فلوراید تراپی | در منزل | هزینه، انواع، مزایا، مراحل و عوارض | سوالات متداول

فلوراید تراپی | در منزل | هزینه، انواع، مزایا، مراحل و مراقبتها

پوسیدگی دندان در بزرگسالان به تدریج از زمان کودکی شکل گرفته است. فلوراید تراپی (fluoride-therapy) در کودکان روش بسیار موثری برای جلوگیری از پوسیدگی دندان آنها می باشد. فلوراید ماده ای ضروری در جهت حفظ استحکام دندان بوده و در موادی مانند آب، چای، غذای پخته شده در آب، شیر خشک نوزادان و برخی از سرلاک ها وجود دارد. در نتیجه امروزه از این ماده به عنوان عاملی موثر و مطمئن در جهت کاهش پوسیدگی دندان یاد می شود.

فلوراید تراپی دندان چیست؟

مینای دندان از سخت ترین مواد موجود در دندان و نیز در تمام بدن می باشد. این لایه بیرونی تمام دندان را می پوشاند و در جهت حفظ و نگهداری دندان، بسیار موثر است. در صورتی که مینای دندان آسیب ببیند، دندان ها به طور جدی تری در معرض پوسیدگی قرار می گیرند. یک روش بسیار موثر جهت جلوگیری از آسیب دیدگی و پوسیدگی دندان، فلوراید تراپی می باشد. درمان فلوراید به شکل های متفاوتی صورت می گیرد مانند:

• دهانشویه
• قرص
• ژل
• وارنیش
• تری

در ادامه با هر یک از روش های درمانی گفته شده بیشتر آشنا خواهید شد.

فلوراید تراپی برای چه کسانی مناسب است؟

این روش جهت جلوگیری از پوسیدگی دندان برای همه افراد خصوصا کودکان مناسب بوده و از پوسیدگی دندان های شیری جلوگیری می کند. افراد در کنار رعایت نمودن بهداشت دهان و دندان، می توانند از فلوراید تراپی نیز به شرطی که میزان مناسبی از آن را طبق توصیه دندانپزشک مصرف نمایند، برای سلامت دندان های خود استفاده کنند.

فلوراید تراپی در منزل

فلوراید تراپی در منزل زمانی موثر است که به صورت روزانه انجام شود. خمیر دندان های معمولی دارای 100 واحد فلوراید هستند که در صورت استفاده روزانه بسیار موثر می باشند. استفاده از دهانشویه فلوراید نیز روش دیگری برای فلوراید تراپی در منزل است. مصرف دهانشویه با فلوراید زیاد برای مصرف هفتگی و دهانشویه با فلوراید کم برای مصرف روزانه مناسب می باشند.

هزینه فلورایدتراپی چقدر است؟

در هر مطب دندانپزشکی، هزینه فلوراید تراپی متفاوت می باشد که بستگی به عوامل متعددی دارد. در ابتدا باید تعیین شود کدام دندان ها نیازمند فلوراید تراپی هستند. گاهی همه دندان ها و گاهی برخی از دندان ها احتیاج به فلوراید تراپی دارند. در رابطه با هزینه فلوراید تراپی عواملی مانند نوع فلوراید و میزان آن و تخصص دندانپزشک اهمیت بسزایی دارد. البته هزینه فلوراید تراپی بسیار پایین تر از هزینه عصب کشی دندان، پر کردن دندان و ترمیم دندان ها می باشد. بنابراین با انجام فلوراید تراپی از پوسیدگی دندان کودکانتان جلوگیری کنید. جهت اطلاعات بیشتر از هزینه فلوراید تراپی باید با مطب مورد نظر تماس بگیرید.

فواید و مزایای فلوراید تراپی

مواد معدنی که در سطح دندان وجود دارند به وسیله ی فلوراید تراپی ترمیم می شوند و به این ترتیب از ایجاد حفره در دندان ها جلوگیری می شود. فلوراید پوسیدگی دندان را از بین نمی برد، اما از نفوذ پوسیدگی به قسمت های عمیق دندان جلوگیری می کند. به عبارت بهتر می تواند از عصب کشی دندان جلوگیری کند. اگر در کودکی تحت فلوراید تراپی قرار گرفته باشید، احتمال پوسیدگی دندان در بزرگسالی بسیار کمتر می شود. طبق تجربه به دست آمده اگر کودکان هر ۶ ماه یکبار فلوراید تراپی انجام دهند، دندان های شیری سالم تر و پوسیدگی کمتری خواهند داشت.

انواع فلوراید تراپی

در فلوراید تراپی، به دو روش سیستماتیک و موضعی به دندان ها فلوراید رسانده می شود تا در برابر پوسیدگی از دندان ها محافظت شود. انواع فلوراید تراپی عبارتند از:

1. فلوراید تراپی سیستماتیک

   

   1. آب آشامیدنی

      میزان استاندارد فلوراید موجود در آب های آشامیدنی ppm 1 می باشد که این مقدار در کاهش 50 تا ۷۰ درصد از پوسیدگی ها موثر است.

   2. مواد غذایی

      مواد غذایی مانند چای، میگو،کشمش، کاهو، اسفناج و عدس دارای فلوراید می باشند.

2. فلوراید تراپی موضعی

   

   1. فلوراید تراپی تری

      دیگر روشی که برای فلوراید تراپی مورد استفاده قرار می گیرد، استفاده از تری در مطب دندانپزشکی می باشد. در این روش متخصص دندانپزشکی با قرار دادن یک ترکیب حاوی فلوراید درون قالبی مخصوص در دهان بیمار، فلوراید تراپی را انجام می دهد. مدت زمانی که برای انجام این روش سپری می شود، در حدود 1 تا 4 دقیقه می باشد. در طی فرآیند درمان، ساکشن برای جلوگیری از بلعیدن فلوراید توسط بیمار، باید همواره در دهان بیمار او قرار داشته باشد. پس از اتمام درمان حداقل برای نیم ساعت فرد باید از مواردی از قبیل شستن دهان و خوردن و آشامیدن خودداری نماید.

   2. فلوراید تراپی وارنیش

      در صورتی که فلوراید برای کوکان کم سن و سال استفاده شود، این کار حتما باید در مطب دندانپزشکی و تحت نظارت دکتر متخصص دندانپزشکی انجام گیرد. از ابتدایی ترین و ساده ترین شکل فلوراید برای کودکان کم سن و سال، وارنیش فلوراید می باشد. چون احتمال قورت دادن ماده فلوراید توسط این کودکان بیشتر است، بنابراین از این روش استفاده می شود. در روش وارنیش ابتدا دندان های کودک توسط دندانپزشک تمیز می گردد و پس از آن با یک برس یک بار مصرف آن را روی دندان های کودک قرار می دهد. وارنیش به رنگ های کاراملی، شیری و سفید دیده می شود.

   3. دهانشویه

      بیشترین ترکیبی که در دهانشویه فلوراید استفاده می شود، فلوراید سدیم می باشد. جهت شستشوی روزانه دندان محلول های با غلظت 0.05 درصد فلوراید سدیم مورد مصرف قرار می گیرند. افرادی که بیشتر از بقیه در معرض پوسیدگی دندان قرار دارند، غلظت گفته شده برایشان مناسب نبوده و غلظت مورد نیاز را با نظر دندانپزشک خود مصرف کنند. جالب است بدانید غلظت نامبرده در مناطقی که دارای آب آشامیدنی فلوراید دار می باشند، ممکن است برای نوزادان نتیجه مناسبی را در پی داشته باشد. با این وجود این دهانشویه ها اغلب در مناطقی که فلوراید در آب آشامیدنی آن ها وجود ندارد، برای کودکان مورد استفاده قرار می گیرند.

   4. قرص

      اگر میزان فلوراید موجود در آب آشامیدنی از ppm 3 کمتر باشد، میزان مصرف روزانه قرص ها برای سنین مختلف متفاوت است که در زیر به آن ها اشاره می کنیم:
      • تولد تا دو سالگی: یک چهارم قرص
      • ۲ تا ۳ سالگی: نصف قرص
      • ۳ تا ۱۲ سالگی: قرص کامل

   5. ژل

      ژل فلوراید تراپی به دو نوع رایج استانوس فلوراید و فسفات فلوراید اسیدی وجود دارد. این ژل برای کودکان کمتر از 7 سال کاربرد داشته که باید هر ۶ ماه یکبار و در هر مرتبه به مدت ۴ دقیقه مورد مصرف قرار گیرد. باید توجه شود که پس از استفاده از ٰژل تا یک ساعت از شستن دهان خودداری شود.

مراحل انجام فلوراید تراپی

تغذیه کودکان قبل از فلوراید تراپی بسیار مهم است و آنها باید قبل از فلوراید تراپی به مقدار کافی آب بنوشند، چرا که پس از فلوراید تراپی تا حدود دو ساعت نمی توانند چیزی بخورند و بیاشامند.
مراحل انجام فلوراید تراپی در مطب دندانپزشکی به شرح زیر می باشد:

1. در ابتدا سطح دندان ها به وسیله بروساژ تمیز می شود.
2. سطح دندان ها به ژل فلوراید آغشته می شود.
3. ژل فلوراید در حدود ۴ دقیقه بر روی دندان ها می ماند.
4. بعد از ۴ دقیقه اضافات ژل را با گاز استریل یا پنبه بر می دارند.
5. در طی تمام مراحل پشت کودک حالت عمودی داشته و سر کمی به سمت جلو خم می شود تا از قورت دادن فلوراید جلوگیری شود.

مراقبت های بعد از فلوراید تراپی

بعد از انجام فلوراید تراپی لازم است، مراقبت های مهمی انجام گردد که عبارتند از:

1. بعد از انجام فلوراید تراپی از شستن دهان خودداری شود و تا حدود یک ساعت پس از درمان، از خوردن و آشامیدن اجتناب شود.
2. تا صبح روز بعد نباید از مسواک و نخ دندان استفاده کرد.
3. نباید از دهانشویه فلوراید و الکل استفاده کرد.
4. بعد از انجام وارنیش کودک باید به مدت یک روز غذاهای نرم و جذب نشدنی بخورد.
5. در صورت مشاهده علائمی مانند دل درد و تهوع، کودک باید شیر مصرف کند. این حالت زمانی رخ می دهد که کودک مقدار زیادی از فلوراید را قورت بدهد.
6. فلوراید تراپی در کودکان زیر ۳ سال به دلیل عدم توانایی خارج کردن بزاق دهان، انجام نمی شود.
7. فلوراید تراپی برای دندان شیری و دائمی، هر دو قابل انجام است. اما بیشتر با رویش اولین دندان دائمی در ۶ سالگی انجام می گیرد.
8. احتمال دارد هنگام وارنیش کودک گریه و زاری کند، اما توجه شود که وارنیش دندان هیچ دردی ندارد.
9. اگر دندان های کودک در معرض پوسیدگی شدیدی باشد، لازم است وارنیش دندان هر ۳ ماه یکبار انجام شود و اگر دندان کودک خیلی در معرض پوسیدگی نباشد، انجام وارنیش هر ۶ ماه یکبار لازم است.

عوارض فلوراید تراپی

در صورت استفاده بیش از حد از فلوراید، مانند هر داروی دیگری احتمال بروز عوارضی وجود دارد. از جمله مواردی که می توان به عنوان عوارض فلوراید تراپی بیان کرد، عبارتند از:

1. مشکلات گوارشی: مسمومیت، تهوع، استفراغ و درد شکم در اثر مصرف بیش از اندازه فلوراید
2. ایجاد لکه های سفید روی دندان: در اثر استفاده میزان زیاد از فلوراید ممکن است لکه های سفیدی روی دندان ایجاد گردد.
3. تغییر رنگ دندان: عوض شدن رنگ دندان هم ممکن است بر اثر استفاده زیاد از فلوراید به وجود بیاید.
4. مشکلاتی در هموستاز استخوان(فرآیندی که سبب می شود خونریزی عروق آسیب دیده متوقف شده و هم چنین از خونریزی عروق سالم نیز جلوگیری می کند.)
5. فلوراید در دوز بسیار بالا ممکن است کشنده باشد.

سوالات متداول فلوراید تراپی

1. آیا لازم است همه کودکان از فلوراید تراپی استفاده کنند؟

   بله، برای همه کودکان و نوجوانان انجام فلوراید تراپی پیشنهاد می شود. حتی اگر کودکی پوسیدگی دندان نداشته باشد، فلوراید موضعی سبب مقاومت دندان در برابر پوسیدگی می شود.

2. آیا فلوراید تراپی تنها برای کودکان است یا خیر؟

   باید گفت فلوراید تراپی برای افراد بالغ هم مفید است. زیرا همان طور که در پیشگیری از پوسیدگی دندان موثر است، در کند کردن پیشروی پوسیدگی دندان نیز موثر می باشد.

3. آیا احتمال مسمومیت توسط فلوراید تراپی وجود دارد؟

   مسمومیت ناشی از فلوراید تراپی بسیار نادر است که در اثر بلع مقادیر بسیار بالایی از فلوراید صورت می گیرد. فلوراید به میزان مشخصی در کلینیک دندانپزشکی استفاده می گردد.

4. فلوراید تراپی کودکان هر چند مدت یکبار باید انجام شود؟

   حد فاصل انجام فلوراید تراپی را پزشک تعیین می کند که معمولا بین ۴ الی ۶ ماه برای کودکان مناسب می باشد.

5. آیا میزان فلوراید خمیر دندان می تواند جایگزین فلوراید تراپی باشد؟

   خیر، میزان فلوراید موجود در خمیر دندان برای پیشگیری از پوسیدگی دندان کودکان کافی نیست.