تقریبا تمام افرادی که برای درمان ناهنجاری های دهان و دندان خود به کلینیک دندانپزشکی مراجعه می کنند و قصد انجام ارتودنسی دندان را دارند، تمایل دارند تا روند درمان در مدت زمان کوتاهی انجام شود. برای ارتودنسی روش های متفاوتی وجود دارد که می تواند مدت زمان درمان را کاهش دهد، اما با این حال شدت ناهنجاری و تشخیص دندانپزشک، اثر مستقیمی بر طول درمان ارتودنسی دارد. به طور کلی باید این نکته را در نظر داشته باشید که درمان ارتودنسی بیش از ۶ ماه زمان خواهد برد. در این مقاله شما را به طور کامل با طول درمان ارتودنسی آشنا خواهیم کرد.
طول درمان ارتودنسی چقدر است؟
برای تمام افرادی که قصد انجام ارتودنسی دندان را دارند، طول درمان ارتودنسی مسئله مهمی است که باید اطلاع کافی از آن را داشته باشند، زیرا ارتودنسی دندان تقریبا یک درمان طولانی مدت می باشد. مدت زمان درمان ارتودنسی با در نظر گرفتن عوامل متعددی مانند شدت ناهنجاری و انتظارات بیمار متغیر بوده و حدود ۶ ماه تا ۳ سال زمان می برد. این زمان برای برخی از افراد کمتر و یا بیشتر است که زمان آن با توجه به فاکتور های متفاوتی تعیین می گردد. در ادامه مقاله تمام عواملی که بر مدت زمان تاثیر گذار هستند را توضیح خواهیم داد.
تفاوت طول درمان ارتودنسی در سنین کودکی و بزرگسالی
برای اینکه این مقایسه را به شکل بسیار خوبی متوجه شوید، آن را با مثال برای شما بررسی خواهیم کرد. زمانی که بین دو فک فاصله وجود دارد، یعنی فک پایین عقب تر یا جلوتر و برعکس، اگر در سنین کودکی برای درمان اقدام شود، این پتانسیل وجود دارد که دندانپزشک با کمک ابزار ارتودنسی، این عدم توازن و ناهماهنگی را به راحتی درمان کند. برای این فاصله دو مسئله وجود دارد، یکی حرکت فک ها و دیگری حرکت دندان ها. اصلاح فک بر اصلاح دندان ها ارجحیت دارد، زیرا حرکت فک تاثیر مستقیم تری بر صورت و چهره دارد و در صورت بالاتر رفتن سن، رشد و حرکت فک ها متوقف خواهد شد. درست است که امکان اصلاح و حرکت دندان ها وجود دارد، اما این اصلاح زمانی موثر است که فک ها در جایگاه درست خود قرار داشته باشند، به همین علت ابتدا درمان و اصلاح فک صورت می گیرد. اگر در سن مناسب استخوان های فک حرکت داده نشود، با متوقف شدن رشد فک در سنین بالاتر، حرکت آن ها به کمک ارتودنسی امکان پذیر نخواهد بود و در این صورت باید ارتودنسی به کمک جراحی، این ناهنجاری را درمان کند. این اتفاق علاوه بر صرف وقت و هزینه بیشتر، خطرات بیشتری را برای بیمار در پی خواهد داشت که تاثیر مستقیمی بر طول درمان ارتودنسی نیز دارد. در کودکی به دلیل اینکه استخوان های فک نرم هستند و قابلیت حرکت دادن آن ها بسیار راحت تر است، دندانپزشک به راحتی می تواند فشار و نیروی لازم را به کمک دستگاه های ارتودنسی اعمال کند و نتیجه مطلوب را به دست بیاورد. استخوان های فک در سنین کودکی به راحتی فرم می گیرند و به همین دلیل نیازی به دخالت جراحی برای درمان ناهنجاری ها وجود ندارد.
عوامل موثر در طول درمان ارتودنسی
هر بیمار دهان و وضعیت متفاوتی با بیمار دیگر دارد، به همین جهت درمان ارتودنسی برای افراد متفاوت می باشد. به همین جهت به طور دقیق نمی توان مدت زمانی را برای این درمان در نظر گرفت و دندانپزشک با بررسی های خود حدود این زمان را برای فرد مشخص خواهد کرد. به طور کلی برخی از عواملی که در مدت زمان درمان ارتودنسی تاثیر گذار هستند، عبارتند از:
-
نوع درمان ارتودنسی
ارتودنسی انواع متفاوتی دارد که دندانپزشک با توجه به وضعیت بیمار و شدت ناهنجاری بهترین روش را برای او انتخاب می کند. هر کدام از روش های ارتودنسی ثابت و ارتودنسی متحرک زمان درمان خاص خود را برای بیمار دارند.
-
سن
یکی از فاکتور های مهم در طول درمان ارتودنسی دندان، سن بیمار می باشد. تمام افراد در هر سنی که باشند قابلیت بهره مند شدن از درمان ارتودنسی را دارند، اما ارتودنسی برای کودکان و نوجوانان راحت تر انجام شده و درمان سریع تر جواب خواهد داد. متخصصان ارتودنسی توصیه کرده اند که کودکان در سن ۷ سالگی تحت معاینه ارتودنتیست قرار بگیرند، زیرا فک کودک در حال رشد است و به راحتی با مشکلات اسکلتی و دهانی قابل اصلاح می باشند. در این زمان قبل از در آمدن دندان های دائمی، ارتودنسی برای کودکان انجام می شود که نتیجه بسیار سریع تری خواهد داشت. با توجه به اینکه در بزرگسالان رشد متوقف شده است، طول درمان ارتودنسی برای رسیدن به نتیجه مورد نظر، بسیار بیشتر از کودکی خواهد بود. البته معنای این متن این نیست که برای همه بزرگسالان درمان ارتودنسی بیش از ۲ سال زمان می برد، بلکه عواملی مانند شدت ناهنجاری و نوع روش درمانی تاثیر مستقیمی بر این زمان دارند.
-
نوع ناهنجاری
یکی دیگر از عوامل مهمی که تاثیر مستقیمی بر زمان درمان ارتودنسی دارد، نوع ناهنجاری می باشد. به طور مثال درمان فاصله بین دندان ها و یا نامرتبی های جزئی دندان شاید کمتر از یک سال انجام شود، اما ناهنجاری های شدید تر بیشتر از یک سال زمان می برند.
-
تعهد و همکاری بیمار
همکاری بیمار در حین درمان ارتودنسی نقش مهمی در طول درمان آن و نتیجه مورد نظر دارد. در صورتی که بیمار همکاری لازم را نداشته باشد، ممکن است مدت زمان درمان طولانی تر شده و یا نتیجه درمان، کیفیت مورد نظر را نداشته باشد. همکاری بیمار با دندانپزشک خود می تواند زمان درمان را کوتاه تر و نتیجه آن را بهتر نماید. منظور از این همکاری ها رعایت منظم بهداشت دهان و دندان، مراجعات منظم به مطب دندانپزشکی و غیره می باشد. برای مثال اگر بیمار از پلاک متحرک ارتودنسی استفاده می کند، اگر به جای ۲۲ ساعت روز، ۱۲ ساعت از آن استفاده داشته باشد، قطعا روند درمان را طولانی تر خواهد کرد.
-
سرعت حرکت دندان ها
سرعت حرکت کردن دندان ها برای افراد متفاوت بوده و امکان دارد تا دندان های برخی از افراد با سرعت بالاتری حرکت کنند. همچنین لرزش و فرکانس بعضی از دستگاه های ارتودنسی می توانند برای این حرکت موثر باشند. این دستگاه ها می توانند طول درمان ارتودنسی را به میزان ۵۰ درصد کاهش دهند.
-
فشار وارد شده از طرف براکت ها
یکی دیگر از مواردی که می تواند بر طول درمان ارتودنسی تاثیر گذار باشد، فشاری است که از طرف براکت ها بر دندان ها وارد می شود. دندان های شلوغ و پرازدحام به طول درمان بیشتری نیاز دارند، اما اگر شلوغی دندان ها خفیف باشد، طول درمان کاهش خواهد یافت. همچنین شیوه چیدمان دندان ها نیز بر روند درمان تاثیر گذار می باشد.
-
برنامه ارتودنسی دندان
یک متخصص ارتودنسی دارای مهارت در زمان شروع ارتودنسی برای هر بیمار، برنامه درمانی بسیار مناسبی را طراحی کرده که بتواند روند درمان را سریع تر پیش ببرد.
-
بهداشت دهان و دندان
بهداشت دهان و دندان اهمیت بسیار زیادی بر طول درمان ارتودنسی دارد، زیرا اگر در زمان درمان، دندان ها دچار پوسیدگی شوند و یا عفونت لثه ایجاد گردد، می توانند روند درمان را طولانی تر کنند.
-
مصرف برخی از دارو ها
با مصرف بیش از اندازه برخی از دارو ها مانند ایبوپروفن، آسپرین و یا استامینوفن حرکت دندان ها کند تر شده که در نتیجه طول درمان ارتودنسی افزایش می یابد. همچنین برخی از دارو های دیگر مانند دارو های تیروئیدی و ویتامین D می توانند حرکت دندان ها را سریع تر کرده و سبب کاهش طول درمان ارتودنسی شوند. بنابراین قبل از اینکه دوره درمان ارتودنسی خود را شروع کنید، اطلاعات کافی را در زمینه دارو های خاصی که مصرف می کنید، در اختیار دندانپزشک خود قرار دهید.
-
موارد دیگر
علاوه بر تمام مواردی که بیان شد، عوامل بیولوژیکی دیگری در طول درمان اثر خواهد داشت. هر بیمار شرایط بدنی متفاوت با بیمار دیگر خواهد داشت و سرعت حرکت دندان ها در افراد مختلف با هم فرق دارد.
مدت زمان استفاده از پلاک متحرک پس از درمان ارتودنسی
مدت زمان استفاده از پلاک متحرک یا ریتینر بعد از درمان ارتودنسی با تشخیص متخصص ارتودنسی و عوامل دیگری مانند سن بیمار، مشکل اولیه و غیره تعیین می گردد. به طور کلی ۱۲ تا ۲۲ ساعت در روز استفاده از آن ها توصیه شده است. اگر بیمار این مدت زمان را به درستی رعایت کند، در اکثر اوقات بعد از ۶ ماه وارد دوره دوم استفاده از ریتینر یعنی تنها در شب می شود. گاهی اوقات در شرایط خاصی دندانپزشک به بیمار توصیه می کند تا آخر عمر، در هفته ۳ یا ۴ بار از پلاک متحرک استفاده کند.
تاثیر نوع دستگاه ارتودنسی ثابت در طول درمان ارتودنسی
در بین دستگاه های ارتودنسی ثابت، ارتودنسی دیمون با داشتن سیستم پیشرفته می تواند سبب سریع تر شدن روند درمان باشد. براکت های ارتودنسی دیمون، قابلیت تنظیم خودکار را دارند، به همین جهت در مدت زمان کوتاه تری می توانند نامرتبی دندان ها را اصلاح نمایند.
کاهش طول درمان ارتودنسی
ارتودنسی دندان یک روش طولانی مدت برای اصلاح ناهنجاری های دهان و دندان است و معمولا دندان ها حرکت بسیار آهسته ای دارند، اما برخی از موارد هستند که با توجه به آن ها تا حدودی می توان بر کاهش طول درمان ارتودنسی تاثیر گذار بود. در وهله اول باید به فکر یافتن متخصص ارتودنسی خوب و دارای مهارت باشید، تخصص و میزان مهارت متخصص ارتودنسی می تواند سرعت عمل را بالا ببرد. به طور کلی در ادامه این موارد را برای شما شرح داده ایم:
- سن یکی از مواردی است که می تواند سبب کاهش مدت زمان ارتودنسی شود، زیرا درمان ارتودنسی هرچه در سنین پایین تری انجام شود، راحت تر و سریع تر به نتیجه می رسد، بنابراین تشخیص به موقع ناهنجاری های دهان و دندان کمک بسیار بزرگی به درمان ناهنجاری خواهد کرد.
- همکاری شما تاثیر به سزایی در مدت زمان ارتودنسی دارد. رعایت بهداشت دهان و دندان مانند مسواک زدن درست و به موقع، نخ دندان کشیدن و توجه به تغذیه مناسب حین درمان ارتودنسی برای مراقبت از براکت ها تاثیر بسیاری بر روند درمان ارتودنسی دارد. اگر آسیبی به وسایل ارتودنسی وارد شود، حتما روند درمان را طولانی تر خواهد کرد. همچنین اگر دارای دستگاه های ارتودنسی متحرک هستید، باید مراقب باشید تا گم نشود و یا آسیبی به آن وارد نشود.
- در برخی از مواقع دندانپزشک متخصص برای سریع تر شدن روند درمان، از کش های ارتودنسی استفاده می کند که باید در زمان مناسب از آن استفاده داشته باشید.
- دندان قروچه یکی از مواردی است که می تواند منجر به بروز اختلالاتی در روند درمان ارتودنسی و طولانی تر شدن درمان شود. بنابراین اگر دچار دندان قروچه هستید، حتما با دندانپزشک خود مشورت داشته باشید و از نایت گارد استفاده نمایید.
- جلسات دندانپزشکی خود را جدی بگیرید و طبق روال برنامه ریزی شده عمل نمایید.
سوالات متداول
-
آیا میزان تسلط متخصص ارتودنسی تاثیری بر طول درمان دارد؟
هرچه تسلط و میزان مهارت ارتودنتیست بیشتر باشد، قطعا سرعت عمل در طول درمان بیشتر خواهد شد.
-
آیا استفاده از کش یا الاستیک ها تاثیری در بالاتر رفتن سرعت عمل درمان دارند؟
در صورتی که متخصص ارتودنسی استفاده از کش را در برنامه درمانی بیمار قرار داده باشد و اگر بیمار مطابق با برنامه و دستورالعمل دندانپزشک خود از آن استفاده نماید، تغییرات و حرکت دندان ها سریع تر خواهد بود.
-
تغذیه چه تاثیری بر مدت زمان ارتودنسی دندان دارد؟
در حین درمان ارتودنسی باید از خوردن غذا های سفت و چسبناک مانند آدامس و یا ته دیگ خودداری کنید، زیرا می توانند آسیب جدی به براکت ها وارد کنند که در این صورت روند درمان طولانی تر خواهد شد.
-
آیا کشیدن دندان بر مدت زمان ارتودنسی تاثیری دارد؟
در صورتی که متخصص ارتودنسی تشخیص دهد که به کشیدن دندان نیاز می باشد، روند حرکت دندان ها سریع تر خواهد بود.
-
آیا ارتودنسی در زمان کوتاه عوارضی به همراه دارد؟
اگر اصرار بیمار بر سریع تر انجام شدن روند درمانی باشد و یا اگر دندانپزشک تخصص کافی در تشخیص مدت زمان حرکت دندان ها نداشته باشد، ممکن است بر اثر سریع حرکت کردن دندان به فک و یا دندان ها آسیبی وارد شود و نتیجه مورد نظر به دست نیاید.