنید. همان طور که می دانیم مسواک به تنهایی نمی تواند دندان ها را تمیز کند پس باید از نخ دندان هم استفاده کنید. چون ممکن است خوردن این مواد باعث ساییدگی و آسیب دندان ها شود و علاوه بر هزینه های اضافی شما را با مشکلات جدی تری روبه رو کند. بعد از این که از مواد غذایی که دارای رنگ دانه های قوی می باشد مانند چای، قهوه، کاکائو و ... استفاده کردید، حتما دندان ها را مسواک کنید چون کامپوزیت و بلیچینگ دندان خاصیت رنگ پذیری دارند و با خوردن این نوع مواد غذایی می توانند تغییر رنگ دهند. این روش ها که برای سفیدی دندان استفاده می شوند معمولا بدون ایجاد درد هستند و دندانپزشک با استفاده از ژل بی حسی این احساس درد را به صفر می رساند.
برای انجام سفیدی دندان ها به روش های مختلف مانند کامپوزیت و بلیچینگ دندان لازم است تا مراحلی طی شوند تا به نتیجه مطلوب رسید. برای رسیدن به این نتیجه مطلوب در ابتدای کار باید با یک پزشک متخصص در مورد این که بلیچینگ دندان موثر تر است یا کامپوزیت مشورت بگیرید که در این مرحله پزشک با انجام معاینات لازم و بررسی التهابات و بیماری های لثه می تواند تصمیم گیری کند. اگر پزشک توصیه به استفاده از کامپوزیت کرد برای این کار باید ابتدا رنگ و نوع کامپوزیت را تعیین کنید که بهتر است این کار را هم با نظر دندانپزشک و با مشورت با او انجام دهید.
در این روش دندان هایی که ترمیم شده باشند به وسیله ی یک سد جدا می شوند تا رطوبتی بر روی مواد کامپوزیت ایجاد نشود. برای این که رزین مورد استفاده در روش کامپوزیت بهتر به دندان بچسبد از اسید برای سخت شدن سطح دندان ها استفاده می کنند. سپس دندانپزشک مواد کامپوزیت را در چندین لایه مختلف بر روی دندان قرار می دهد. تعداد لایه به میزان سفید شدن دندان ها بستگی دارد. در نهایت با صیقل دادن به مواد کامپوزیت که بر روی دندان قرار گرفته است کار سفیدی دندان به پایان می رسد.
در استفاده از روش های سفیدی دندان مانند کامپوزیت دندان یا بلیچینگ دندان نکته ای که اکثر افراد به آن توجه زیادی دارند این است که می خواهند دندان هایی سفید داشته باشند نه دندان هایی که غیر عادی باشند و جلب توجه کنند بنابراین میزان سفیدی این روش ها موضوع مهمی است. برای انتخاب رنگ کامپوزیت ها بهتر است با دندانپزشک مشورت کنید تا با توجه به سلیقه شما بهترین رنگ آن را به شما معرفی کند.
افرادی که سفید ترین رنگ کامپوزیت دندان را انتخاب می کنند باید بدانند که این رنگ حالت طبیعی نخواهد داشت و سفیدی بیش از اندازه آن ممکن است جذابیت حالت چهره شما را از بین ببرد. به خصوص در افرادی که دارای رنگ پوست تیره هستند، استفاده از سفید ترین رنگ کامپوزیت دندان توصیه نمی شود و بهتر است این افراد از درجه های طبیعی تر کامپوزیت ها استفاده کنند. در این انتخاب توجه به سفیدی چشم ها مهم است. کامپوزیتی را انتخاب کنید که از سفیدی چشم شما روشن تر نباشد چون در این صورت کامپوزیت کاملا غیر طبیعی خواهد بود.
تفاوت ها و شباهت های کامپوزیت و بلیچینگ دندان
گاهی در بین افرادی که می خواهند از روش های سفید کردن دندان استفاده کنند این سوال پیش می آید که بلیچینگ بهتر است یا کامپوزیت. برای پاسخ دادن به این سوال باید هر دو روش کامپوزیت و بلیچینگ دندان را از جنبه های مختلف مورد بررسی قرار داد تا به نتیجه ای درست رسید. دندانپزشک با توجه به شرایطی که هر بیمار دارد یکی از این روش ها را انتخاب می کند و ما در این مطلب سعی می کنیم شما را در این حوزه راهنمایی کنیم.
در بعضی موارد که میزان تیرگی دندان ها شدید باشد و لکه های قهوه ای و خاکستری بر روی دندان ها دیده شود استفاده از بلیچینگ دندان کار را دشوار می کند و نمی تواند به طور کامل این لکه ها را از بین ببرد. به همین دلیل در چنین شرایطی استفاده از لمینت یا کامپوزیت دندان پیشنهاد می شود. استفاده از کامپوزیت نسبت به بلیچینگ دندان تهاجمی تر است و لازم است قبل از استفاده از این روش تمام دندان ها معاینه شوند و سلامت مینا و ریشه ی دندان مورد بررسی قرار گیرد و اگر مشکلی در این رابطه وجود داشته باشد حتما در ابتدای کار باید آن را حل کرد سپس اقدام به سفید کردن دندان ها به روش کامپوزیت کرد و البته در روش سفید کردن دندان که در مطب انجام می گیرد و منسوب به بلیچینگ دندان در مطب است هم این معاینات باید صورت گیرد و حتی گاهی قبل از انجام آن باید دندان ها جرم گیری شوند.
در ادامه بررسی سوال بلیچینگ بهتر است یا کامپوزیت می توان طول عمر این دو روش را مورد ارزیابی قرار داد. در این مورد باید گفت که بلیچینگ دندان طول عمر کمتری نسبت به کامپوزیت دندان دارد. در صورتی که تمام نکات محافظتی از روش کامپوزیت را رعایت کنید می توانید بیشتر از ده سال از آن استفاده کنید این در حالی است که بلیچینگ دندان این گونه نیست و حتی اگر معاینات مکرر دندانپزشکی خود را هم انجام دهید بعد از مدتی دچار تغییر رنگ می شوند و مجبور به ترمیم آن می شوید.
در رابطه با شباهتی که کامپوزیت و بلیچینگ دندان دارند تنها نکته ای که می توان آن را بیان کرد سفید کردن دندان ها و از بین بردن لکه های تیره است و به جز این مورد کارایی دیگری برای بلیچینگ دندان نمی توان در نظر گرفت. تاثیر بلیچینگ بر دندان از این جهت قابل بررسی می باشد و جنبه های دیگری را نمی توان برای آن در نظر گرفت. این در حالی است که کامپوزیت کار درمانی و ترمیمی بر روی دندان ها انجام می دهد. بنابراین با تمام مواردی که گفته شد طبیعی است که قیمت کامپوزیت نسبت به بلیجینگ دندان بالاتر باشد. در روش بلیچینگ دندان علاوه بر روش سفید کردن دندان در مطب روش دیگری به نام سفید کردن دندان در منزل وجود دارد که در صورت استفاده از آن هزینه ها به شدت کمتر از روش کامپوزیت خواهد بود.
در نهایت اگر بخواهیم به جمع بندی کلی در این رابطه برسیم باید بگوییم که ماندگاری کامپوزیت بیشتر است و می تواند در ترمیم دندان ها موثر باشد. بلیچینگ دندان یک روش ایمن و معمول می باشد که عوارض آن کمتر بوده و خطرات کمتری را برای بیمار خواهد داشت. از طرفی هزینه بلیچینگ دندان کمتر بوده و انجام آن برای عموم افراد جامعه امکان پذیر تر است. بلیچینگ دندان به جز سفیدی دندان کارایی دیگری برای دندان ها نخواهد داشت.
برای این که هر یک از این روش ها را انتخاب کنیم باید اولویت های بیمار برای انتخاب را در نظر بگیریم. برای مثال شاید در بعضی افراد هزینه اولویت داشته باشد و برای افراد دیگر دوام و ماندگاری مهم تر باشد. پس در این شرایط با مشورتی که بیمار با دندانپزشک انجام می دهد می تواند هر یک از این روش های درمانی را انتخاب کند. البته باید این نکته را هم بیان کنیم که در برخی موارد پزشک تشخیص می دهد که برای مثال روش بلیچینگ دندان برای بیمار موثر تر خواهد بود که در این شرایط توصیه می شود با توجه به نظر پزشک عمل کنید تا بعد از مدتی دچار عوارض نشوید.
انواع کامپوزیت و بلیچینگ دندان
در رابطه با انواع کامپوزیت و بلیچینگ دندان باید گفت که این دسته بندی می تواند طیف گسترده ای را در بر بگیرد. کامپوزیت دندان در چهار گروه دسته بندی می شوند که نسبت به بلیچینگ دندان گستردگی بیشتری دارند. انواع کامپوزیت ها با عناوین کامپوزیت ماکروفیل یا درشت دانه، کامپوزیت میکروفیل یا ریز دانه، میکرو هیبرید یا نانو هیبرید و نانو کامپوزیت موجود می باشند که هر کدام با توجه به ویژگی هایی که دارند مورد استفاده قرار می گیرند. ماکروفیل ها دارای ذراتی بین 10 تا 50 میکرومتر می باشند و این بزرگی ذرات باعث بالا رفتن مقاومت و دوام بیشتر کامپوزیت ها می شوند. ایرادی که این نوع کامپوزیت ها دارند را می توان دشواری تمیز کاری یا پولیش سطح ترمیم دانست. میکروفیل ها ذراتی کوچکتر از 100 نانو متر دارند که این ریز بودن ذرات باعث پایین آمدن دوام کامپوزیت ها شده است. ایراد وارد شده به این نوع کامپوزیت ها را می توان ضعیف بودن آن در برابر فشار ها دانست. کامپوزیت های میکرو هیبرید ذراتی به اندازه 100 نانو متر تا 1 میکرومتر دارند. میزان مقاومت این نوع کامپوزیت ها بالا است و در برابر ساییدگی از خود مقاومت خوبی نشان می دهند اما به دلیل استهلاکی که در آن بعد از مدتی ایجاد می شود و زیبایی آن کاهش می یابد کمتر از این مورد استفاده می شود. نانو کامپوزیت ها ذراتی به اندازه 20 نانومتر دارند. در این کامپوزیت ها ذرات کوچک در کنار یکدیگر قرار می گیرند و ذراتی بزرگ را به وجود می آورند که این خاصیت باعث بالا رفتن مقاومت کامپوزیت ها در برابر ساییدگی می شود.
در سفید کردن دندان به روش بلیچینگ هم دو روش وجود دارد. روش اول بلیچینگ دندان در مطب و دیگری بلیچینگ دندان در خانه است. سفید کردن دندان در مطب دارای طول عمر کمتری است و در مدت زمان کوتاهی و با یک یا دو جلسه مراجعه به مطب دندانپزشک می توان به نتیجه ی مطلوب رسید. اما بلیچینگ دندان در خانه به دلیل قابلیت تکرار توسط خود فرد نتیجه ی آن به مدت بیشتری بر روی دندان ها می ماند. دلیل این که بعضی از افراد بلیچینگ دندان به روش خانگی را انتخاب می کنند می توان هزینه ی پایین آن دانست. هم چنین رفت و آمد به مطب های شلوغ دندانپزشکی را می توان دلیل دیگر استفاده از این روش دانست. برای این که این روش تاثیر خود را بر روی دندان ها نشان دهد مدت زمان بیشتری نیاز دارد و حداقل باید یک ماه دستورالعمل های لازم را انجام داد تا بتوان تاثیر بلیچینگ بر دندان را دید.
