جراحی فک یکی از پروسه‌های تهاجمی در دندانپزشکی به شمار می‌رود. به همین دلیل افرادی که تحت چنین جراحی‌هایی قرار می‌گیرند، باید یک سری دستورالعملهایی را رعایت کنند.
اما به نظر شما، مراقبتهای قبل از جراحی فک شامل چه مواردی است؟
چه اقداماتی باید حین جراحی انجام داد؟
برای تسریع بهبودی بعد از جراحی، باید چه دستورالعملهایی را در نظر گرفت؟
در این مقاله شما را با تمام نکات مراقبتهای جراحی فک آشنا خواهیم کرد.
آشنایی با جراحی فک
جراحی فک یا جراحی ارتوگناتیک، برای اصلاح وضعیت دندان‌ها و تناسب آنها با فک انجام می‌شود. این نوع جراحی، تغییرات مهمی را در صورت به وجود می‌آورد. در مواقعی که ارتودنسی به تنهایی ناهنجاری مورد نظر را درمان نکند، متخصص دندانپزشکی، درمان بیمار به کمک ارتودنسی و جراحی فک را باهم پیشنهاد می‌دهد.
منظور از دوره نقاهت جراحی فک چیست؟
بعد از انجام هر عمل جراحی، با توجه به نوع عمل و شرایط آن، بیمار باید زمانی را برای استراحت سپری کند که به اصطلاح به آن دوره نقاهت می‌گویند. بنابراین دوره نقاهت با توجه به نوع عمل برای هر بیمار، متفاوت خواهد بود. این نکته حائز اهمیت است که مدت زمان بهبودی برای هر بیمار با توجه به شرایط روحی و فیزیکی متغیر است. جراح دستورالعمل‌ها و نکات مربوط به هر بیمار را در نظر می‌گیرد.
مراقبتهای قبل از جراحی فک
اگر قصد انجام جراحی فک را دارید، باید قبل از عمل، نکات و مراقبت‌هایی را رعایت نمایید:
- رعایت بهداشت دهان و دندان و استفاده درست از مسواک و نخ دندان و همچنین دهانشویه
- پرهیز از مصرف دخانیات
- اجتناب از مصرف برخی از دارو ها مانند آسپرین، بروفن و بعضی از داروهای گیاهی که در روند انعقاد خون اختلال ایجاد می‌کنند.
- پرهیز از مصرف الکل چند روز قبل از عمل، زیرا مصرف الکل اختلالاتی را در حین عمل ایجاد می‌کند.
- انتخاب متخصص ارتودنسی و جراح با مهارت و در جریان قرار دادن آنها از تمامی انتظارات خود
- در صورت نیاز به جراحی، قبل از مشاوره با جراح، با یک متخصص ارتودنسی با تجربه مشورت کنید.
- در صورت نیاز به جرم گیری دندان، قبل از جراحی توسط دندانپزشک انجام شود.
اقدامات حین انجام جراحی فک
یکی از اصلی‌ترین مراحل جراحی فک که به وسیله جراح انجام می‌شود، اقدامات حین انجام جراحی است که در زیر به آنها اشاره شده است:
- بعد از قرار گرفتن دندان‌ها در موقعیت صحیح خود به کمک ارتودنسی، متخصص جراح فک، عمل را شروع خواهد کرد.
- در زمان جراحی فک وجود براکت‌ها بر روی دندان‌ها سبب می‌شود تا دندان‌ها در موقعیت صحیح و جدید خود ثبات داشته باشند. برای حفظ این ثبات در حین و بعد از عمل، جراح از ابزارهایی مانند الاستیک‌ها استفاده می‌کند.
- در حین جراحی برای جابه‌جایی صحیح موقعیت فک، جراح از ابزار هایی مانند سیو و کش کمک می‌گیرد.
- گاهی اوقات احتمال دارد، علاوه بر برش‌های داخل دهان، برش‌هایی روی صورت و خارج از دهان انجام گیرد. در این صورت پزشک تمام سعی خود را خواهد کرد تا اثر بخیه و اسکار جراحی روی صورت بیمار باقی نماند.
اقدامات بعد از جراحی فک
مرحله بعد از عمل یکی از حساس‌ترین مراحل جراحی است؛ زیرا برای جلوگیری از تمایل فک برای بازگشت به موقعیت قبلی، باید اقدامات مهمی صورت گیرد. در این مرحله بیمار تحت نظارت کامل جراح و متخصص ارتودنسی، مرحله دوم درمان ارتودنسی خود را شروع خواهد کرد. البته این مرحله بلافاصله بعد از عمل جراحی نبوده و حدود چند ماه بعد از آن انجام می‌شود.
این مرحله برای ثابت ماندن موقعیت فک اهمیت بسیاری دارد و حدود ۶ تا ۹ ماه زمان می‌برد. پس از اتمام این دوره و خارج کردن دستگاه ارتودنسی از دهان بیمار، تا مدتی هم نیاز به استفاده از ریتینر و پلاک‌های متحرک ارتودنسی است.
مراقبتهای بعد از جراحی فک
مراقبتهای لازم پس از جراحی فک که باید توسط بیمار رعایت شوند، عبارت‌اند از:
- برای کاهش کبودی و تورم از کمپرس آب سرد استفاده کنید.
- تا دو روز بعد از جراحی، از شستن دهان و دندان خود اجتناب کنید.
- توجه داشته باشید که در هنگام استراحت وضعیت سر باید بالاتر از بدن قرار گیرد.
- برای جلوگیری از عفونت، به طور منظم داروهایی که پزشک برایتان تجویز کرده است را مصرف کنید.
- از انجام فعالیت‌های سنگین دوری کنید.
- برای بررسی روند بهبودی، مراجعات منظمی به مطب دندانپزشکی داشته باشید.
- حدود سه هفته بعد از عمل از مصرف الکل و دخانیات دوری کنید.
- دهانشویه را با مشورت دندانپزشک خود استفاده کنید.
- داروهایی مانند آسپرین و وارفارین را مصرف نکنید.
- مراقب تغذیه پس از جراحی خود باشید.
- آبمیوه طبیعی می‌تواند برای تسریع در بهبود زخم‌ها، بسیار کمک دهنده باشد.
- در دوره نقاهت میزان کافی پروتئین و کربوهیدرات مصرف کنید.
- از آناناس و کرفس برای کاهش ورم استفاده کنید.
نقش تغذیه بعد از جراحی فک
بعد از انجام هر درمان کوچک و به خصوص جراحی، برای بازگشت نیروی از دست رفته نیاز به یک رژیم غذایی مناسب است. البته تفاوتی بین درمان‌های دیگر با جراحی فک و دندان وجود دارد، زیرا بعد از انجام این جراحی‌ها، عمل جویدن دچار مشکل می‌شود. بنابراین فرد باید با داشتن یک برنامه مناسب، مواد غذایی لازم را به بدن خود برساند تا دوره نقاهت را به خوبی سپری کند.
تمام افرادی که درمان ارتودنسی و جراحی فک را انجام داده‌اند، باید به نکات تغذیه‌ای توجه داشته و از آنها پیروی کنند تا نتیجه مورد نظر خود را به دست آورند.
رعایت مراقبتهای تغذیه‌ای بعد از جراحی فک علاوه بر اینکه درد و کبودی را کاهش می‌دهد، به بیمار برای راحت‌تر و سریع‌تر سپری شدن دوره نقاهت کمک می‌کند.
مراقبتهای تغذیه ای بعد از جراحی فک
در این قسمت نکات تغذیه‌ای بعد از جراحی فک را برای شما بیان می‌کنیم.
مراقبتهای تغذیه‌ای در هفته اول بعد از جراحی فک
این را در نظر بگیرید که بعد از عمل باید تا حدود ۲.۵ لیتر آب مصرف کنید. در هفته اول بعد از جراحی فک، باید مایعاتی مانند انواع آبمیوه‌های طبیعی، آب مرغ، آب گوشت و آب کله پاچه مصرف کنید.
توجه داشته باشید که پس از جراحی فک به هیچ عنوان نباید برای خوردن این نوشیدنی‌ها از نی استفاده کنید؛ زیرا زیرا مکش هوا به از بین رفتن لخته منجر می‌شود. می‌توانید از قاشق و یا سرنگ برای این کار استفاده کنید.
مراقبتهای تغذیه‌ای از هفته دوم تا هفته چهارم بعد از جراحی فک
در این دوره نباید با خوردن غذاهای سفت به فک خود فشار وارد کنید؛ زیرا دوره نقاهت را افزایش خواهد داد. سعی کنید غذاهای نرم مانند تخم مرغ آب پز، سیب زمینی پخته و کارامل مصرف کنید. برای بازگشت نیروی از دست رفته می‌توانید از نوشیدنی‌های مکمل نیز استفاده کنید. آناناس و کرفس نیز برای کاهش ورم به شما کمک می‌کند.
تغذیه بعد از ۴ ماه
معمولا بعد از گذشت ۴ ماه، استخوان‌های فک به درستی در جایگاه خود جوش خورده‌اند و می‌توانید به رژیم نرمال خود بازگردید. البته بعد از ۴ ماه بهتر است تا با دندانپزشک خود مشورت کنید.
بعد از جراحی فک از مصرف چه غذاها و نوشیدنی‌هایی باید پرهیز کرد؟
- حدود سه هفته قبل از جراحی باید از مصرف آسپرین، وارفامین و برخی دیگر از داروهای گیاهی کاملا دوری کنید.
- لبنیات، کافئین، الکل و شیرینی را از سه هفته قبل از عمل تا حدود یک ماه بعد از جراحی مصرف نکنید؛ زیرا لبینات مخاط را افزایش داده و کافئین، شیرینی و الکل می‌توانند سبب استرس و گرفتگی عضلات شوند.
- از خوردن غذاهای سفت مانند سیب، ذرت و ته دیگ کاملا پرهیز کنید؛ زیرا این مواد با ایجاد فشار به فک و دندان‌ها روند بهبودی را کند می‌کنند.
- نمک مصرف نکنید، زیرا باعث تورم و کبودی می‌شود. اما استفاده از آب نمک می‌تواند به کاهش بار عفونی محل زخم کمک کند.
سوالات متداول
-
آیا در دوره نقاهت جراحی فک، برای مصرف نوشیدنی‌ها می‌توان از نی استفاده کرد؟
توجه داشته باشید که حداقل تا حدود دو هفته بعد از جراحی فک، به هیچ عنوان از نی استفاده نکنید. بهتر است این کار را تا زمانی که محل بخیه‌ها بهبود یابند، به تاخیر بیندازید. می‌توانید در روزهای اولیه بعد از جراحی، به کمک قاشق و یا سرنگ‌های مخصوص مایعات را مصرف کنید.
-
پودر مکمل انترامیل چیست و چه کمکی به بیمار بعد از جراحی فک می‌کند؟
این مکمل می‌تواند کمک خوبی برای بازگشت نیروی از دست رفته شما بعد از جراحی باشد؛ به خصوص در زمانی که تنها می‌توانید مایعات مصرف کنید. پودر انترامیل در آب حل شده و بدون وارد کردن فشاری به دندان‌ها و یا فک، تغذیه‌ای مناسب برای شما خواهد بود.
باید بدانید این مکمل انواع متفاوتی دارد. دو نوع که یکی آبی رنگ بوده و دیگری که به دلیل غنی بودن از پروتئین، رنگ قهوه‌ای دارد، برای جراحی فک و دندان مناسب هستند. -
دوره نقاهت جراحی فک چقدر است؟
دوره نقاهت جراحی فک با توجه به نوع عمل و شرایط بیمار، متفاوت است، اما به طور معمول حدود ۳ الی ۸ هفته زمان می‌برد.