یکی از دلایل مراجعه بیماران به کلینیک دندانپزشکی، کشیدن دندان است. قاعدتاً کشیدن دندان برای حفظ سلامت دهان و دندان های دیگر انجام میشود، اما اگر به درستی انجام نشود میتواند به دندان های دیگر آسیب برساند. از این رو مهارت کشیدن دندان توسط دندانپزشک و مراقبت های پس از کشیدن دندان اهمیت بالایی دارد.
کشیدن دندان از کودکی با کشیدن دندان های شیری آغاز میشود چراکه دندان های شیری اولین دندان هایی هستند که در دهان هر فرد رشد میکنند. در بزرگسالی نیز ممکن است بنا به دلایلی مجبور به کشیدن دندان شویم. در این بخش به فرآیند کشیدن دندان در کودکی و بزرگسالی و هزینه های کشیدن دندان میپزدازیم.
همچنین مطالعه این موارد نیز به شما پیشنهاد می شود:
فرآیند کشیدن دندان
پروسه کشیدن دندان معمولا در کلینیک دندانپزشکی انجام میشود. در ابتدا بر اساس تشخیص دندانپزشک مشخص میشود که چه تعداد دندان باید کشیده شود؟ پس فرآیند کشیدن دندان که شامل مراحل زیر است، آغاز میشود:
- در ابتدا دندانپزشک بافت لثه و عصب دندان مورد نظر را بی‌حس میکند. البته اگر کشیدن چند دندان یا تمام دندان‌ها مد نظر باشد، از بیهوشی عمومی قوی‌تری استفاده میشود.
- سپس با استفاده از ابزاری به نام الواتور دندان را در لثه لق میکند.
- در آخرین گام، دندانپزشک انبر را دور دندان قرار میدهد و دندان را از لثه بیرون می‌کشد.
همچنین پس از اتمام کشیدن دندان، دندانپزشک اقدامات زیر را انجام میدهد:
- حفره لثه را تمیز و استخوان باقیمانده را صاف میکند.
- با زدن یک یا چند بخیه لثه بسته میشود.
- از بیمار می‌خواهد که دندان‌ها را محکم روی گاز پانسمان فشار دهد تا خونریزی متوقف شود.
- زمان مراجعه بعدی بیمار را تعیین میکند.
اگر کشیدن دندان، با دشواری هایی همراه باشد، دندانپزشک اقدامات زیر را انجام میدهد:
- علاوه بر مواد بی حس کننده، آرامبخش تزریق میکند،
- اگر دندان نهفته باشد، لایه‌ای از بافت لثه را شکاف میدهد سپس دندان را با انبر بیرون می‌کشد. همچنین اگر نتواند دندان را به یکباره خارج کند، آن را خرد میکند و تکه تکه بیرون می‌کشد.
کشیدن و افتادن دندان شیری
هر کودک 20 دندان شیری در دهان خود دارد که بعد از 6 ماهگی به تدریج رشد میکنند و از درون لثه بیرون می آیند. البته زمان دندان درآوردن کودکان با یکدیگر متفاوت است اما معمولا شروع آن از 6 ماهگی است.
دندان های شیری عمر در مقایسه با دندان های دائمی، عمر نسبتاً کوتاهی دارند اما این موضوع نباید باعث سهل انگاری نسبت به نگهداری و حفظ سلامت دندان های شیری شود.
این دندان ها در واقع مهم ترین دندان هایی هستند که فرآیند جویدن غذا و صحبت کردن از طریق آنها شروع میشود. از طرفی سالم نگه داشتن دندان های شیری برای رشد دندان های دائمی لازم و ضروری است. با نگهداری مناسب از دندان های شیری، دندان های دائمی در محل صحیح خود قرار میگیرند و رشد میکنند.
همانطور که گفتیم سلامت دندان های شیری اهمیت بالایی دارد و بی توجهی به آنها میتواند مشکلات و عوارضی را در رشد دندان های دائمی به دنبال داشته باشد. اگر دندان های آسیاب شیری یک کودک به دلیل پوسیدگی، کشیده شود، الگوی رشد دندان های دائمی دچار آسیب میشود یا از بین میرود. چرا که فضای رشد دندان های دائمی دچار اختلال می شود و به این ترتیب دندان های دائمی در هنگام رشد در جای مناسب خود قرار نمیگیرند و به طور صحیح رشد نمیکنند.
از طرف دیگر پوسیدگی دندان ها در کودکان میتواند موجب عفونت شود و به خاطر پایین بودن سن و عدم همکاری کودک با پزشک یا ممنوعیت استفاده برخی داروهای بی حسی، درمان را با مشکلاتی مواجه سازد. پوسیدگی از نوع شدید که به ریشه دندان آسیب برساند یا احتمال ورود عفونت به خون وجود داشته باشد، باعث میشود دندانپزشک مجبور به کشیدن دندان شود.
البته تنها دلیل کشیدن دندان شیری، پوسیدگی و عفونت نیست، ممکن است زمانی که دندان های دائمی جایگزین دندان های شیری می شوند، به دلیل بزرگتر بودن اندازه دندان های دائمی نسبت به دندان های شیری، ازدحام در بین دندان ها ایجاد شده و نیاز به کشیدن دندان شیری وجود داشته باشد.
عوارض کشیدن دندان شیری اغلب شامل مواردی مانند درد و خون ریزی خفیف می شود. درد ملایم و موقتی که به دلیل بیرون آمدن دندان از درون ریشه است. هرچند این درد موقتی است اما برای کاهش این درد میتوان از داروهای مسکن استفاده نمود. علاوه بر این ممکن است خون ریزی خفیفی در دهان دیده شود که دلیل آن خارج شدن دندان از درون لثه است. در این حالت با فشار دادن پانسمان به مدت 10 دقیقه روی محل کشیدن دندان میتوان از خون ریزی جلوگیری نمود.
کشیدن دندان در بزرگسالان
کشیدن دندان در بزرگسالان، به معنی بیرون آوردن دندان از درون بافت لثه است. اجرای این عمل توسط دندانپزشک عمومی یا جراح دندانپزشکی انجام میشود. اگر دندان عفونت داشته باشد، باید هرچه سریعتر از دهان خارج شود و بقیه دندان ها را آلوده به عفونت نکند و همچنین منجر به بروز مشکلات جدی تر نشود.
در شرایطی که وسعت عفونت زیاد باشد و دندانپزشک نتواند با انجام عصب کشی دندان را حفظ کند، اقدام به کشیدن دندان میکند. کشیدن دندان در واقع آخرین گزینه درمان است. چرا که جای خالی دندان کشیده شده، مشکلات دندانی مختلفی را ایجاد میکند، توانایی جویدن یا گفتار را مختل میکند و یا باعث جابجا شدن و نامرتبی بقیه دندان‌ها میشود.
مهمترین دلایل کشیدن دندان
کشیدن دندان در کودکی و بزرگسالی دلایل مختلفی دارد. از جمله مهمترین دلایل کشیدن دندان موارد زیر است:
- دندان شیری به موقع نیفتد و مسیر رشد دندان دائمی را مسدود نماید.
- دندان شکسته شده باشد یا آسیب دیده باشد.
- دندان دچار عفونت شده باشد و موجب تخریب فک و دندان های کناری شود.
- پوسیدگی عمیق دندان و ریشه آن
- در هنگام درمان با ارتودنسی، فضای کافی برای مرتب کردن دندان ها وجود نداشته باشد.
- تعداد دندان ها بیش از گنجایش فک باشد یا به عبارتی فک کوچک باشد.
- مسیر رشد دندان عقل مسدود باشد.
- لثه دچار عفونت شده باشد.
در صورت بروز هر یک از موارد بالا، در اولین فرصت ممکن به دندانپزشک مراجعه کنید. پزشک متخصص دندان های شما را معاینه میکند و در صورت نیاز به کشیدن دندان به شما میگوید که کدامیک از دندان ها و به چه دلیل باید کشیده شوند.
هرچند کشیدن دندان درمان خوشایندی برای بیماران نیست، اما گاهی لازم است برای حفظ سلامت بقیه دندان ها و نیز حفظ سلامت دستگاه گوارش، یک یا چند دندان کشیده شود. به علاوه اینکه با پیشرفت های علم پزشکی دیگر جای نگرانی و ترس از کشیدن دندان وجود ندارد. چراکه روش های جدید مثل کشیدن دندان با لیزر، جایگزین کشیدن دندان به روش سنتی شده است. در حال حاضر مراحل کشیدن دندان کاملاً بدون درد، التهاب و عفونت در مطب دندانپزشکی انجام میشود.
کشیدن دندان معمولاً خطر خاصی ندارد اما در صورت ابتلاء به بعضی بیماری های خاص، ریسک عفونت دندان افزایش میابد. به همین دلیل لازم دندانپزشک شما آنتی بیوتیک تجویز کند. به طور کلی اگر بیماری خاصی دارید یا داروی خاصی مصرف میکنید، حتما پزشک خود را در جریان قرار دهید. موارد زیر جزو بیماری هایی است که ریسک عفونت دندان را افزایش میدهد:
- عمل دریچه قلب و یا استفاده از دریچه قلب مصنوعی
- مشکل مادرزادی قلبی
- بیماری کبدی
- سابقه بیماری های قلبی و عروقی
- دیابت
در چه مواردی کشیدن دندان ضرورت میابد؟
همانطور که قبلاً هم اشاره کردیم، کشیدن دندان دلایل مختلفی دارد. از جمله مهمترین دلایل کشیدن دندان توسط متخصص دندانپزشکی میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- عفونت عمیق دندان که هیچ روشی برای درمان آن وجود نداشته باشد
- دندان به شدت پوسیده باشد
- نامرتبی دندان‌ها و کوچک بودن فک برای دندان ها
- بیماری لثه‌ای که دندان را لق کرده یا به آن آسیب زده باشد
- آسیب دیدگی و شکستگی دندان ها
- وجود دندان نهفته مانند دندان عقل یا آسیاب سوم
اگر دندان شامل یکی از موارد فوق باشد، باید کشیده شود تا پروسه درمان سایر دندان ها امکان پذیر باشد. مهمترین موضوع قبل از کشیدن دندان این است که بیمار در مورد سوابق بیماری های قبلی خود و داروهایی که مصرف میکرده یا مصرف میکند، اطلاعاتی به دندانپزشک خود بدهد.
از آنجاییکه بعد از کشیدن دندان به دلیل نفوذ باکتری ها به داخل دهان امکان عفونت دندان وجود دارد، ممکن است دندانپزشک شما آنتی بیوتیک تجویز کند. به همین دلیل باید در جریان وضعیت سلامتی بیمار و داروهایی که مصرف میکند باشد تا تداخل دارویی به وجود نیاید.
از این رو اگر بیمار به یکی از بیماری های زیر نیز مبتلا هستید باید حتما دندانپزشک خود را در جریان قرار دهید:
- بیماری های قلبی و عروقی
- بیماری کبدی
- ضعیف بودن سیستم ایمنی
- به تازگی انجام دادن جراحی‌هایی مانند تعویض مفصل
