درمان های پیشگیرانه دندان | انواع، روشها، مزایا و مراقبتهای پیشگیرانه

در صورت عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، بیماری هایی مانند پوسیدگی دندان، التهاب لثه، عفونت لثه و سایر بیماری ها ایجاد می گردند. این را در نظر داشته باشید که اهمیت مسواک زدن درست و منظم و همچنین استفاده از نخ دندان به قدری زیاد است که می تواند تا حد زیادی مانع از بروز بیماری های دهان و دندان شد. همچنین مراجعه به کلینیک دندانپزشکی برای چکاپ دندان ها اثر به سزایی برای تشخیص و درمان به موقع بیماری ها دارد. صرف وقت و هزینه برای درمان های پیشگیرانه دندان بسیار سودمند می باشد. در ادامه مقاله به بررسی بیشتری نسبت به درمان های پیشگیرانه دندان می پردازیم.

درمان های پیشگیرانه دندان

درمان های پیشگیرانه، به مجموعه ای از رسیدگی ها و مراقبت هایی که در جهت حفظ سلامت و بهداشت دهان و دندان صورت می گیرد، گفته می شود. برای اطمینان از سلامت و استحکام دندان ها، اقداماتی مانند مسواک زدن روزانه، نخ دندان کشیدن، استفاده از دهانشویه، چکاپ های منظم دندانپزشک و تغذیه مناسب روش هایی از این قبیل می باشند. درمان های پیشگیرانه به تمام افراد سالمند، زنان باردار و کودکان در حال رشد که نسبت بسیار زیادی در معرض پوسیدگی، بیماری های لثه و آسیب های دیگر می باشند، از طرف دندانپزشکان بسیار توصیه می شود.

انواع مراقبت های پیشگیرانه دندان

مراقبت های پیشگیرانه برای حفظ سلامت دندان ها اهمیت بسیار زیادی دارند. در زیر به برخی از این مراقبت ها اشاره شده است:

1. مسواک زدن روزانه

   مسواک زدن روزانه از مهمترین اقدامات پیشگیرانه دندانپزشکی می باشد. مسواک زدن با خمیر دندان های حاوی فلوراید و همچنین تعویض مسواک هر چند وقت یک بار نیز تاثیر بسیاری دارد. همچنین شستن زبان به نسبت بسیار زیادی به از بین بردن باکتری های دهان و حفظ سلامت دهان و دندان، کمک خواهد کرد.

2. استفاده روزانه از نخ دندان

   فضاهایی از دندان که به کمک مسواک تمیز نمی شوند را می توان به وسیله نخ دندان تمیز نمود. استفاده از نخ دندان تاثیر بسیاری بر سلامت دهان و دندان دارد، بنابراین بهتر است استفاده درست و صحیح آن را از دندانپزشک بیاموزید.

3. چکاپ منظم دندانپزشک

   برای چکاپ وضعیت دهان و دندان، مراجعه مستمر به کلینیک دندانپزشکی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار می باشد. این اقدام سبب می شود تا دندانپزشک در موقع مناسب مشکلات دهان و دندان را بررسی و برای رفع آن اقدام نماید.

4. پیروی از رژیم غذایی مناسب

   رژیم غذایی مناسب و متعادل به کمک مواد مغذی، تاثیر بسیار زیادی در حفظ سلامت دهان و دندان دارد. افراد باید رژیم غذایی متنوعی داشته باشند تا تمام ویتامین های مورد نیاز جهت حفظ سلامت دندان را دریافت نمایند. برای این رژیم مناسب باید مصرف قند و کربوهیدرات کاهش یابد، زیرا غذا های شیرین می توانند سبب تجمع باکتری روی پلاک دندانی شده و با تولید اسید های مضر به مینای دندان آسیب وارد کنند. در نتیجه می تواند احتمال ایجاد بیماری پریودنتال را افزایش دهد. همچنین مصرف آب اهمیت بسیار زیادی داشته و توصیه می شود در طی روز، مقدار بیشتری آب نوشیده شود. فلوراید به طور طبیعی در آب آشامیدنی وجود دارد که این ماده تاثیر بسیاری بر سلامت دندان ها دارد.

5. اجتناب از مصرف سیگار و مشروبات الکلی

   مصرف سیگار و مشروبات الکلی به نسبت زیادی سلامت دهان و دندان را به خطر می اندازند. همچنین اثرات مخربی بر زیبایی دندان ها دارند. سیگار و قلیان می توانند باعث خشکی دهان، تغییر رنگ دندان ها، سرطان دهان و عفونت های لثه را در پی داشته باشند.

6. استفاده از نایت گارد

   برخی از افراد دارای عادات رفتاری نامناسب مانند دندان قروچه می باشند. دندان قروچه می تواند اثرات بسیار مخربی بر دندان ها و استخوان فک بر جای بگذارد. به همین جهت برای جلوگیری از آسیب های بیشتر به این افراد توصیه می شود تا از نایت گارد استفاده کنند.

انواع درمان های پیشگیرانه دندان

برای حفظ سلامت دهان و دندان برخی از درمان های پیشگیرانه وجود دارند که در زیر به بررسی آن ها می پردازیم:

1. جرم گیری دندان

   

   املاح فراوان موجود در بزاق دهان می توانند به راحتی رسوب کنند. رسوب این املاح در نقاطی از دهان که در تماس کمتری با مسواک و غذا می باشد، ایجاد می شود. این رسوبات با اضافه شدن پروتئین های غذا افزایش یافته و پلاک روی دندان ها ایجاد می کنند. برای پاک کردن این جرم ها از روی دندان، نیاز به انجام جرم گیری می باشد. توصیه می شود حداقل یک بار در سال برای جرم گیری به مطب دندانپزشکی مراجعه کنید. همچنین توجه داشته باشید با مسواک زدن درست و منظم می توانید تشکیل جرم و پلاک دندان را به حداقل برسانید.

2. بروساژ دندان

   

   یک روش تکمیلی بعد از جرم گیری دندان، بروساژ می باشد که بعد از پاک شدن دندان ها از جرم و پلاک، انجام می گردد. این کار با استفاده از ابزار دستی مجهز به غلتک لاستیکی و ماده ای خمیر مانند که به نام پروفی و یا پروفیلاکسیز می باشد، انجام می گیرد. پروفی به کمک غلتک بر روی دندان ها کشیده شده تا لکه را از بین ببرد و دندان ها را درخشان و شفاف کند.

3. فلوراید تراپی

   

   فلورایدتراپی، یک روش بسیار مناسب جهت پیشگیری و کاهش پوسیدگی دندان می باشد. هنگامی که باکتری های دهان با تولید اسید باعث آسیب به مینای دندان می شوند، دندان ها دچار پوسیدگی می شوند. فلورایدتراپی به کمک ماده فلوراید می تواند به درمان این مشکلات بپردازد. برای این کار دندانپزشک فلوراید را به شکل ژل یا فوم روی دندان های بیمار قرار می دهد. در صورتی که این کار در مطب دندانپزشکی انجام گیرد، اثرات خوبی برای بیمار خواهد داشت.

4. فیشور سیلانت تراپی

   

   فیشور سیلانت تراپی یک روش دندانپزشکی برای جلوگیری از پوسیدگی دندان هایی است که در انتهای دهان قرار گرفته اند. این دندان ها دارای شیار های فراوانی در سطح خود هستند، بنابراین احتمال پوسیدگی زیادی دارند. فیشور سیلانت تراپی با صاف کردن سطح این دندان ها، از باقی ماندن غذا در شیار این دندان ها جلوگیری کرده و از پوسیدگی جلوگیری می کند.

5. انجام تست های تشخیصی دندان و غربالگری سرطان دهان

   

   گاهی اوقات در نقاطی از دهان بافت هایی غیر طبیعی وجود دارند که تشخیص به موقع آن ها اهمیت زیادی دارد. به همین جهت معمولا دندانپزشک در صورت مشاهده علائم توصیه می کند که فرد تحت آزمایش، نمونه برداری و یا عکس برداری به کمک اشعه ایکس از این بافت ها قرار بگیرد. این کار برای این است که دندانپزشک مطمئن شود که خطری ژنتیکی و بیماری های خطرناکی فرد را تهدید نمی کند. برخی از مشکلات دندانی، با چشم قابل مشاهده نمی باشند، به همین جهت به کمک اشعه ایکس باید بررسی شوند.

مراقبت و درمان های پیشگیرانه از دندان های کودکان

در صورتی که بهداشت دهان و دندان و تغذیه کودک به درستی کنترل شود، می تواند به مقدار بسیار زیادی خطر پوسیدگی دندان را کاهش دهد. والدین باید به این نکته توجه داشته باشند که خطراتی برای دندان های در حال رشد فرزندشان وجود دارد که به همین دلیل برای سلامت دندان های کودک در سنین بزرگسالی مراقبت های زیادی مورد نیاز می باشد. برای این کار باید چکاپ های منظم و درست دندانپزشک صورت گیرد تا در مواقع نیاز با درمان های پیشگیرانه خطر ابتلا به پوسیدگی دندان و مشکلات دیگر کاهش یابد. معمولا دندانپزشکان برای کاهش ابتلا به پوسیدگی، فلوراید تراپی و فیشور سیلانت تراپی را توصیه می کنند.

مراقبت ها و درمان های پیشگیرانه در دوران بارداری

دوران بارداری نسبت به سایر مراحل زندگی نیاز به مراقبت ها و درمان های پیشگیرانه جدی تری دارد، زیرا در این دوران لثه و دندان در معرض آسیب دیدگی بیشتری قرار دارند. زنان در دوران بارداری به علت تغییرات هورمونی ممکن است دچار خونریزی لثه در هنگام مسواک زدن شوند. این واکنش ها فرد را برای ابتلا به پوسیدگی دندان و عفونت های لثه مستعد می کنند. به همین جهت توصیه می شود قبل از دوران بارداری درمان های دندانپزشکی شروع شود، زیرا بیماری دهان و دندان برای خانم باردار تاثیری مستقیم بر سلامت دهان و دندان نوزاد خود دارد.

آموزش مراقبت های پیشگیرانه به سالمندان

درمان های پیشگیرانه برای سالمندان شامل آموزش مراقبت درست از دندان ها و همچنین تغییر سبک نادرست تغذیه می باشد. به این ترتیب علاوه بر افزایش سلامت و دوام دندان ها، سالمندان سلامت جسمانی بیشتری به دست خواهند آورد. در این آموزش مراجعه مستمر به مطب دندانپزشکی برای چکاپ منظم دندان ها ضرورت دارد تا بیماری های عفونی و از دست دادن طبیعی دندان ها به حد زیادی کاهش یابد.

مزایای درمان های پیشگیرانه

این اقدامات می توانند تاثیر زیادی در کاهش بیماری های عفونی و سایر مشکلات دندان داشته باشند. برخی از بیماری ها مانند دیابت، بیماری های قلبی، پوکی استخوان، بیماری های تنفسی و سرطان ممکن است تا حدودی مرتبط با سلامت دهان و دندان باشند. گاهی اوقات سلامت دهان و دندان می تواند سبب زایمان زودرس و وزن کم نوزاد گردد. در صورتی که اقدامات پیشگیرانه به خصوص برای کودکانی که دندان های در حال رشد دارند، انجام نگیرد؛ می تواند اثرات مخربی بر سلامت دهان و دندان آن ها در سنین بزرگسالی داشته باشد. برای جلوگیری از این اتفاق، با مراجعه به دندانپزشکی و چکاپ دندان ها، وضعیت سلامت دهان و دندان خود را بررسی کنید.

هدف از درمان های پیشگیرانه

منظور از مراقبت های پیشگیرانه، اقداماتی است که برای جلوگیری از بیماری انجام می گیرد. در صورتی که بهداشت دهان و دندان خود را به درستی رعایت نکنید، احتمال دارد مجبور به پرداخت هزینه زیادی برای درمان شوید. اقدامات پیشگیرانه اهمیت بسیار زیادی در جلوگیری از پوسیدگی دندان و سایر بیماری ها دارد. به طور کلی در زیر به بررسی هدف از درمان های پیشگیرانه پرداخته ایم:

1. پیشگیری از بیماری های دهان و دندان و یا تشخیص به موقع آن ها

   یکی از اقدامات بسیار مهم جهت جلوگیری از پوسیدگی دندان و بیماری های دیگر، مراقبت روزانه از سلامت دهان و دندان می باشد. جهت جلوگیری از تشکیل جرم و پلاک بر روی دندان ها، باید در روز حداقل دوبار مسواک بزنید و از نخ دندان به شیوه درست استفاده کنید. همچنین انجام به موقع اقدامات پیشگیرانه همانند فلوراید تراپی، جرم گیری و غیره می تواند از ابتلا به بیماری های عفونی و دیگر بیماری های دهان و دندان جلوگیری کند.

2. پرهیز از درمان های گران قیمت پزشکی

   مراقبت و درمان های پیشگیرانه، با کاهش احتمال ابتلا به بیماری های دهان و دندان، شما را از پرداخت هزینه سنگین بابت درمان دندانپزشکی معاف می کند. بنابریان این نکته را در نظر بگیرید، وقت و هزینه ای که برای مسواک زدن و رعایت بهداشت دهان و دندان می کنید، خیلی بهتر و به صرفه تر از زمان و هزینه ای می باشد که برای درمان های سنگین دندانپزشکی صرف می کنید.

3. محافظت از سلامت کل بدن

   این نکته بسیار حائز اهمیت است که سلامت دهان و دندان تاثیر به سزایی بر سلامت کل بدن دارد. برای مثال بیماری پریودنتال می تواند فرد را در معرض بیماری پانکراس قرار دهد. در صورتی که بهداشت دهان و دندان به درستی رعایت نشود، ممکن است در ابتدا التهاب لثه سبب عفونت شده که پخش شدن این عفونت می تواند مشکلات جدی تری مانند بیماری های قلبی، سکته مغزی، پوکی استخوان و دیگر بیماری ها را در پی داشته باشد.

سوالات متداول

1. اقدامات پیشگیرانه دندانپزشکی چه سودی دارد؟

   تمام افرادی که این اقدامات را انجام دهند، سود خواهند برد، مخصوصا کودکان که اگر در زمان مناسب تحت درمان های پیشگیرانه قرار بگیرند، در سنین بزرگسالی دندان های بسیار سلامتی خواهند داشت. فلوراید تراپی و فیشور سیلانت تراپی می تواند مانع پوسیدگی دندان کودکان شود. همچنین بزرگسالان با کمک درمان های پیشگیرانه می توانند به تقویت سلامت دهان و دندان خود بپردازند. همچنین این مسئله مهم وجود دارد که سلامت دهان و دندان با سلامت تمام بدن در ارتباط می باشد، زیرا دهان و دندان به سادگی می توانند سبب رشد و تکثیر باکتری های مضر باشند.

2. چرا دندان ها به جرم گیری نیاز دارند؟

   وجود جرم و پلاک روی دندان ها می تواند احتمال تحلیل لثه را افزایش دهد که در پی آن مشکلات بسیاری برای دهان و دندان به وجود می آید. بنابراین با جرم گیری دندان حداقل یک بار در سال، می توان باعث جلوگیری از مشکلات شدید دندانی شد.

3. چه زمانی کودک باید اقدام به فیشور سیلانت تراپی کند؟

   حدود 6 سالگی که که اولین دندان آسیای دائمی شروع به رشد کرد، می تواند زمان مناسبی برای فیشور سیلانت تراپی باشد.