یکی از بهترین و محبوب‌ترین درمان‌های جایگزینی دندان از دست رفته، ایمپلنت دندان است انواع مختلف این درمان بسته به شرایطی که بیمار دارد، ممکن است برای وی به کار گرفته شوند. هر یک از روش‌های انجام ایمپلنت، ویژگی‌های مختص خود را دارند.
انواع مختلف ایمپلنت بر چه اساسی تقسیم بندی می‌شوند؟
کدام روش ایمپلنت برای جایگزینی دندان از دست رفته بهتر است؟
آیا ایمپلنت تیتانیومی بهتر از نوع سرامیکی است؟
دکتر فاطمه لبافی، برای آشنایی شما با انواع ایمپلنت دندان، در این مقاله انواع آن را به طور کامل و با دسته بندی‌های مختلف، برای شما شرح داده است. پس اگر قصد ایمپلنت کردن دندان‌های خود را دارید، حتما این مطلب را بخوانید.
انواع ایمپلنت دندان بر اساس مرحله کار
به طور کلی بر اساس تعداد مراحل کار، ایمپلنت دندان در دو دسته بندی کلی قرار می‌گیرد که در زیر به بررسی آنها می‌پردازیم:
-
ایمپلنت تک مرحله‌ای
در این روش، ایمپلنت در استخوان فک قرار داده می‌شود، اما بخشی از آن خارج از بافت لثه قرار می‌گیرد. بعد از اینکه بهبودی کامل به دست آمد، برای قرار دادن تاج دندان بر روی آن نیازی به جراحی مجدد نخواهد بود. بنابراین نصب ایمپلنت و اباتمنت در یک مرحله انجام می‌گیرد. یکی از معایبی که این روش دارد، این است که نسبت به نیرو‌های داخلی آسیب پذیر است. نوع دیگری از ایمپلنت‌های تک مرحله ای عبارت است از:
-
ایمپلنت ساب پریو استیل
در این نوع ایمپلنت، بخشی از آن برای نگهداری دندان، به جای قرار گیری کامل در استخوان فک، روی استخوان و زیر بافت لثه قرار می‌گیرد. در واقع برخی از افراد که استخوان فک سالم و مقاومی ندارند، می‌توانند از این روش بهره‌مند شوند.
-
-
ایمپلنت دو مرحله‌ای
به طور معمول برای کاشت ایمپلنت دندان، روش دو مرحله‌ای شایع‌تر است. در این روش، ایمپلنت در استخوان فک کاشته شده و کاملا در زیر بافت لثه قرار داده می‌شود. در ادامه بافت لثه به کمک بخیه بسته شده تا مانع از فشار در زمان بهبودی شود. بعد از اتمام روند ابتدایی درمان و بهبودی مرحله اول، جراحی دوم برای قرار دادن تاج دندان انجام می‌شود. انواع ایمپلنت دو مرحله ای عبارت‌اند از:
-
ایمپلنت اندو استیل
پیچ‌های کوچکی از جنس تیتانیوم که در واقع همان پایه‌های ایمپلنت دندان هستند، در استخوان فک قرار داده می‌شوند و پس از آنها تاج دندان بر روی آن نصب می‌شود.
-
ایمپلنت زایگومایتیک
این نوع ایمپلنت در شرایطی که استخوان فک بالا به میزان کافی در دسترس نباشد، مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای کاشت ایمپلنت، استخوان فک باید دارای حداقل ارتفاع بوده تا کاشت ایمپلنت موفقیت آمیز باشد. البته در زمان‌هایی که کمبود استخوان فک وجود دارد، از روش‌های جراحی پیوند استخوان بهره گرفته می‌شود که می‌توانند معایبی مانند دوره نقاهت طولانی داشته باشند.
-
انواع ایمپلنت دندان بر اساس شیوه کاشت
بر این اساس، ایمپلنت‌ها به سه دسته تقسیم می‌شوند که عبارت‌اند از:
-
ایمپلنت فرورونده
معمول‌ترین روش کاشت ایمپلنت دندان، ایمپلنت فرورونده بوده که به صورت یک پیچ داخل استخوان فک قرار داده می‌شود. روی پایه این نوع ایمپلنت، امکان قرار گیری یک و یا چند دندان وجود دارد.
-
ایمپلنت دارای چهار چوب راموس
کاربرد این نوع ایمپلنت برای افرادی است که استخوان فک پایین آنها ضعیف بوده و قادر به تحمل ایمپلنت را ندارند. در واقع قرار گیری این نوع ایمپلنت در گوشه عقب استخوان فک بوده و زمانی که بافت لثه التیام یافت، تاج دندان متناسب با آن ساخته شده و روی آن قرار داده می‌شود. روش ایمپلنت دارای چهار چوب راموس، با تثبیت استخوان فک، مانع از شکستگی آن می‌شود.
-
ایمپلنت برسازی درون کاشتی
در این روش، نوعی قالب فلزی در بافت زیر لثه قرار داده می‌شود و برای قرار گرفتن دندان روی آن، به استخوان فک اتصال می‌یابد. برخی از افراد که ارتفاع استخوانی اندکی دارند و یا افرادی که قادر به استفاده از دندان مصنوعی نیستند، می‌توانند از این روش ایمپلنت دندان بهره‌مند شوند.
انواع ایمپلنت دندان بر اساس نوع متصل کننده
۳ دسته بندی بر اساس نوع متصل کننده‌ها برای ایمپلنت دندان در نظر گرفته شده است که در زیر به آنها اشاره می‌کنیم:
-
ایمپلنت متصل کننده شش ضلعی داخلی
شکل این نوع متصل کننده‌ها شش ضلعی بوده و همانند سوراخی در سر ایمپلنت قرار دارند که اباتمنت توسط دندانپزشک متخصص درون آن پیچ می‌شود.
-
ایمپلنت متصل کننده شش ضلعی خارجی
جایگاه این نوع متصل کننده شش ضلعی، در سر ایمپلنت است.
-
ایمپلنت متصل کننده هشت ضلعی داخلی
این نوع متصل کننده هشت ضلعی همانند سوراخی در راس ایمپلنت قرار گرفته است.
انواع ایمپلنت دندان بر اساس کاربرد
با توجه به هدفی که برای کاشت ایمپلنت دندان در نظر گرفته شده است نیز می توان دسته بندی برای ایملپنت بررسی کرد که عبارتند از:
-
جایگزینی یک دندان
در خیلی از مواقع، یک پایه و یک تاج دندان برای جایگزینی یک دندان به کار گرفته می‌شود.
-
جایگزینی چند دندان
در زمانی که چندین دندان از دست رفته در دهان وجود داشته باشد، امکان جایگزینی آنها با چندین ایمپلنت وجود دارد. در این صورت از یک پل دندانی ثابت که به کمک ۲ ایمپلنت نگه داشته می‌شوند، استفاده می‌شود. البته همیشه نیازی به استفاده از چند ایملپنت نیست. بسته به شرایط دهان بیمار، ممکن است تا ۲ دندان روی یک پایه ایمپلنت قرار داده شوند.
-
اوردنچر
در برخی از افراد که دندان‌های فک بالا و پایین خود را به طور کامل و یا در تعداد بالایی، از دست داده‌اند، اوردنچر می‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد. در واقع اوردنچر نوعی پروتز مصنوعی به شکل ثابت است که به کمک پایه‌هایی در دهان قرار داده می‌شود. در گذشته که از دندان مصنوعی استفاده می‌شد، مشکلات بسیاری به خصوص لق بودن دندان مصنوعی در زمان غذا خوردن وجود داشت. با ایجاد برخی از روش‌ها مانند اوردنچر، اینگونه مشکلات بر طرف گردید. اوردنچر‌ها دارای ظاهری بسیار طبیعی و زیبا بوده و قدرت خوبی برای جویدن غذا به فرد می‌دهند. اوردنچر‌ها در انواع متفاوتی وجود دارند که عبارت‌اند از:
-
اوردنچر بر پایه ایمپلنت
در این روش ، پروتز دندان به صورت کامل روی چندین پایه ایمپلنت قرار داده می‌شود. با توجه به فشاری که به ایمپلنت‌ها اعمال می‌شود، دندانپزشک متخصص تعداد ایمپلنت مورد نیاز را بررسی می‌کند. بسته به فک بیمار، ممکن است تعداد متفاوتی از پایه ایمپلنت نیاز باشد.
-
اوردنچر بر پایه ایمپلنت و لثه
در این روش دو ایمپلنت در جای دندان نیش و یا آسیا، نصب شده و برای متصل شدن این دو ایمپلنت به یکدیگر از میله‌ای استفاده می‌شود. در ادامه، پروتز روی آن قرار داده می‌شود. این روش به اوردنچر میله‌ای نیز شهرت دارد.
-
انواع ایمپلنت دندان بر اساس اندازه
اندازه ایمپلنت به نوبه خود معیار دیگری برای دسته بندی انواع ایمپلنت دندان محسوب می‌شود. بر این اساس، ایمپلنت دندان به سه دسته تقسیم می‌شود. این اندازه‌ها با توجه به شرایط هر بیمار برای هر کدام از آنها به طور اختصاصی مورد استفاده قرار می‌گیرد. انواع ایمپلنت دندان بر اساس اندازه عبارت‌اند از
- پلتفرم استاندارد در این روش قطر ایمپلنت‌ها از ۵/۳ تا ۲/۴ میلیمتر بوده و کارایی آنها برای ایمپلنت دندان جلو است.
- پلتفرم عریض این نوع ایمپلنت‌ها دارای قطر ۵/۴ تا ۶ میلیمتر بوده که بیشتر در انتهای دهان مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- پلتفرم کوچک این نوع پلتفرم‌ها کوچک و باریک بوده و دارای قطر ۲ تا ۵/۳ میلیمتر هستند و اغلب برای افرادی که فضای بین ریشه‌ای کمی دارند و قادر به استفاده از ایمپلنت‌های بزرگ نیستند، مناسب است.
سوالات متداول
-
ایمپلنت‌های تیتانیومی بهتر هستند یا ایمپلنت‌های سرامیکی؟
در واقع رایج ترین نوع ایمپلنت، ایمپلنت‌های تیتانیومی هستند که اگر بیمار به آنها حساسیت و واکنش نشان دهد، برای کاشت می‌توان از ایمپلنت‌های سرامیکی استفاده نمود. یکی از انوع مناسب ایمپلنت‌های سرامیکی، ایمپلنت‌های زیرکونیا هستند که احتمال شکستگی در آنها نسبت به ایمپلنت‌های تیتانیومی بیشتر است.
-
روش ایمپلنت دندانی ۴ عددی یا all on four چیست؟
همانطور که از نام این نوع ایمپلنت مشخص است، تمام دندان‌های مصنوعی روی ۴ پایه ایمپلنت سوار می‌شوند. در واقع زمانی که بیمار تمام دندان‌های یک فک را از دست داده باشد، می‌تواند از این روش به جای پروتز استفاده کند. به گونه‌ای که دندانپزشک ۴ پایه ایمپلنت در زوایای مشخص فک قرار داده و پروتز را روی آن سوار می‌کند.
-
کدام نوع ایمپلنت بهتر است؟
اینکه تعیین کنیم کدام روش ایمپلنت برای شما بهترین گزینه است، کار دشواری خواهد بود. بسته به اینکه چه تعداد دندان و در چه موقعیتی از دست داده باشید، بهترین گزینه می‌تواند تغییر کند. علاوه بر این نیز، وضعیت استخوان فک نیز در تعیین روش کاشت ایمپلنت موثر خواهد بود.