لق شدن دندانها در کودکی نشانه تمام شدن عمر دندانهای شیری و آمادگی فک برای رشد دندانهای دائمی است. اما لق شدن دندانها در دوره بزرگسالی اصلا نشانه خوبی نیست و بسیار هم نگران کننده است و ممکن است ناشی از مشکلاتی مانند بیماری لثه باشد.
شاید تا به حال شنیده باشید که دندانپزشک برای درمان پیشنهاد استفاده از اسپلینت را داده باشد.
آیا میدانید اسپلینت دندان چیست؟
نقش اسپلینت دندان در درمان شل بودن دندانها چیست؟
در صورت مشاهده علائم این مشکل باید هرچه سریعتر به کلینیک دندانپزشکی مراجعه کنید. همچنین برای آگاهی از نحوه عملکرد اسپلینت دندان و آشنایی با سایر روشهای درمان این عارضه تا انتهای این نوشته با دکتر فاطمه لبافی همراه باشید.
اسپلینت دندان چیست؟
یکی از گزینههای درمان دندان دائمی لق شده، استفاده از اسپلینت است. به این صورت که دندانپزشک قطعهای به نام اسپلینت را به عنوان نگهدارنده در اطراف یا روی دندان لق شده قرار میدهد تا مانع از تکان خوردن و جابه جایی دندان شود.
مواد رزین کامپوزیت به همراه سیم، ماده اصلی تشکیل دهنده اسپلینتها هستند. دندانپزشک از این طریق دندان لق را به سایر دندانهای کناری آن میبندند. در واقع دندانهای کناری که سالم هستند تکیه گاهی برای دندانهای لق محسوب میشوند.
کاربردهای اسپلینت دندان
دقت داشته باشید که استفاده از اسپلینت صرفا برای درمان یک مشکل نیست. اسپلینت میتواند برای درمان مشکلات زیر کاربرد داشته باشد:
- درمان اختلالات مفصل فک
- جلوگیری از آسیب به دندانها در افراد دارای دندان قروچه
- درمان خر و پف شبانه
- درمان وقفههای تنفسی که برخی افراد حین خواب تجربه میکنند.
- درمان دندانهای شل شده
نحوه عمکرد اسپلینت
عملکرد اسپلینت دندانی به گونهای است که تمام دندانهای دهان را تحت پوشش قرار میدهد. البته از لحاظ عملکرد، اسپلینتها به دو دسته اسپلینت پنکی و تانر تقسیم بندی میشوند:
-
اسپلینت پنکی
این اسپلینت طوری قرار میگیرد تا عضلات فک در راحتترین حالت ممکن قرار بگیرند. با این روش، دندانپزشک میتواند به راحتی دردهای مزمن مربوط به عضلات دهان را برطرف سازد.
-
اسپلینت تانر
این اسپلینت طوری طراحی شده است تا فشار ناشی از دندانهای مقابل، به حداقل برسد. با این کار میتوان مشکلاتی مثل دندان قروچه، آسیب دیدگی بافت نرم وساییدگی دندانها را درمان کرد. علاوه بر این نیز، ورزشکاران میتوانند با این روش فشار حین فعالیت بدنی را از روی دندانهای خود بر دارند.
ویژگیهای اسپلینت خوب
اسپلینت باید ویژگیهای زیر را داشته باشد تا به عنوان یک اسپلینت خوب در نظر گرفته شود:
-
استحکام بالا
توجه داشته باشید که یک اسپلینت باید از استحکام کافی برخوردار باشد. چرا که باید بتواند نیروی عضلات فک یا جابهجایی دندانها را تحمل کند. در غیر این صورت، نمیتواند به خوبی مشکل بیمار را درمان کرده و بعد از مدت کوتاهی دچار مشکل میشود.
-
آسیب نرساندن به بافتهای دهان بیمار
اسپلینتی که برای بیمار به کار گرفته میشود، نباید به گونهای باشد که به دندان یا بافت نرم آسیبی وارد کند. در غیر این صورت، نمیتواند گزینه خوبی برای بیمار باشد.
-
انعطاف پذیری بالا
دقت داشته باشید که یک اسپلینت باید از انعطاف پذیری بالایی برخوردار باشد؛ چرا که باید بتواند به صورت یک قوس فکی در آمده و به دندانها متصل شود.
چه زمانی نمیتوان از اسپلینت دندان استفاده کرد؟
دقت داشته باشید که اگر جزء یکی از گروههای زیر هستید، نمیتوان برای مشکل شما از اسپلینت استفاده کرد:
-
افراد دارای دندانهای پوسیده زیاد
افرادی که دندانهایی با پوسیدگی زیاد دارند، نمیتوان برایشان از این روش درمانی استفاده کرد. دلیل آن هم این است که دندانهای این افراد به دلیل پوسیدگی زیاد، استحکام کافی برای تحمل نیروی این ابزار را ندارند. این یعنی ممکن است در طول درمان، دندان بیمار به دلیل تحمل نیروی اسپلینت شکسته شود.
-
افراد با بهداشت دهان و دندان ضعیف
افرادی که بهداشت دهان خود را به خوبی رعایت نمیکنند، همواره در معرض خطر عفونت و پوسیدگی دندانی هستند. دقت داشته باشید که استفاده از اسپلینت برای بیماران، نیازمند رعایت بهداشت است؛ چرا که فضای بین اسپلینت و دندان، فضای بسیار خوبی برای رشد باکتریهاست. به همین دلیل هم اگر فرد بهداشت دهان خود را رعایت نکند، قبل از اینکه مشکلش برطرف شود، ممکن است با مشکلات خیلی بدتری مواجه شود.
-
بیماران با شلوغی شدید دندانی
در صورتی که بیمار دارای شلوغی و ناهماهنگی دندانی زیادی باشد، نمیتوان از این ابزار برای درمان مشکلش استفاده کند.
مزایای استفاده از اسپلینت دندان
استفاده از اسپلینت میتواند مزایای زیر را به همراه داشته باشد:
- جلوگیری از آسیب به دندانها
- کاهش درد و تنش بین دندانها
- جلوگیری از سردردهای مرتبط با مشکل بیمار
- ایجاد الگوهای خواب بهتر
- کاهش و متوقف کردن خر و پف حین خواب
- نسبت به سایر روشها از هزینه کمتری برخوردار است
- بهبود لثههای آسیب دیده تسریع میشود.
- نیازی به بیحسی ندارد.
معایب استفاده از اسپلینت دندان
معایب استفاده از اسپلینت شامل موارد زیر است:
- در صورت تنظیم نادرست، میتواند سبب تحلیل ریشه شود.
- نیاز به وجود تعداد کافی دندان سالم در دهان بیمار دارد، به همین دلیل نمیتوان از آن برای همه افراد استفاده کرد.
- ناراحتی بیمار در روزهای اولیه استفاده از آن
انواع اسپلینت دندان
اسپلینتهای دندان انواع مختلفی دارند که میتوانند بیرون دندان یا داخل دندان قرار بگیرند. از جمله رایجترین انواع اسپیلنتها میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
-
اسپلینت بیرون دندانی
در این روش مواد موجود در اسپلینت با اتصال به بعضی از دندانها، باعث سفتتر و مقاومتر شدن آنها میشود.
-
اسپلینت داخل دندانی
در این روش با کنده شدن یک کانال کوچک و قرار دادن اسپلینت از نوع فلزی در داخل آن و محکم کردن آن به وسیله چسب و یا روشهای مخصوص مانند باندینگ انجام میشود.
-
اسپلینت دائمی یا ثابت
در طی این روش، دندانهایی که لق هستند برای همیشه و از کنار به یکدیگر اتصال پیدا کرده و در جای خود محکم میشوند. از روکش برای انجام این روش بهره میگیرند. نوع اسپلینتی که ساخته میشود باعث جوش خوردن و یا وصل شدن تاج دندانها به یکدیگر میشود.
-
اسپلینت بایت
در افرادی که عادت به فشردن دندانها بر روی هم را دارند و اصطلاحا به دندان قروچه معروف است، این نوع اسپلینت به کار برده میشود. با این کار، فشار زیاد ناشی از فک به دندانها وارد نمیشود و صدمه نمیبینند.
سوالات متداول
-
اسپلینت دندان چه زمانی روی دندان باقی میماند؟
معمولا استفاده از اسپلینت دندان به مدت ۱۴ روز انجام میشود. البته استفاده از آن بسته به شرایط بیمار ممکن است طولانیتر شود.
-
آیا استفاده از اسپلینت دندان دردناک است؟
معمولا افراد تا چند روز بعد از استفاده از اسپلینت دندان دچار ناراحتی و درد هستند. این ناراحتی و درد به دلیل عادت نداشتن دهان این افراد به قرارگیری یک جسم خارجی است. معمولا بعد از چند روز این ناراحتی فروکش میکند.
-
آیا استفاده از اسپلینت دندانی صرفا برای مستحکم کردن دندان شل شده است؟
خیر، اسپلینت دندانی علاوه بر درمان مشکل شل شدن دندان، میتواند به حل مشکلات بایت بیمار نیز کمک کند.
-
آیا استفاده از اسپلینت دندانی معایبی هم به همراه دارد؟
بله، اسپلینت دندانی گیر افتادن مواد غذایی را افزایش خواهد داد. به همین دلیل هم امکان افزایش پوسیدگی دندان در صورت عدم رعایت بهداشت وجود دارد.
-
استفاده از اسپلینت دندان دائمی است یا موقتی؟
معمولا استفاده از اسپلینت دندان به صورت موقت در دهان بیمار به صورت موقتی است.
-
طراحیهای گوناگون اسپلینت کداماند؟
اسپلینت میتواند طراحیهای مختلفی داشته باشد. نایت گارد، بایت اسپلینت، بایت پلین و غیره از جمله این موارد هستند.