جلوگیری از ابتلا به بیماری های دهان و دندان می تواند باعث جلوگیری از ابتلا به بیماری هایی همچون دیابت، قلبی و عروقی، خلل عملکرد دستگاه تنفس، بیماری های گوارشی، چربی خون، روماتیسم و... گردد.
چرا که بارداري باعث ایجاد تغيير و تحولات بسیاری در بدن خانم های باردار می گردد. عواملی مانند تحول هورمون ها، تهوع های دوران بارداری و شیوه تغذیه، شرايط مناسبی از جمله افزایش PH موجود در دندان را براي تقویت بيماري پوسيدگي، در خانم های باردار فراهم می نمایند. شرايط ویژه ی دوران بارداري موجب می گردد تا لازم باشد دقت بيشتري از دهان و دندان در دوران بارداری انجام پذیرد. در صورت وجود جرم بر روی دندان ها که پیامد آن التهاب شديد لثه خواهد بود، عاملی برای ایجاد خطراتی همچون تولد نوزاد کم وزن و زايمان زودرس به وجود خواهد آمد. در ادامه به همراه دکتر فاطمه لبافی به بررسی جرم گیری دندان در بارداری می پردازیم.
جرم گیری دندان در بارداری ضرر دارد؟
متاسفانه هرگونه خلل در آگاهی، می تواند مراقبت از دندان ها را به خطر بیاندازد. تمامی خانم های باردار باید بدانند که قبل و در حین بارداری، لازم است تا توسط دندانپزشک ویزیت شوند. جرم گیری در دوران بارداری، همراه با برداشتن پلاک دندان است. حساس شدن لثه و خونریزی در طی دوران بارداری و شیردهی موجب شده است تا مادران نسبت به بهداشت دهان و دندان خود کمی بی دقت و گاها نسبت به جرم گیری دندان در بارداری بی اعتنا باشند. گاهی اوقات عفونت های موجود در سطح دهان و دندان نهفته مانده و به کل بدن سرایت می کند. در هنگام ویزیت دندانپزشک و جرم گیری دندان در بارداری ، زمان بارداری خود را به وی اعلام کنید تا در هنگام معالجه بر روی یونتیت دندانپزشکی راحت تر خوابیده و از ایجاد حالت تهوع در شما در حین جرم گیری دندان در بارداری جلوگیری گردد. همچنین دانستن این مطلب که شما باردار هستید یا خیر می تواند به تجویز مناسب داروهای مقتضی کمک شایانی کند. حدود نیمی از خانم های باردار از مراقبت های دندانی و مراجعه به پزشک متخصص اجتناب می کنند. این دیدگاه به اشتباه در میان خانواده ها وجود دارد که نباید در دوران بارداری به دندانپزشک مراجعه نمود. در حالیکه دانش و تجربه متخصصان دندانپزشکی، نه تنها خلاف این امر را اثبات می کند بلکه پزشکان، توجه به پلاک دندان، سفید شدن دندان های زرد با جرم گیری، جرم گیری دندان در شیردهی و جرم گیری دندان در دوران بارداری به جهت پیشگیری از زایمان زودرس توصیه می نمایند. همچنین انجام مواردی از قبیل جرم گیری ایمپلنت دندان، جرم گیری لمینت دندان و یا جرم گیری دندان کامپوزیت شده، جرم گیری دندان ارتودنسی نیز در بارداری منعی ندارد.
جرم گیری دندان در بارداری
مرحله ی اول: ویزیت و معاینه توسط دندانپزشک. در ابتدایی ترین مرحله جرم گیری دندان در بارداری ، پزشک موقعیت کلی دندان شما را مورد بررسی قرار می دهد. گاهی اوقات لازم است تا از دندان هایتان تصویربرداری شود؛ البته با وجود باردار بودنتان، امکان صرف نظر وجود دارد.
مرحله ی دوم: پلاک برداری دندان. نام دیگر پلاک دندان، تارتار است. در صورت عدم استفاده مداوم از نخ دندان و مسواک، امکان تجمع تارتار بر روی پلاک دندان هایتان وجود دارد. دندانپزشک برای جرم گیری دندان در بارداری به وسیله دستگاه جرم گیری دندان در کلینیک دندانپزشکی ، با استفاده از بروساژ پلاک دندان ها را از بین می برد.
مرحله ی سوم: مسواک برقی. دندانپزشک با کمک یک مسواک برقی و خمیردندان مخصوص، جرم گیری دندان در بارداری را انجام و دندان ها را اسکراب می نماید.
مرحله ی چهارم: نخ دندان. بعد از خمیردندان، نوبت به کشیدن نخ دندان توسط دندانپزشک می رسد. وی تمامی خمیردندان های باقیمانده در فضای موجود بین دندان ها را با استفاده از نخ دندان پاک می کند.
مرحله ی پنجم: فلورایدیته. شست و شوی دندان ها با استفاده از محلولی به نام فلوراید در انتهای جرم-گیری دندان در بارداری ، امکان پذیر است.
مرحله ی ششم: جرم گیری عمیق دندان. در صورت بروز بیماری های لثه مانند پریودنتال، Gingivitis، Periodontitis، سیاه شدن لثه ها، سفید شدن لثه، آبسه دندان، بیماری لوکوپلاکیا، عقب رفتگی لثه و... لازم است تا جرم گیری دندان در بارداری، عمیق صورت پذیرد.
مرحله ی هفتم: درمان های خانگی. بعداز گذر مراحل فوق به مادران باردار توصیه می شود تا از موادغذایی مغذی مانند شیر، ماست، غذاهای دریایی، برنج، آجیل و...تغذیه نمایند. همچنین مسواک با جوش شیرین یا سرکه، غرغره نمودن آب نمک، مالش پوست موز بر روی دندان، گذاشتن پوست پرتقال یا برگ درخت انگور بر روی دندان، خوردن کمتر چای، قهوه و نسکافه از زرد و پوسیدگی دندان ها جلوگیری به عمل می آورد و خود یک اقدام جرم گیری دندان در بارداری، به حساب می آید.
جرم گیری دندان در شیردهی
نتایج مطالعات میدانی محققان سراسر دنیا نشان داده است مادران شیرده باید از میزان ذخیره کلسیم در بدن خود اطلاع یابند. در صورت فقر کلسیم مادران در دوران شیردهی، ضمن خطر ابتلا به پوکی استخوان، بیماری های عفونی دهان و دندان افزایش می یابد. خوشبختانه در دوران شیردهی میزان جذب کلسیم افزدوه شده و مادران با تغذیه یک لیتر شیر به صورت روزانه، می توانند منبع کلسیم خود را تامین نمایند. البته علاج وقوع را قبل از واقعه باید کرد! به خانم های جوان توصیه می شود تا قبل از بارداری جهت ارزیابی پریودنتال و پس از آن در حین بارداری و دوران شیردهی هر سه ماه یکبار جهت ویزیت به مطب دندانپزشکی مراجعه نمایند. متاسفانه مادران شیرده به علت افزایش وظایفی که بعد از تولد نوزاد دلبندشان بوجود می آید؛ از توجه به سلامت خودشان غافل می شوند. دندانپزشکان توصیه می کنند پس از جرم گیری دندان در بارداری و در دوران شیردهی، مراقبت های لازم بعد از جرم گیری دندان رعایت شوند و در هر وعده غذایی از نخ دندان و مسواک استفاده کنند؛ دهانشویه با تجویز مستقیم پزشک استفاده شود؛ در صورت لزوم جرم گیری دندان ها انجام شود. پریودنتیت یکی از علل از دست دادن دندان ها در دوران شیردهی می باشد. پریودنتیت نوعی از بیماری های عفونی است که در اثر جمع شدن پلاک میکروب ها بر روی سطح ریشه و در داخل بافت های پریودنتال ایجاد می شود. در صورت پیشرفت این بیماری امکان جابه جایی دندان ها، لق شدن دندان، از دست رفتن دندان، ضعیف شدن استخوان های دندان وجود دارد. دندانپزشک برای درمان این بیماری بایستی پلاک زیر لثه ای را حذف نماید. به علاوه وی برای حفظ سلامت بافت دندانی روش هایی مثل جرم گیری، تجویز آنتی بیوتیک و مسطح نمودن سطح ریشه ی دندان را به کار می بندد. گاهی اوقات مترونیدازول تجویز شده توسط دندانپزشک باعث ایجاد عوارضی مانند استفراغ، درد شکمی و یا تهوع می شود.
پوسیدگی دندان مادران شیرده بسیار رایج است.گاهی اوقات به علت ریزه خواری یا مصرف مواد غذایی در طی روز به صورت غیر منظم، کمبود کلسیم، پوسیدگی، بیماری های دندانی و... شاهد شکستن دندان های مادران هستیم. به شما توصیه می کنیم تا پس از جرم گیری دندان در بارداری و در دوران شیردهی، در صورت شکستگی دندان حتما به دندانپزشک جهت عصب کشی و روکش بندی مراجعه کنید.
عوارض جرم گیری دندان در شیردهی
آیا جرم گیری دندان در دوران شیردهی مضر است؟ با اطمینان به شما پاسخ خیر را می دهیم. نگران عوارض جرم گیری دندان در شیردهی نباشید.
- جرم گیری فاقد هرگونه تاثیر سوء بر شیر مادر است.
- قبل از ویزیت، حتما پزشک را از وضعیت خود مطلع سازید.
- تحقیقات آزمایشگاهی نشانگر آن است که داروهایی مانند گاز نیتروس اکسید، والیوم، عکسبرداری با استفاده از اشعه ایکس، آمپول های بی حسی و... هیچکدام بر روی شیر مادر تاثیر مخربی ندارند.
- دندانپزشکان از تعویض و ترمیم دندان های آمالگامی در دوران شیردهی مادران اجتناب می کنند.
- مصرف دهانشویه و خمیردندان بلامانع است.
- بهتر است در دوران شیردهی از سفیدکردن دندان به روش شیمیایی (بلیچینگ) و توسط دندانپزشک اجتناب کنید. اگر چه مطالعات محققین وجود رابطه ای منفی میان سفیدنمودن دندان و شیر مادر را نشان نداده اما اغلب دندانپزشکان سفید شدن دندان های زرد دردورا شیردهی را توصیه نمی کنند.
- مصرف داروهای مسکن مانند استامینوفن بلامانع است.
- خوردن آنتی بیوتیک، آسپیرین مجاز نیست.
- شیردهی باعث پوسیدگی دندان نمی شود بلکه عدم مراقبت های لازم پس از جرم گیری دندان در بارداری و در دوران شیردهی، از دندان عامل مهم تری می باشد.
سفید شدن دندان های زرد
هرچه دندان ها سفیدتر باشند؛ سالم ترند! این دیدگاه در میان اغلب مردم رایج است اما واقعیت آن است که میزان سفیدی رنگ دندان رابطه ی چندانی با وضعیت سلامت دهان ندارد. گاهی اوقات به علت استعمال دخانیات، افزایش سن، خشک شدن دهان، تنفس نادرست و از طریق دهان، نوشیدن مواد خوراکی رنگی مانند نوشابه، چای و نسکافه، خوردن غذاهای اسیدی مانند ترشی و... باعث از بین رفتن مینا و تغییر رنگ دندان ها شده که خانم های باردار را مجاب می سازد تا برای جرم گیری دندان در بارداری ، به پزشک مراجعه نمایند. شما با رعایت برخی از نکات در منزل می توانید از زرد شدن دندان و لزوم جرم گیری دندان در بارداری ، جلوگیری نمایید.
در ادامه تعدادی از روش های جرم گیری دندان خانگی آورده شده است:
راه حل اول: استفاده از مسواک و نخ دندان. در هر روز و بعد از هر وعده غذایی دندان هایتان را مسواک بزنید. البته بعد از خوردن غذاهای ترش، باید حداقل نیم ساعتی صبر کنید و بعد از آن دندان های خود را با مسواک شست وشو نمایید. چرا که بعد از سرو غذاهای اسیدی مینای دندان به شدت حساس شده و با مسواک راحت تر از بین می رود. به جای نوشابه، دوغ میل کرده و یا آن را با نی بنوشید.
راه حل دوم: دندان ها را با جوش شیرین مسواک کنید. برای تاثیر بیشتر مسواک با جوش شیرین، بهتر است آن را با هیدروژن پروکسید، مخلوط کرده و به مدت حداکثر یک ساعت صبر کنید تا بر روی دندان هایتان بماند. سپس برای جرم گیری دندان در بارداری، دهان را با آب آبکشی کنید.
راه حل سوم: روغن نارگیل. غرغره کردن و یا نگه داشتن روغن نارگیل به مدت 10 دقیقه و یا بیشتر می-تواند دندان های شما را سفیدتر کند. برخی از برندهای تولیدکننده خمیردندان، از عصاره روغن نارگیل استفاده می کنند که این امر نیز می تواند موثر باشد.
راه حل چهارم: سرکه سیب. همان طور که در مقاله اشاره شده است؛ اسیدها خاصیت خورندگی دارند بنابراین در استفاده از سرکه سیب باید دقت کافی را به کار بندید. برای جرم گیری دندان در بارداری و به روش خانگی کافیست با انگشت سرکه را بر روی دندان هایتان بمالید.
راه حل پنجم: زغال. شاید تبلیغات تلوزیونی و رادیویی خمیردندان و مسواک های ذغالی را دیده باشید. آیا سفیدکنندگی دندان با زغال واقیت دارد یا صرفا شعاری بیش نیست؟ پاسخ، حاکی از تصدیق لایه برداری با زغال است. باید توجه نمود که زغال مورد استفاده در پزشکی با زغال معمولی متفاوت است. جرم-گیری دندان در بارداری، با استفاده از زغال فعال و با زندانی نمودن سموم بدن، موجب سفید شدن دندان های زرد می شود. شما می توانید زغال فعال را خریداری کرده، بر روی مسواک بریزید و نواحی سیاه دندان را با آن مسواک بزنید. به شما توصیه می شود که در هفته بیش تر از دو الی سه مرتبه از زغال فعال استفاده نکنید.
اگر هیچکدام از راه حل های ذکر شده کارساز نبود از دندانپزشک درباره جرم گیری دندان در بارداری و در دوران شیردهی، کمک بخواهید.
این مطالب هم می تواند برای انجام جرم گیری دندان به شما کمک نمایند:
پلاک دندان
پلاک دندان یا Dental Plaque باکتری موجود در دهان است که به راحتی و با چشم قابل دیدن نیست. بعد از خوردن غذا باکتری هایی که بر روی دندان قرار می گیرند، تجمع یافته و موجب ملتهب شدن لثه می گردند. در موارد حاد پلاک دندانی توسط دندانپزشک باید برداشته شود اما در اغلب موارد با استفاده از شیوه ی صحیح مسواک می توانید از ایجاد پلاک دندانی جلوگیری نمایید. جالب است بدانید که وسایل کنترل پلاک دندانی توسط هر فرد عبارتند از: مسواک، نخ، خلال، دهانشویه و گاهی اوقات جویدن آدامس (به خصوص آدامس بدون قند). اما شیوه صحیح مسواک زدن چیست و چگونه می توان با استفاده از آن پلاک دندان را از بین برد؟ و آیا حتما باید برای جرم گیری دندان در بارداری و در دوران شیردهی، به پزشک مراجعه نمود؟ در ادامه تعدادی از روش های علمی مسواک زدن ذکر شده است.
- روش اول: سر مسواک با زاویه ی چهل و پنج درجه در مقایسه با محور طول دندان قرار گیرد. الیاف مسواک را داخل قسمت های بین دندان فشار دهید و با حرکات لرزشی، چرخشی و عقب جلو بردن الیاف مسواک را حرکت دهید. این کار باید 4 بار در هر ناحیه ی بین دندانی انجام شود.
- روش دوم: مجددا سر مسواک با زاویه ی چهل و پنج درجه در مقایسه با محور طول دندان قرار گیرد. الیاف مسواک باید در قسمت انتهای ریشه دندان، یعنی جایی که لث و دندان به یکدیگر متصل شده اند، قرار گیرد. سپس با وارد آوردن فشار کم و چرخاندن مچ دست، مسواک را مانند جارو به سمت بالایی دندان یا تاج حرکت می دهیم. این کار باید 5 بار در هر ناحیه ی بین دندانی انجام شود.
- روش سوم: مانند دو روش قبلی سر مسواک با زاویه ی چهل و پنج درجه در مقایسه با محور طول دندان قرار گیرد. مقداری از الیاف مسواک به شیار داخل لثه فرو روند و مقداری نیز با دندان برخورد کنند. سپس با حرکت های لرزشی و عقب-جلو بردن مسواک، دندان ها را تمیز کنید. مدت زمان انجام این روش برای هر دندان 10 ثانیه می باشد.
تمامی نکات و رهنمودهای لازم برای جرم گیری دندان در بارداری و در دوران شیردهی در این مقاله آورده شد. اما بهترین روش پیشگیری می باشد. در پیشگیری قادر خواهید بود تا از زمان و هزینه های جرم گیری دندان در بارداری و در دوران شیردهی بکاهید.
