فلوراید یکی از مهمترین عناصری است که امروزه برای افزایش استحکام ساختار دندان به کار گرفته میشود. اما گاهی اوقات به دلیل استفاده بیش از حد از این عنصر، فرد به بیماری فلوئوروزیس (Dental fluorosis) مبتلا میشود. این بیماری بیشتر زیبایی دندانها را تحت تاثیر قرار میدهد، اما در مواردی ممکن است عوارض دیگری هم به همراه داشته باشد.
علائم فلوئوروزیس به چه صورت ظاهر میشوند؟
دندانپزشک چگونه این مشکل را درمان میکند؟
آیا امکان درمان آن با روشهای خانگی وجود دارد؟
در ادامه اطلاعات مفیدی درباره فلوئوروزیس دندانی در اختیار شما قرار داده شده است. با مطالعه آن به پاسخ تمام سوالات خود درباره این عارضه خواهید رسید. با دکتر فاطمه لبافی همراه باشید.
فلوئوروزیس دندانی چیست؟
در صورتی که به علت مصرف زیاد فلوراید، رنگ دندان دچار تغییرات شدیدی شود، فرد دچار فلوئوروزیس دندانی میشود. در این اختلال، دندانها دچار لکههای سفید رنگ شده و در صورتی که اختلال به وجود آمده شدت پیدا کند، دندانها دچار لکههایی زرد تا قهوهای رنگ میشوند. این لکهها، زیبایی دندانها و چهره را به شدت تحت تاثیر قرار میدهند.
علائم فلوئوروزیس چیست؟
فلوئوروزیس بیشتر در دندانهای دائمی مشاهده میشود، اما گاهی امکان دارد روی دندانهای شیری نیز ایجاد شود. این بیماری بسته به شدتی که دارد، علائم مختلفی دارد که عبارتاند از:
- وجود لکههای روشنتر از رنگ دندان معمولا در مراحل ابتدایی لکههای سفید پراکندهای روی دندان ایجاد میشوند. زمانی که شدت فلوئوروزیس کم باشد، این لکهها کمتر از ۲۵ درصد سطح دندانها را میپوشانند. زمانی که شدت فلوئوروزیس کمی افزایش مییابد، این لکهها کمتر از ۵۰ درصد سطح دندانها را میپوشانند.
- وجود لکههای زرد رنگ روی دندان معمولا در شدتهای متوسط فلوئوروزیس، لکههای زرد یا قهوهای روشن، بیشتر از ۵۰ درصد سطح دندانها را درگیر میکنند.
- لکههای قهوهای روی مینای دندان وجود چنین لکههایی، نشان دهنده این است که فلوئوروزیس وارد فاز شدید خود شده است. در این مرحله ممکن است حفراتی در مینای دندان نیز به وجود آیند.
علت فلوئوروزیس
عواملی که سبب ایجاد فلوئوروزیس میشوند عبارتاند از:
- استفاده بیش از اندازه از محصولات حاوی فلوراید مثل خمیر دندان، ممکن است سبب چنین مشکلی شود. به عنوان مثال، گاهی کودکان به جای خارج کردن خمیر دندان از دهان، آن را میبلعند.
- در صورتی که در آب آشامیدنی به میزان بیش از اندازه فلوراید وجود داشته باشد، این فلوراید اضافی هنگام تشکیل مینای دندان در کودکان، بر روی بافت مینای دندان اثر گذاشته و سبب بروز فلوئوروزیس میشود. .
روشهای درمان فلوئوروزیس
در صورتی که فلوئوروزیس ایجاد شود، تنها با درمانهای زیبایی میتوان به بهبود شرایط کمک کرد و ظاهر دندانها را بهبود بخشید. البته این نکته را در نظر بگیرید که در اکثر بیماران، شدت آن به قدری خفیف است که نیازی به درمان ندارد. با این حال، برای درمان فلوئوروزیس روشهایی وجود دارد که در زیر به بررسی آنها میپردازیم:
-
باندینگ کامپوزیت
برای پوشاندن عیوب ظاهری دندان و بهبود رنگ دندان، روش باندینگ کامپوزیت کاربرد دارد. در این روش مواد کامپوزیتی که همرنگ دندان هستند به کمک باندینگ روی مینای دندان قرار میگیرند.
-
استفاده از ونیر
در مواقعی که فلوئوروزیس شدید باشد، برای اینکه درمان بهترین نتیجه را در پی داشته باشد، ونیر بهترین انتخاب است. برای این کار دندانپزشک بخش کمی از مینای دندان را میتراشد و لایهای از ونیر را جایگزین آن میکند. این روش نسبت به روشهای دیگر قیمت بالاتری دارد، اما فلوئوروزیس شدید تنها به کمک این روش درمان میشود.
درمان خانگی فلوئوروزیس
ممکن است برای درمان فلوئوروزیس به دنبال استفاده از درمانهای خانگی باشید. برخی از این روشها شامل:
- استفاده از تخم مرغ
- استفاده از چای سبز
- استفاده از سرکه سفید
هستند. هیچ یک از روشهای ذکر شده نمیتوانند تاثیری در از بین بردن این عارضه داشته باشند. به همین دلیل استفاده از آنها توصیه نمیشود.
روشهای پیشگیری از فلوئوروزیس کداماند؟
برای جلوگیری از فلوئوروزیس، هوشیاری والدین از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. والدین باید حتما با دندانپزشک اطفال در ارتباط باشند. دندانپزشک از میزان فلوراید مورد نیاز اطلاع داشته و در صورت نیاز کودک به فلوراید اضافی، مقدار و نحوه استفاده از آن را مشخص میکند. همچنین آموزش والدین برای مسواک زدن کودک اهمیت بسیاری دارد و باید به کودک خود آموزش بدهند تا به هیچ عنوان خمیر دندان را قورت ندهد.
سوالات متداول
-
برای محافظت از دندان کودکان، چه میزان فلوراید بدون خطر ابتلا به فلوئوروزیس وجود دارد؟
معمولا توصیه میشود به ازای هر کیلوگرم، کمتر از ۰.۱ میلی گرم فلوراید برای بدن تامین شود.
-
چه خطراتی دندانهایی را که دارای لکههای سفید هستند، تهدید میکند؟
معمولا در صورتی که درجه فلوئوروزیس خفیف تا متوسط باشد، مشکل خاصی برای دندان ایجاد نمیشود. اما اگر درجه شدید آن بروز پیدا کند، دندانهای دارای چنین لکههایی ضعیفتر بوده و به همین دلیل تمایل به شکستن دارند.
-
آیا استفاده از بلیچینگ، فلوئوروزیس را بدتر میکند؟
معمولا توصیه شده برای بیماران مبتلا به فلوئوروزیس از بلیچینگ برای درمان استفاده نشود. مواد بلیچینگ سبب میشوند دندان کمی کم آب شده و در نتیجه آن، درخشانتر به نظر برسد. همین امر نیز سبب میشود تا لکههای ناشی از فلوئوروزیس، بیشتر به چشم بیایند.
-
چه ویتامینهایی به درمان و پیشگیری از فلوئوروزیس کمک میکنند؟
توصیه شده برای پیشگیری و درمان این مشکل از ویتامینهای D و کلسیم کمک بگیرید.