ونیر کامپوزیت دندان

کامپوزیت ونیر دندان | مزایا و معایب، مراحل درمان

کامپوزیت دندان نوعی ماده ترمیم کننده دندان است که توسط دندانپزشک روی دندان قرار گرفته و سپس با توجه به شکل دندان، فرم داده میشود. ترکیب خمیر شکل کامپوزیت که در اثر تابش اشعه فرابنفش با طول موج و بسامد خاصی به دست می آید، این قابلیت را دارد که دندان ها را سفید نموده و آن ها را کاملاً ردیف و مرتب نماید. مهمترین مزیت این روش نسبت به سایر روش هایی که دندان ها را سفید و مرتب میکند این است که با هزینه کمتر و در زمان کوتاهتر انجام میشود. کامپوزیت ونیر نه تنها جنبه زیبایی دارد و برای تغیر رنگ دندان استفاده میشود، بلکه جنبه درمانی نیز دارد و برای ترمیم شکستگی ها، آسیب دیدگی و لب پَر شدن دندان نیز استفاده میشود. یکی دیگر از کاربردهای مهم ونیر کامپوزیت برطرف کردن ناهم ترازی و کاهش فاصله دندان ها برای زیباتر کردن طرح لبخند است.
اما چه کسانی کاندیدای استفاده از کامپوزیت ونیر هستند؟ در این مقاله به این سوال و سوالاتی پیرامون نحوه انجام کامپوزیت ونیر، مراحل و هزینه آن و رایج ترین سوالاتی که در این زمینه وجود دارد خواهیم پرداخت. برای آگاهی از پاسخ این سوالات تا انتهای این یادداشت با ما همراه باشید.

کامپوزیت ونیر چیست؟

کامپوزیت ونیر خود دو نوع کلی دارد که به آنها پرسلن (سرامیک) و کامپوزیت رزین گفته میشود. ونیرهای پرسلن کمی شبیه ناخن مصنوعی است و به صورت جدا جدا بر روی سطح دندان ها قرار میگیرد. با توجه به اینکه شکل هریک از دندان ها با هم متفاوت است، هر ونیر به صورت سفارشی و مخصوص همان دندان ساخته میشود تا هرچه بیشتر به دندان طبیعی شبیه باشد و طبیعی به نظر برسد.
در مقابل رزین کامپوزیت به صورت لایه خمیری شکل تهیه میشود و روی سطح دندان را میپوشاند. این لایه توسط دندانپزشک فرم دهی میشود تا شکل مطلوب به دست بیاید. لایه خمیری کامپوزیت، همرنگ دندان است و برای ترمیم آسیب دیدگی و یا ترک خورد ندان ها استفاده میشود و میتواند رنگ دندان ها را نیز سفیدتر نماید. این که کدامیک از ونیرها برای دندان چه فردی مناسب تر است را دندانپزشک تشخیص میدهد. او پس از معاینه دهان و بررسی مشکل، درمانی را که برای بیمار مناسب تر است انتخاب و به او پیشنهاد میشود. از آنجایی که برای بعضی از دندان ها فقط یک روش درمان میتواند کاربردی باشد، با دندانپزشک خود همراهی کنید و بر روی روش خاصی اصرار نداشته باشید.

کامپوزیت ونیر برای چه افرادی لازم است؟

افرادی که دندان های آنها تیره و یا لک شده است میتوانند از کامپوزیت برای درمان و تغییر رنگ دندان های خود استفاده کنند. البته به یاد داشته باشید که ونیرهای کامپوزیت از هر نوعی که باشند میتوانند دندان ها را سفید نموده و آسیب دیدگی های جزئی را درمان نمایند و جایگزین درمان ارتودنسی نیست. چرا که این روش نمیتواند به هم ریختگی، نامرتب بودن، جلو و عقب بودن و کجی دندان ها را درمان نماید. از این رو برای نصبر ونیرها، دندان ها کاملاً سالم و ردیف باشند.
یکی دیگر از مواردی که کامپوزیت را با مشکل مواجه میکند، دندان قروچه است. اگر چنین عادتی دارید درمان ونیر گزینه مناسبی برای شما نیست، مگر اینکه عادت خود را کنار بگذارید.
به طور کلی ونیر میتواند برای موارد زیر کارآمد باشد:

• وجود فاصله های کم بین دندان ها
• شکستگی، لب پریدگی یا ترک خوردن دندان ها
• تغییر رنگ و سفید کردن دندان ها
• پر کردن دندان با مواد همرنگ
• یکدست کردن اندازه دندان ها (به ویژه دندان های کوچک)

به منظور بررسی این موضوع که آیا درمان کامپوزیت برای شما مناسب است یا خیر میبایست به متخصص ارتودنسی مراجعه نمایید. چراکه معاینه و بررسی سالم و ردیف بودن دندان های شما برای درمان با کامپوزیت بسیار ضروری است. شاید لازم باشد قبل از ونیرهای کامپوزیتی، دندان های شما ارتودنسی شود تا در جایگاه مناسب خود قرار گیرد.
همچنین لازم است لثه های شما کاملاً سالم باشد چراکه مشکلات و بیماری های لثه روند درمان شما را با مشکلاتی مواجه میکند.

هزینه کامپوزیت ونیر دندان

هزینه کامپوزیت ونیر به عوامل مختلفی بستگی دارد. از جمله این موارد جنس و کیفیت مواد به کار رفته در ترکیبات کامپوزیت، دندانپزشک انتخاب شده توسط بیمار و میزان توانایی و تجربه دندانپزشک، کلینیک مورد مراجعه و کادر تخصصی حاضر در کلینیک و تجهیزات آن، بیمه بیمار، تعداد دندان های مورد معالجه و اینکه آیا در کنار درمان کامپوزیت به درمان پیش نیاز دیگری مانند ترمیم پوسیدگی دندان یا عصب کشی نیاز دارد یا خیر، بستگی دارد.
همچنین به یاد داشته باشید که شاید در طول زندگی فقط یکبار اقدام به کامپوزیت نمایید، پس سعی کنید بهترین متخصص را برای درمان خود انتخاب کنید. چراکه اگر دندانپزشک شما دقت و تجربه کافی را نداشته باشد شما به درد سر می افتید و علاوه بر به خطر افتادن سلامتی شما، میبایست هزینه های گزافی را برای جبران بپردازید. هزینه برای سلامتی همیشه ارزشمند است. پس بهترین دندانپزشک را برای درمان خود انتخاب کنید.

همچنین به یاد داشته باشید که شاید در طول زندگی فقط یکبار اقدام به کامپوزیت نمایید، پس سعی کنید بهترین متخصص را برای درمان خود انتخاب کنید. چراکه اگر دندانپزشک شما دقت و تجربه کافی را نداشته باشد شما به درد سر می افتید و علاوه بر به خطر افتادن سلامتی شما، میبایست هزینه های گزافی را برای جبران بپردازید. هزینه برای سلامتی همیشه ارزشمند است. پس بهترین دندانپزشک را برای درمان خود انتخاب کنید.

فواید و مزایای ونیر کامپوزیت

ونیرهای کامپوزیتی مزایای زیادی نسبت به سایر روش های مشابه خود دارند. به عنوان مثال این روش در مقایسه با لمینت قیمت بسیار مناسب تری دارد. از طرف دیگر چون مقدار تراش بسیار کمی روی دندان ایجاد میشود، یه درمان کم تهاجم و کم ریسک برای دندان ها به شمار میرود.
در مقایسه با روش های جایگزین کامپوزیت از جمله روکش های سرامیکی، برتری های کامپوزیتی عبارتند از:

1. در این روش مقدار بسیار کمی از سطح دندان تراشیده میشود و یا در روش های نوین اصلا سطح دندان تراشیده نمیشود.
2. روکش های کامپوزیتی از انواع درمان های برگشت پذیر است.
3. بر خلاف روکش های سرامیکی، لازم نیست حتما تمام سطح دندان پوشیده شود. به عنوان مثال شاید فقط لازم باشد از کامپوزیت برای پر کردن فاصله بین دو دندان استفاده شود.
4. روکش های کامپوزیتی به راحتی قابل ترمیم و پولیش کردن است. اگر یک روکش سرامیکی دچار ترک و شکستگی شود، حتما میبایست یک واحد جایگزین آن در آزمایشگاه ساخته شود. در حالیکه روکش کامپوزیتی را میتوان به راحتی با مواد کامپوزیت ترمیم کرد.
5. قیمت روکش های کامپوزیتی نسبت به روکش های سرامیکی ارزان تر است.
6. تعویض روکش ها کامپوزیتی بسیار راحت تر از روکش سرامیکی است و نیاز به هیچگونه تراشیدن دندان ندارد.
7. مدت زمان درمان آن کوتاه است و معمولا در یک جلسه درمان میتواند به طور کامل انجام شود.
8. روش کامپوزیت برای تمام افراد قابل استفاده است و محدودیت سنی ندارد.
9. طول عمر کامپوزیت ونیر نسبت به روکش های سرامیکی بیشتر است و مقاومت آن در برابر فشار بالاتر است.

مراحل انجام ونیر کامپوزیت دندان

ابتدایی ترین مرحله برای قرار دادن کامپوزیت ها روی دندان، تمیز کردن فضای دهان به طور کامل است تا هیچ گونه جرم یا پلاک بر روی سطح دندان وجود نداشته باشد و سطح کار کاملاً تمیز باشد. در ادامه دندان ها به طور کامل خشک میشوند تا هیچ گونه رطوبتی روی سطح دندان وجود نداشته باشد که در روند انجام کامپوزیت اختلال ایجاد نماید.
سپس با توجه به نوع کامپوزیتی که برای درمان انتخاب شده است، سطح دندان کمی تراش داده میشود تا سطح مناسب برای گذاشتن روکش ونیر آماده شود. در واقع این سطح به بهتر چسبیدن ونیر کامپوزیت به دندان کمک زیادی میکند.
همانطور که قبلاً اشاره کردیم ونیرهای پرسلنی به صورت سفارشی ساخته می شوند تا برای دندان های فرد کاملاً فیکس باشند. همچنین پس از ساخته شدن در جایگاه خود قرار میگیرند تا رنگ و شکل آنها بررسی شود و کاملاً مورد رضایت بیمار باشد.
برای چسباندن ونیرهای پرسلن با استفاده از مواد باندینگ (چسب) مخصوص استفاده میکنند و ونیرهای کامپوزیتی را به آرامی روی دندان میچسبانند. در این مراحل پولیش نیز انجام میشود تا پرسلن ها به صورت مطلوب روی سطح دندان قرار بگیرند. در واقع میتوان گفت میزان مطلوبیت قرارگیری ونیرهای پرسلن به هنر دندانپزشک زیبایی و تجربه وی بستگی زیادی دارد.
از آنجایی که ونیرهای پرسلن بسیار نازک هستند، نیازی به تراش عمیق روی سطح دندان نیست. مگر اینکه لازم باشد برای اطلاح نامرتب بودن دندان ها و تغییر سایز آنها و اصلاح طرح لبخند این اقدام صورت گیرد.
برای اجرای درمان از طریق ونیرهای کامپوزیت رزین نیز لازم است مقدار کمی از سطح دندان تراشیده شود و مایع خمیری شکل روی سطح دندان قرار بگیرد. پس از اتمام فرم دهی توسط دندانپزشک، اشعه فرابنفش به آن تابیده میشود تا کاملاً سفت و محکم شود. پس از این نوبت به پولیش دندان میرسد تا رنگ و شکل کامپوزیت کاملاً دلخواه شود و شکل طبیعی پیدا کند.
کلیه این مراحل درون مطب یا کلینیک دندانپزشکی انجام میشود و همه آنها برای کلیه دندان های مورد نظر در یک جلسه قابل اجرا است. هرچند درمان کامپوزیت یک درمان کاملاً بدون درد است اما بعضی اوقات در صورتی که بیمار احساس درد داشته باشد، از بیهوشی موضعی یا بی حسی برای کاهش درد استفاده میشود.

سولات متداول کامپوزیت دندان

1. آیا انتخاب رنگ ونیر کامپوزیت به عهده بیمار است؟

   بله برای انتخاب رنگ حتما نظر بیمار پرسیده میشود چرا که در نهایت بیمار باید از نتیجه کار راضی باشد و دندان ها و لبخند خود را دوست داشته باشد. از این رو دندانپزشک حتما با بیمار مشورت میکند. رنگ ونیر ها با توجه به سن، جنسیت و رنگ پوست صورت انتخاب میشود. به یاد داشته باشید که هرچقدر دندان های شما طبیعی تر به نظر برسد بهتر و زیبا تر است. بنابراین لازم نیست کامپوزیت نسبت به دندان های طبیعی شما بیش از حد سفید باشد.

2. آیا امکان کامپوزیت کردن دندان های روکش شده وجود دارد؟

   در صورتی که دندان های شما قبلا روکش شده باشد، ابتدا دندانپزشک دندان ها را معاینه نموده و وضعیت آن ها را بررسی میکند در صورتی که لازم و امکان پذیر باشد روکش های قبلی را با روکش های جدید تعویض مینماید.

3. آیا می توان کامپوزیت ونیر را بر روی دندان ایمپلنت شده انجام داد؟

   تصمیم گیری در مورد این موضوع بر عهده دندانپزشک است آن هم پس از معاینه دقیق دهان و دندان ها. به این صورت که دندانپزشک ابتدا دندان ها را معاینه مینماید. اگر ایمپلنت دندان وضعیت مناسبی داشته باشد، برای هماهنگی با سایر دندان ها میتوان برای آن از ونیر کامپوزیت استفاده نمود. اما اگر ایمپلمن مشکل داشته باشد، نمیتوان آن را با ونیر اصلاح نمود و در ابتدا لازم است روکش ایمپلنتت تعویض شود.

4. آیا انجام عمل زیبایی بینی با کامپوزیت تداخل دارد؟

   از آنجاییکه پس از کامپوزیت دندان، لب در موقعیت جدیدی قرار میگیرد، بهتر است ابتدا جراحی بینی پس از انجام کامپوزیت باشد و پس تغییر وضعیت لب باشد.

5. آیا انجام کامپوزیت دندان در دوران بارداری خطرناک است؟

   در دوره بارداری معمولا درمان های اورژانسی برای بیمار انجام میشود. اگرچه کامپوزیت و اکثر درمان های دندانپزشکی به ویژه موارد زیبایی هیچ گونه ضرری برای دوران بارداری ندارد. اما بهتر است کلیه درمان ها به ویژه کشیدن دندان در دوره بار داری، در سه ماهه دوم بارداری باشد.

6. آیا کامپوزیت دندان موجب پوسیدگی دندان میشود؟

   در پاسخ به این سوال باید گفت ونیر کامپوزیت نه تنها پوسیدگی دندان را به دنبال ندارد، بلکه مانع پوسیده شدن دندان ها است. از آنجایی که ونیر کامپوزیت یک لایه نازک روی سطح دندان ایجاد میکند، از پوسیده شدن دندان ها جلوگیری مینماید. البته لازم به ذکر است که در صورت رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان پس از درمان؛ دندان های شما دچار پوسیدگی خواهد شد.

7. آیا کامپوزیت دندان موجب بوی بد دهان خواهد شد؟

   همانطور که گفته شد، پس از درمان با کامپوزیت لازم است مراقبت و توجه بیشتری نسبت بهداشت دهان و دندان خود داشته باشید. به عنوان مثال به طور مرتب از مسواک و نخ دندان و دهان شویه استفاده نمایید. در چنین حالتی دهان شماه به هیچ عنوان بوی بد نخواهد گرفت.
   البته موضوعی که باید به آن توجه داشته باشید این است که مهارت دندانپزشک در اجرای کامپوزیت نیز خیلی مهم است. چرا که در صورتی که دندانپزشک به صورت حرفه ای کامپوزیت را روی دندان های شما قرار ندهد، ممکن است بین دندان و ونیر های کامپوزیت فاصله ایجاد شود. همین فاصله در بلند مدت باعث پوسیدگی و بوی بد دهان خواهد شد. در چنین شرایطی شما مجبور به تعویض روکش هاب کامپوزیت خواهید شد. از این رو لازم است در انتخاب دندانپزشک خود دقت کافی را داشته باشید.

8. چرا سفید کردن دندان با کامپوزیت بهتر از بلیچینگ است؟

   بنا به چند دلیل استفاده از کامپوزیت برای سفید کردن دندان ها، نسبت به بلیچینگ بهتر است. مهمترین این دلایل عبارتند از:
   • هر دو برای سفید کردن دندان به کار میروند اما بلیچینگ در تغییر شکل ظاهری دندان ها نقشی ندارد و فقط آنها را هر مدلی که باشند سفید میکند.
   • اگر دندان ها با استفاده از ماده آمالگام پر شده باشند، بلیچینگ قادر به سفید کردن آنها نیست.
   • بلیچینگ بسیار سریعتر از کامپوزیت دچار تغییر رنگ میشود. به عبارت دیگر عمر سفید بودن آن کوتاه است و در صورت مصرف نوشیدنی های رنگ دار مانند چای و قهوه یا مصرف دخانیات به سرعت زرد و بد رنگ میشود.
   • تغییر رنگ به وجود آمده در اثر مصرف برخی دارو ها مانند آنتی بیوتیک ها از طریق بلیچینگ قابل درمان نیست.
   این در حالی است که ونیر کامپوزیت هیچ یک از محدودیت های گفته شده را ندارد و به راحتی میتواند عیوب دندان را بر طرف نموده، دندان ها را سفید کند و طرح لبخند را اصلاح نماید.

9. آیا کامپوزیت دندان به سادگی می شکنند؟

   خیر روکش های کامپوزیتی مقاومت بالایی دارند و به سادگی نمیشکنند. مگر اینکه فشار غیر معمولی به آنها وارد شود. البته کَنده شدن روکش های کامپوزیتی یکی از شایع ترین مشکلات در ونیرهای کامپوزیتی است آن هم به دلیل گاز زدن شدید یا مصرف خوراکی های بسیار سفت مانند آجیل یا شکستن مواد غذایی مانند قند با دندان. البته در صورت به وجود آمدن چنین مشکلاتی، کامپوزیت در یک جلسه قابل ترمیم است.