کشیدن دندان

کشیدن دندان: علل و جراحی دندان عقل، هزینه، مراقبت پس از کشیدن

کشیدن دندان از جمله اتفاقاتی است که همه ما در طول عمر تجربه میکنیم. قاعدتاً کشیدن دندان برای حفظ سلامت دهان و دیگر دندان ها انجام میشود، اما اگر به درستی انجام نشود میتواند به دندان های دیگر آسیب برساند. از این رو مهارت کشیدن دندان و مراقبت های پس از آن اهمیت بالایی دارد.
دلایل مختلفی برای کشیدن دندان وجود دارد. از جمله عمده ترین دلایل آن میتوان به موارد زیر اشاره نمود:

•  نیفتادن به موقع دندان شیری و مسدود کردن مسیر رشد دندان دائمی
•  شکستن یا ترک خوردن عمیق دندان
•  جلوگیری از انتشار عفونت و تخریب استخوان فک به دلیل وجود یک دندان خراب
•  پوسیدگی ریشه دندان و بخش های داخلی آن
•  بعضی از موارد ارتودنسی به دلیل کمبود فضا برای رشد دندان های دیگر
•  وجود دندان اضافه و جوش خوردن دندان به استخوان فک
•  عدم وجود فضای کافی برای رشد دندان عقل
•  وجود بیماری و عفونت های لثه

آیا از کشیدن دندان میترسید؟!

کشیدن دندان معمولاً روش درمانی خوشایندی برای کودکان و بزرگسالان نیست. اما با کمک گرفتن از روش های جدید می توان کشیدن دندان را تا حد امکان آسانتر نمود. بسیاری از افراد ممکن است کشیدن دندان را با تجربه تلخی همچون فشار زیاد وارد شده به فک و دهان به یاد بیاورند. همچنین در اکثر موارد پس از تحمل این فشار تا چند روز با درد و التهاب در جای خالی دندان روبه رو بوده اند. خبر خوب اینکه اکنون روش ها و مراحل کشیدن دندان مثل قبل نیست و اغلب کاملاً بدون درد، التهاب و عفونت انجام میشود.
به یاد داشته باشید با اینکه معمولاً کشیدن دندان خطر خاصی ندارد اما اگر بیماری خاصی دارد که ریسک مواجهه با عفونت دارد، دندانپزشک خود را در جریان بگذارید. چراکه ممکن است لازم باشد قبل از کشیدن دندان آنتی بیوتیک بخورید. به طور کلی دندانپزشک را در جریان کلیه سوابق پزشکی و داروهایی که مصرف میکنید قرار دهید. به ویژه اگر یکی از موارد زیر را دارید، حتما به اطلاع دندانپزشک برسانید:

•  دریچه ی قلب آسیب دیده یا مصنوعی
•  نقص قلبی مادرزادی
•  بیماری کبدی
•  سابقه داشتن التهاب باکتریایی قلب
•  دیابت

روش های مختلف کشیدن دندان

فرآیند کشیدن دندان دو روش اصلی دارد:

•  کشیدن ساده
•  کشیدن از طریق جراحی

کشیدن ساده معمولاً برای دندان هایی به کار میرود که به راحتی دیده میشوند، در دسترس هستند و مشکل خاصی ندارند. در مقابل کشیدن از طریق جراحی برای دندان هایی کاربرد دارد که دیده نمیشوند و نیاز به ایجاد شکاف در لثه است (نهفته هستند)، دسترسی به آنها راحت نیست (انتهای دندان هستند) و یا مشکل خاصی مانند شکستگی و ... دارند. در این مقاله هر دو روش کشیدن دندان و همچنین کشیدن دندان های مختلف، به طور کامل توضیح داده شده است.

1. روش کشیدن ساده

   این روش در واقع عبارت است از حذف یک دندان که در دهان کاملاً قابل مشاهده است. در ابتدا دندان، استخوان فک و بافت لثه از طریق تزریق مواد بی حسی، کاملاً سِر میشود. سپس فرآیند بیرون آوردن دندان آغاز میشود. با استفاده از بالابرنده دندان را شُل کرده و توسط انبرک دندانپزشکی، دندان را از محل خود خارج میکند.

2. روش کشیدن با جراحی

   کشیدن دندان از طریق جراحی، مواقعی استفاده میشود که دندان در دهان به راحتی در دسترس نیست. این حالت ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد. مثلاً دندان کاملاً از لثه بیرون نیامده باشد و یا زیر لثه شکسته باشد. در چنین شرایطی لازم است شکافی در بافت لثه ایجاد شود و از این طریق به دندان دسترسی پیدا نمود. بسته به نوع و حالت قرار گرفتن دندان، این شکاف ممکن است در لثه، استخوان اطراف دندان یا استخوان فک باشد. در اکثر موارد جراحی دندان، لازم است دندان چند تکه شود تا بتوان آن را از لثه خارج نمود. با توجه به پیچیدگی های جراحی دندان و دردی که همراه دارد، ممکن است متخصص دندانپزشکی تصمیم بگیرد که این عمل تحت بیهوشی کامل و در یک بیمارستان مجهز به خدمات دندانپزشکی انجام شود. در برخی موارد نیز ممکن است یک دندانپزشک عمومی بتواند جراحی ساده کشیدن دندان را انجام دهد.

3. روش کشیدن با لیزر

   روش سومی که به تازگی وارد حیطه دندانپزشکی شده است، کشیدن دندان از طریق لیزر است. این روش طی دو گام، بهبود فرآیند درمان و دستیابی به نتایج برای کشیدن دندان بدون درد را امکان پذیر میسازد. در گام اول از لیزر به منظور جداسازی بافت اطراف دندان و لق شدن آن در استخوان استفاده میشود. به این ترتیب بیرون آوردن دندان از حفره دربرگیرنده آن، با استفاده از انبرک دندانپزشکی به سادگی ممکن میشود. در ادامه زمانی که دندان کشیده شد، از لیزر برای از بین بردن هرگونه باکتری و میکروب باقی مانده در دندان، بستن محل های خون ریزی، تحریک رشد استخوان فک و بافت های اطراف آن استفاده میشود.
   
   همین حالا تماس بگیرید فرم مشاوره رایگان

   مزایای استفاده از روش لیزر

   1. حفظ بافت و ساختار استخوان فک

      کشیدن دندان با لیزر در مقایسه با روش سنتی کشیدن دندان، آسیب کمتری در ساختار استخوان فک را به دنبال دارد. این موضوع در شرایطی که نیاز به استفاده از ایمپلنت برای جایگزینی دندان باشد، مزیت بسیار بزرگی محسوب میشود. این روش همنچنین از آسیب دیدن بافت لثه و خون ریزی تا حد زیادی جلوگیری میکند.

   2. بهبود سریع تر حفره ایجاد شده

      همانطور که اشاره شد، کشیدن دندان از طریق لیزر، خون ریزی کمتری دارد. چراکه در این حالت با مسدود کردن مناطق خون ریزی، لخته خونی مورد نیاز در محل کشیدن دندان راحت تر تشکیل میشود. همچنین در این روش امکان احتمال خشک شدن حفره دندان به طور چشمگیر کاهش می یابد.

   3. کاهش ریسک عفونت باکتریایی

      یکی از توانایی های منحصر به فرد لیزر، خنثی سازی باکتری های موجود در بخش های عمیق حفره دندان و جلوگیری از عفونت دندان بعد از کشیدن میباشد.

   4. تحریک رشد بافت سالم

      شاید بتوان مهمترین مزیت کشیدن دندان و درمان با لیزر را تحریک رشد بافت سالم دندان دانست. این موضوع به ویژه در زمانی که لازم است دندان کشیده شده با ایمپلنت جایگزین شود، اهمیت می یابد. از لیزر میتوان برای کشیدن دندان و تقویت موفقیت آمیز پیوندهای استخوان و لثه استفاده نمود. از این رو لیزر درمانی به یکی از روش های محبوب برای کشیدن و بهبود دادن بافت نرم و سخت در دهان تبدیل شده است.

   5. کاهش دوره ریکاوری و ناراحتی های مربوط به آن

      در بسیاری از موارد کشیدن دندان با استفاده از لیزر مدت زمان کمتری در مقایسه با روش سنتی نیاز دارد. همچنین در این روش به هیچگونه کشیدن، فشار دادن، تکان دادن شدید دندان در استخوان فک به منظور خارج کردن دندان از درون حفره نیاز نیست.

   6. کاهش درد کشیدن دندان

      از آنجاییکه کشیدن دندان با استفاده از لیزر هیچگونه کشیدن، فشار و تکانی ندارد، بعد از کشیده شدن دندان نیز، درد آن به مراتب کمتر از حالت سنتی است. همچنین وارد شدن آسیب کمتر به استخوان فک، درد را تا حد زیادی کاهش میدهد.

   7. ریسک کمتر برای بیمارانی که در معرض خطر هستند

      مطالعات انجام شده در حوزه روش های کشیدن دندان نشان داده که کشیدن دندان از طریق لیزر، راهکار درمانی بسیار مناسب برای بیمارانی است که با ریسک عفونت شدید بعد از کشیدن دندان مواجه هستند. از جمله افرادی که مبتلا به بیماری هایی همچون پوکی استخوان، بیماری های قلبی و عروقی هستند، بهتر است از روش لیزر استفاده کنند.

کشیدن دندان های مختلف در کودکان و بزرگسالان

همه ما از کودکی تجربه کشیدن دندان های شیری را داریم. کشیدن دندان های شیری در واقع اولین تجربه هر فرد از کشیدن یا افتادن دندان است. در بزرگسالی نیز گاهی به دلایل مختلف مجبور به کشیدن یک یا چند دندان هستیم. در این بخش به کشیدن دندان ها از کودکی تا بزرگسالی میپردازیم.

1. کشیدن و افتادن دندان شیری

   کودکان از ابتدای تولد یک مجموعه دندان شیری در دهان خود دارند که در زیر لثه مخفی شده است. تعداد این دندان های شیری 20 عدد است که در صف انتظار برای بیرون آمدن هستند. زمان دندان درآوردن کودکان با بکدیگر متفاوت است اما معمولاً از 6 ماهگی شروع میشود. از آنجاییکه دندان های شیری پس از مدتی می افتند و با دندان های دائمی جایگزین میشوند، بعضی از والدین تصور میکنند که دندان های شیری اهمیت زیادی ندارند. در حالیکه این دندان ها در ابتدا مهم ترین دندان هایی هستند که فرآیند جویدن غذا و صحبت کردن با آنها آغاز میشود. بنابراین سالم نگهداشتن دندان های شیری نیز اهمیت بالایی دارد. سالم نگه داشتن آن ها برای رشد دندان های دائمی که زیر این دندان ها رشد می کنند، لازم و ضروری است. با نگهداری مناسب از دندان های شیری امکان قرارگیری این دندان ها در محل صحیح وجود خواهد داشت. افتادن دندان های شیری نیز در کودکان متفاوت است اما معمولاً روند افتادن دندان های شیری از سن 6 سالگی آغاز میشود. دندان های آسیاب شیری معمولاً آخرین دندان هایی هستند که در دهان می افتند و جایگزین شدن آنها تا سن 12 سالگی به طول می انجامد. همانطور که اشاره شد تعداد دندان های شیری 20 عدد هستند که به تدریج با دندان های دائمی جایگزین میشوند. همانطور که گفتیم سلامت دندان های شیری اهمیت بالایی دارد و بی اهمیتی به آنها میتواند مشکلات و عوارضی را برای کودک حتی در سن بزرگسالی و داشتن دندان های دائمی به دنبال داشته باشد. پوسیدگی دندان ها در کودکان میتواند به سرعت موجب عفونت شود و به خاطر سن کم درمان را با دشواری هایی مواجه سازد. به عنوان مثال ممکن است عفونت عمیق باشد که نیاز به بیهوشی کودک باشد که این کار کم از خطر نیست. اگر دندان های آسیاب شیری یک کودک به دلیل پوسیدگی، کشیده شود آنگاه الگوی رشد دندان های دائمی دچار آسیب میشود یا از بین میرود. در این شرایط امکان کاهش فضای مورد نیاز برای رشد دندان های دائمی وجود دارد به این ترتیب دندان های دائمی در هنگام رشد در جای مناسب خود قرار نمیگیرند و به طور صحیح رشد نمیکنند. اگر دندان کودک دچار آسیب دیدگی یا پوسیدگی شدید شده باشد، کشیدن دندان یکی از راه های پیش روی دندانپزشک است. همچنین اگر یکی از دندان های شیری به استخوان فک فشار وارد کند و رشد دندان دائمی را با خطر مواجه سازد، ممکن است لازم باشد کشیده شود. علاوه بر این زمانی که دندان های دائمی جایگزین دندان های شیری می شود، به دلیل بزرگتر بودن اندازه دندان های دائمی از دندان های شیری، ممکن است ازدحام در بین دندان ها ایجاد شده و نیاز به کشیدن دندان شیری وجود داشته باشد. کشیدن دندان شیری علاوه بر این در صورتی ضروری است که پوسیدگی بسیار جدی باشد و امکان ترمیم دندان های شیری با روکش و یا پر کردن دندان وجود نداشته باشد. اگر پوسیدگی دندان کودکان باعث عفونت در ریشه دندان شود، ممکن است کشیدن دندان تنها راه حل باشد. در هر حال لازم است که به هر قیمت از عفونی شدن دندان شیری جلوگیری شود، چراکه درمان عفونت می تواند بسیار دردناک باشد و بر فرآیند رشد دندان های دائمی و همچنین طرح لبخند تاثیر منفی داشته باشد. کشیدن دندان شیری معمولا دارای عوارض احتمالی مانند درد و خون ریزی خفیف است. درد ملایم و موقتی که به دلیل از بین رفتن داروی بی حسی شروع میشود. امکان کاهش این درد با استفاده از داروهای مسکن به راحتی امکان پذیر است. علاوه بر این ممکن است خون ریزی خفیفی در دهان مشاهده شود که ناشی از خالی شدن خارج شدن دندان از درون حفره است. در این حالت فشار دادن یک تکه گاز استریل برای مدت 10 دقیقه میتوان از خون ریزی جلوگیری نمود.
   
   همین حالا تماس بگیرید فرم مشاوره رایگان

   روش کشیدن دندان شیری

   هنگامی که به طور قطعی مشخص شد که دندان شیری کودک باید کشیده شود، ممکن است دندانپزشک در همان جلسه معاینه، دندان شیری کودک را بکشد. برای اینکار لازم است دندان از جایگاه ریشه کمی حرکت کند. ریشه هر دندان در داخل جایگاهی به نام "ساکِت دندانی" در استخوان فک قرار گرفته است که توسط یک لیگامنت در این جایگاه محکم نگه داشته می‌شود. برای کشیدن دندان، ابتدا لازم است دندانپزشک این جایگاه را کمی گشاد کند و ریشه دندان را از لیگامنتی که در آن قرار گرفته است جدا کند. این عمل معمولاً به سرعت انجام می‌شود، ولی با این حال اگر والدین هر گونه نگرانی در مورد توانایی تحمل آن توسط کودک داشته باشند و یا تزریق بی‌حسی خاصی را برای کودک خود ترجیح دهند، بهتر است حتماً این موضوع را قبل از شروع فرآیند کشیدن دندان با دندانپزشک در میان بگذارند.

   مراقبت های پس از کشیدن دندان شیری

   پس از کشیدن دندان، لازم است مراقبت های لازم برای بهبود دندان بیمار و آماده نگه داشتن دهان برای رشد دندان های دائمی انجام شود. مراقبت های بعد از کشیدن دندان شیری کودک بر عهده توسط والدین است. از جمله اقداماتی که برای مراقبت باید انجام شود این است که برای جلوگیری از وارد شدن آسیب احتمالی به دهان، کودکان نباید لب، داخل دهان یا زبان خود را در زمان بی حس بودن ناحیه مورد نظر گاز گرفته یا بمکد. همچنین به منظور جلوگیری از خون ریزی مجدد پس از کشیدن دندان، لازم است از فعالیت های شدید در روز کشیده شدن دندان خودداری شود. این فعالیت ها شامل پریدن، دویدن و انجام سایر فعالیت های ورزشی است. علاوه بر این از قرار دادن انگشتان دست، مداد، یا سایر اجسام سخت در دهان به منظور جلوگیری از ایجاد آسیب یا عفونت در دهان خودداری شود. در نهایت، کودکان باید از خوردن غذاهای سفت یا تیز همچون چیپس سیب زمینی یا تنقلات برای چند روز پس از کشیده شدن دندان شیری خودداری کند. چراکه در این حالت غذاهای سخت یا تیز ممکن است در حفره دندان کشیدن شده گیر کند.
   به طور کلی لازم است والدین موارد زیر را کاملا کنترل کنند:
   • از کودک خود بخواهید که گاز استریلی که دندانپزشک در دهان او گذاشته است را محکم گاز بگیرد.
   • اگر گاز استریل خشک است، آن را با آب خیس کنید. سعی کنید فشار روی گاز به مدت ۴۵ الی ۶۰ دقیقه ادامه پیدا کند و ادامه این کار تا زمانی لازم است که خونریزی از دندان کمتر و یا قطع شود.
   • سر کودک را بالا نگه دارید و او را سرگرم دیدن یک فیلم سینمایی کنید یا کاری بخواهید کاری که به او آرامش می‌دهد را انجام دهد.
   • از ورزش و دویدن یا فعالیت های شدید تا قبل از بند آمدن خون و تشکیل لخته بر روی زخم محل جراحی جلوگیری کنید.
   • دهان کودک را تمیز نگه دارید و سعی کنید از لمس کردن یا دست زدن به محل زخم توسط کودک جلوگیری کنید.
   • برای کنترل ورم محل کشیدن دندان، یک بسته یخ را روی صورت کودک در ناحیه کشیدن دندان بگذارید.
   • اگر دارویی توسط دندانپزشک تجویز شده باشد،کودک باید همه داروها را طبق دستور دندانپزشک مصرف کند.
   • اگر کودک احساس ورم یا خارش در محل کشیدن دندان دارد بلافاصله با دندانپزشک او تماس بگیرید یا او را به نزدیک‌ترین اورژانس دندانپزشکی ببرید.
   • سعی کنید تا چند روز غذاهای آبکی و ترجیحاً پروتئینی به کودک بدهید.
   • به کودک زیاد آب بدهید تا رطوبت بدن او در حد بالا حفظ شود.
   اگر عوارض از مواردی که گفته شد بیشتر باشد، لازم است که کودک خود را جهت معاینه به کلینیک ببرید. اگرچه دندان های شیری موقتی هستند و با لق شدن دندان، می افتند اما مراقبت از دندان های موقتی شیری به منظور پیشگیری از به وجود آمدن مشکلات و کج شدن دندان دائمی ضروری می باشد.

2. کشیدن دندان در بزرگسالان

   کشیدن دندان به معنی درآوردن دندان از حفره لثه است که معمولا اوسط دندنپزشک عمومی و در موارد خاص توسط جراج دهان و دندان یا متخصص لثه انجام میشود. اگر علت کشیدن دندان، عفونت باشد، باید هرچه سریعتر دندان کشیده شود تا از انتشار عفونت به بقیه دندان ها و برزو مشکلات جدی تر جلوگیری به عمل آید. معمولاً در شرایطی که برای درمان عفونت یا پوسیدگی، دندانپزشک نتواند دندان را از طریق عصب کشی حفظ نماید، اقدام به کشیدن دندان میکند. در اکثر موارد کشیدن دندان به عنوان آخرین گزینه انتخاب میشود. چرا که جای خالی دندان کشیده شده، مشکلات دندانی مختلفی را ایجاد می‌کند، توانایی جویدن یا گفتار را مختل می‌کند و یا باعث جابجا شدن و نامرتبی بقیه دندان‌ها می‌شود.

در چه مواردی کشیدن دندان ضرورت میابد؟

همانطور که قبلاً اشاره شد، کشیدن دندان میتواند دلایل مختلفی داشته باشد. از مهمترین دلایل تشخیص یک دندانپزشک برای کشیدن یک دندان میتوان به موارد زیر اشاره نمود:

•  عفونت عمیق دندان که با هیچ روشی درمان نشود،
•  پوسیدگی شدید دندان،
•  ازدحام دندان ها، به هم فشردگی یا نامرتبی دندان‌ها و کوچک بودن فک برای دندان ها،
•  بیماری لثه‌ای که دندان را لق کرده یا به آن آسیب زده باشد،
•  آسیب دیدن و شکستگی دندان ها،
•  دندان نهفته‌، مانند دندان عقل یا آسیاب سوم،

اگر یکی از موارد فوق اتفاق بیفتد، لازم است دندان کشیده شود تا پروسه درمان سایر دندان ها امکان پذیر باشد. همچنین قبل از کشیدن دندان لازم است بیمار در مورد داروهایی که مصرف میکند و یا سایر بیماری ها و سوابق پزشکی خود توضیحاتی به دندانپزشک بدهد. همچنین بعد از کشیدن دندان ممکن است باکتری هایی وارد جریان خون شوند و امکان بروز عوارضی مانند عفونت وجود دارد. از این رو اگر بیمار به یکی از بیماری های زیر نیز مبتلا است باید حتما دندانپزشک خود را در جریان قرار دهد.

•  بیماری های قلبی و عروقی
•  بیماری کبدی
•  ضعیف بودن سیستم ایمنی
•  به تازگی انجام دادن جراحی‌هایی مانند تعویض مفصل

فرآیند کشیدن دندان

کشیدن دندان در مطب یا کلینیک دندانپزشکی انجام میشود. بر اساس تشخیص بیمار ممکن است یک یا چند دندان کشیده شود. همچنین ممکن است دندانپزشک به منظور جلوگیری از عفونت های احتمالی، از بیمار بخواهد که قبل از شروع پروسه کشیدن دندان، آنتی بیوتیک مصرف کند. فرآیند کشیدن دندان شامل مراحل زیر است:

•  در ابتدا دندانپزشک بافت لثه مربوط به دندان مورد نظر را بی‌حس می‌کند. البته اگر کشیدن چند دندان یا تمام دندان‌ها مد نظر باشد، از بیهوشی عمومی قوی‌تری استفاده می‌شود. بیهوشی عمومی از انتشار درد در تمام بدن جلوگیری می‌کند و بیمار را در طول درمان به خواب می‌برد.
•  سپس دندانپزشک با استفاده از وسیله‌ای به نام الواتور دندان را در لثه لق می‌کند.
•  در آخرین گام، دندانپزشک انبر را دور دندان قرار می‌دهد و دندان را از لثه بیرون می‌کشد.

دندانپزشک اقدامات زیر را پس از کشیدن دندان انجام می‌دهد:

•  حفره لثه را تمیز و استخوان باقیمانده را صاف می‌کند.
•  با زدن یک یا چند بخیه لثه بسته می‌شود.
•  از بیمار می‌خواهد که دندان‌ها را محکم روی گاز پانسمان فشار دهد تا خونریزی متوقف شود.
•  گاهی پس از کشیدن دندان لازم است که لثه بخیه شده شود. بعضی بخیه‌ها از نوع جذبی است و بعضی را باید پس از چند روز کشید. دندانپزشک نوع بخیه مناسب و زمان کشیدن آن را تعیین می‌کند.

اگر برای دندان کشیدن نیاز به عمل پیچیده‌تری باشد، دندانپزشک اقدامات زیر را انجام میدهد:

•  بیمار علاوه بر بی‌حسی موضعی، داروی آرام‌بخش دریافت می‌کند.
•  اگر دندان نهفته باشد، جراح لایه‌ای از بافت لثه را می‌برد و مقداری از استخوان اطراف را برمی‌دارد. سپس دندان را با انبر بیرون می‌کشد. اگر جراح نتواند دندان را به یکباره خارج کند، آن را خرد می‌کند و بیرون می‌کشد.

دندان کشیده شده پس از سپری شدن دوره نقاهت، معمولاً با ایمپلنت، دندان مصنوعی یا بریج جایگزین می‌شود.

مراقبت های پس از کشیدن دندان

بیمار مدت کوتاهی پس از کشیدن دندان میتواند به خانه باز گردد. چراکه کشیدن دندان نیاز به بستری ندارد. اما لازم است پس از کشیدن دندان، مراقبت هایی به منظور طی شدن روند صحیح درمان انجام شود. دوراه بهبود در اکثر موارد فقط چند روز طول میکشد. مهمترین مراقبت های پس از کشیدن دندان، موارد زیر هستند:

•  پانسمانی که دندانپزشک برای جلوگیری از خون ریزی در دهان قرار داده است را محکم گاز بگیرید تا لخته خون، حفره ایجاد شده در دهان را پر کند.
•  گاز پانسمان را قبل از آن که کاملاً با خون خیس شود، عوض کنید.
•  نگران بی حسی لب و گونه ها نباشید زیرا اثر این بی حسی پس از مدتی از بین میرود.
•  برای به حداقل رساندن ورم صورت، از کیسه یخ به مدت 10 تا 20 دقیقه استفاده نمائید.
•  درد محل کشیده شدن دندان ببه تدریج با از بین رفتن اثر داروی بیهوشی، شروع میشود. برای کاهش درد از مسکن هایی مانند ایبوپروفن یا ژلوفن استفاده کنید.
•  پس از 24 ساعت، در طول روز دهان را چند بار به آرامی با آب نمک گرم شستشو دهید تا ورم کاهش یابد و درد آرام شود. برای تهیه محلول آب نمک کافی است یک قاشق چایخوری نمک را در یک لیوان آب گرم حل کنید. احتیاط کنید که لخته خون شل نشود، چراکه اگر لخته خون از بین برود، روند بهبود به تاخیر می‌افتد.
•  پس از جراحی استراحت کنید، فعالیت بدنی خون ریزی را افزایش می‌دهد.
•  غذاهای نرم مانند ماست، ژله، پوره سیب زمینی، پودینگ، موز یا سوپ رقیق میل کنید. خوردن غذاهای سفت تا یک هفته ممنوع است. به تدریج غذاهای جامد را به رژیم غذایی کنید.
•  در هنگام جویدن، غذا را با دندان‌های سمت دیگر بجوید.
•  بالش اضافی زیر سر بگذارید تا سر در هنگام خواب، بالاتر قرار بگیرد، در غیر این صورت ممکن است خون ریزی مدت طولانی ادامه داشته باشد.
•  به هیچ وجه از نی برای نوشیدن استفاده نکنید.
•  دندان‌ها و زبان را با احتیاط مسواک بزنید.
•  سیگار کشیدن یا استعمال هرگونه دخانیات ممنوع است. کشیدن سیگار یا تف کردن توتون مانع از التیام یافتن زخم می‌شود و توانایی بدن را برای مقابله با عفونت لثه‌ها کاهش می‌دهد. بنابراین بهتر است دخانیات را ترک کنید. اگر سیگار بکشید، حرکت مکشی هنگام به داخل کشیدن دور سیگار لخته خونی را شل می‌کند یا از بین می‌برد که برای التیام زخم بسیار مهم است.
•  برای مراقبت از دهان حتماً بقیه دندان‌ها را از یک روز پس از جراحی مسواک بزنید و نخ بکشید.
•  حداقل به مدت سه روز به حفره باز دندان دست نزنید و مراقب باشید که با زبان زدن لخته خون را از بین نبرید.
•  در وقت تعیین شده به کلینیک مراجعه کنید.
•  جرم‌گیری منظم را فراموش نکنید.

عوارض پس از کشیدن دندان

از آنجایی که کشیدن دندان یک عمل نسبتاً ساده است، عوارض قابل توجهی به همراه ندارد. اما در صورت بروز یکی از نشانه های زیر حتما در اولین فرصت با دندانپزشک تماس بگیرید:

•  خونریزی شدید تا چند ساعت پس از کشیدن دندان،
•  نشانه‌های عفونت مانند درد، تب و لرز،
•  درد مداومی که تا ساعت‌ها پس از کشیدن دندان ادامه دارد،
•  ورم شدید گونه یا خارج شدن چرک از محل کشیدن دندان،
•  از بین رفتن لخته خون تشکیل شده در حفره دندان (حفره خشک) چند روز پس از کشیدن و شروع شدن درد،
•  سرفه، تنگی نفس یا درد قفسه سینه،
•  حساسیت پوستی یا خارش شدید،
•  بلع دشوار

در صورت هریک از موارد بالا به سرعت به دندانپزشک خود مراجعه کنید.

کشیدن دندان عقل

دندان عقل یکی دیگر از دندان های دائمی است که بعد از افتادن دندان های شیری در دهان رشد میکند. به دندان عقل، دندان آسیاب چهارم نیز گفته میشود. دندان عقل،انتهایی ترین دندانی است که در دهان ظاهر میشود. با وجود اینکه اکثر افراد دندان عقل دارند اما ممکن است به دلیل کوچک بودن فک، دندان عقل یا بخشی از آن هیچگاه رشد نکند و زیر بافت لثه قرار بگیرد. علاوه بر این امکان دارد که فردی بیش از چهار دندان عقل داشته باشد.
اگر دندان عقل به طور کامل درنیامده باشد و رشد نکرده باشد، ممکن است به محلی برای تجمع غذا و باکتری ها زیر لبه و اطراف لثه تبدیل شود. همچنین در صورتی که دندان عقل به طور کامل رشد کرده باشد اما محل قرار گیری آن جوری باشد که امکان تمیز کردن وجود نداشته باشد، این مشکل به وجود می آید.
مواد غذایی و میکروب ها اگر در اطراف دندان یا لثه جمع شوند منجر به تشکیل پلاک شده و در طولانی مدت، پوسیدگی را به دنبال دارد.
پلاک یک لایه چسبیده شده روی دندان است که در اثر فعالیت باکتری ها در دهان، با بزاق دهان و مواد غذایی ریز باقیمانده پس از مسواک زدن ترکیب میشود. اگر پلاک به وجود آمده روی دندان از بین نرود، میتواند باعث ایجاد لکه هایی روی دندان شود و مشکلات دندانی را به وجود آورد.
مشکلاتی از تجمیع پلاک در اطراف دندان عقل به وجود می آید و منجر به کشیدن دندان عقل میشود، موارد زیر هستند:

1. پوسیدگی دندان (کرم خوردگی)

   همانطور که اشاره شد پوسیدگی دندان زمانی ایجاد میشود که پلاک شروع به شکستن سطح دندان میکند. اگر روند تشکیل پلاک پیشرفت کند میتواند در سطح دندان پوسیدگی عمیق یا سوراخ به وجود آورد و به این ترتیب به دندان آسیب وارد کند.

2. بیماری لثه (ژنژیویت یا بیماری پریودنتال)

   اگر اسید آزاد شده از پلاک، باعث ایجاد عفونت در لثه شود، درد و تورم را به دنبال خواهد داشت. بیماری لثه همچنین میتواند دندان های کناری و استخوان اطراف دندان عقل را نیز تحت تاثیر خود قرار دهد.

3. پری کورونیت

   زمانی ایجاد می شود که پلاک باعث ایجاد عفونت در بافت نرم اطراف دندان شود.

4. سلولیت (عفونت بافت داخلی دهان)

   یک عفونت باکتریایی در گونه، زبان، گلو یا به طور کلی بافت داخلی دهان است که یکی از علت های آن می تواند رشد نیمه نهفته دندان عقل باشد.

5. استئومیلیت

   نوع خاصی از عفونت است که داخل استخوان فک ایجاد می شود.

6. آبسه

   زمانی که در دندان عقل یا بافت اطراف آن در نتیجه یک عفونت باکتریایی، چرک ایجاد شود، آبسه تشکیل می شود.

7. کسیت ها و تومورهای خوش خیم

   در موارد نادر، اگر دندان عقل از لثه خارج نشود باعث ایجاد کیست می شود (یک کیسه متورم که با مایع پر شده است). در اکثر موارد این مشکلات دندانی را می توان با مصرف آنتی بیوتیک ها و دهان شویه های ضد عفونی کننده تحت نظر دندانپزشک درمان کرد. به همین خاطر تنها زمانی کشیدن دندان به کودکان پیشنهاد می شود که سایر روش ها نتیجه مطلوبی برای بهبود به همراه نداشته باشند.

نشانه های رشد دندان عقل

برای اینکه بدانید دندان عقل دارید یا خیر، میتوانید با مراجعه به دندانپزشک و معاینه از وجود سه دندان آسیاب دائمی که در هر یک از چهار سمت دهان وجود دارند، آگاه شوید. برای آگاهی از وجود دندان عقل که ممکن است حالت نهفته باشد، لازم است از فضای دهان شما عکس برداری شود. در این حالت معمولاً یک عکس رادیوبوژی پاناروما از دندان ها تهیه می شود تا به این ترتیب بتوان زاویه و وضعیت رشد دندان ها در دهان را معاینه و بررسی نمود.
اکثر دندان های عقل در اوایل دوره جوانی یعنی بین سنین 16 تا 23 سال در دهان رشد می کنند. رشد دندان های عقل معمولاً با ایجاد احساس فشار یا گرفتگی در انتهای فک همراه است و گاهی ممکن است با دندان درد ، سردرد و سرگیجه نیز همراه باشد. دندان پزشکان عمومی اغلب می توانند درباره شرایط رشد این دندان ها اطلاعات لازم و مورد نیاز را به بیماران ارائه کنند.
این باور که دندان عقل حتما باید کشیده شود، کاملاً غلط است. تنها زمانی نیاز به کشیدن دندان عقل دارید که این دندان نهفته باشد یا بطور کامل و صحیح رشد نکند و باعث به وجود آمدن مشکلاتی برای شخص شود. افراد ممکن است به دلیل وجود درد در انتهای دهان خود متوجه وجود مشکلاتی در ارتباط با رشد دندان عقل شوند. در صورت به وجود آمدن چنین شرایطی، برای بررسی مشکل به دندانپزشک مراجعه کنید.
علاوه بر این وجود برخی مشکلات مانند پوسیدگی، حتی در صورتی که منجر به ایجاد درد در دندان نیز نشوند، نشان دهنده این موضوع است که دندان عقل شما نیاز به کشیده شدن دارد. همین خاطر اطمینان از روش مناسب برای درمان و در صورت لزوم کشیدن دندان عقل فقط از طریق معاینات دندان پزشکی امکان پذیر خواهد بود.

مناسب ترین زمان برای کشیدن دندان عقل

در پاسخ به این سوال که چه زمانی برای کشیدن دندان عقل مناسب تر است؟ باید گفت ریشه دندان عقل در سنین نوجوانی تشکیل میشوند. بر این اساس معمولاً بهترین زمان برای کشیدن دندان عقل با کمترین عوارض، زمانی است که دو سوم ریشه های این دندان به طور کامل تشکیل شده باشد. با بالاتر رفتن سن، ریشه های دندان عقل به رشد خود ادامه میدهند و قوی تر میشوند.
بسیاری از افراد تشکیل میدهند زودتر به پزشک مراجعه نموده و در تکلیف دندان عقل خود را مشخص کنند. در هر صورت برای بررسی دندان عقل و روند رشد آن لازم است به دندانپزشک حرفه ای مراجعه شود تا به این ترتیب بهترین زمان برای کشیدن دندان عقل مشخص شود.
کشیدن دندان عقل میتواند توسط یک دندانپزشک در مطب دندانپزشکی انجام شود. برای یان منظور لازم است برای بی حس شدن دندان و بافت لثه اطراف آن، داروی بی حسی تزریق شود. در موارد نادری نیز ممکن است نیاز باشد داروی بیهوشی عمومی تزریق شود. هرچند که در همین حالت هم میتوانید همان روز پس از اتمام پروسه کشیدن دندان به خانه بازگردید و نیاز به بستری شدن وجود ندارد.

فرآیند کشیدن دندان عقل

اگر دندان عقل نهفته باشد و کاملاً زیر بافت لثه قرار گرفته باشد، لازم است شکاف کوچکی در لثه ایجاد شود تا از این طریق بتوان به دندان دسترسی پیدا نمود. در چنین شرایطی ممکن است لازم باشد برش هایی بر روی استخوان فک که دندان عقل را در خود جای داده است باشد.
در ادامه ممکن است دندان عقل به قسمت های کوچکتری تقسیم شود تا بتواند راحت تر از بافت لثه و استخوان جدا شده و بیرون بیاید. اما در صورتی که دندان عقل نهفته نباشد و تا حدی رشد کرده و از لثه خارج شده باشد، احتمال برش زدن لثه تا حد زیادی کاهش میابد. قبل از کشیدن دندان، مقداری فشار در محل مورد نظر حس خواهید کرد که البته طبیعی است.
این فشار به دلیل این است که دندانپزشک در حال ایجاد یک حفره برای خارج کردن دندان از درون لثه است. به این کار اصطلاحاً لق کردن دندان میگویند. حرکت دادن دندان به جلو و عقب و چپ و راست که بیرون آمدن آن از بافت را راحت تر میکند.
جراحی کشیدن دندان عقل به علت بی حس شدن لثه و بافت اطراف آن، بدون درد است. اما اگر شما در طول زمان کشدن، درد احساس کردید، برای تزریق مقدار بیشتر از ماده بی حسی با دندان پزشک یا جراح خود صحبت کنید. طول مدت مورد نیاز برای کشیدن دندان عقل با توجه به شرایط بیمار متفاوت است.
عمل های جراحی ساده ممکن است چند دقیقه زمان ببرد، اما عمل های پیچیده تر کشیدن دندان عقل به بیش از 20 دقیقه زمان نیاز خواهد داشت. برای کشیدن دندان عقل نهفته روش جراحی با لیزر نیز وجود دارد.

مراقبت های پس از اتمام کشیدن دندان عقل

بعد از اتمام فرآیند جراحی کشیدن دندان عقل، در صورتی که در لثه شکاف ایجاد شده باشد، از بخیه قابل جذب برای بستن شکاف استفاده میشود. در این حالت دندانپزشک درباره طول مدت مورد نیاز برای جذب شدن بخیه ها که حدودا بین 7 تا 10 روز زمان لازم دار، با بیمار صحبت میکند.
بعد از کشیدن دندان، یک گاز استریل توسط دندانپزشک در دهان شما قرار داده میشود و از شما میخواهد به مدت یک ساعت آن را دردهان خود فشار دهید. انجام این کار به تشکیل لخته خونی روی حفره ایجاد شده در دهان کمک میکند. لخته خونی در واقع بخشی از پروسه بهبود است. پس سعی در خارج کردن آن از دهان خود نکنید. در برخی موارد برای جلوگیری از عفونت و چرکی شدن دندان، پس از کشیدن برای بیمار آنتی بیوتیک تجویز میشود.
به طور کلی توصیه میشود تا 24 ساعت پس از کشیدن دندان عقل از انجام فعالیت های زیر خودداری کنید:

•  شستشوی دهان
•  کشیدن سیگار
•  مصرف نوشیدنی ها و غذاهای گرم همچون چای و سوپ
•  انجام فعالیت های فیزیکی شدید

توصیه های بعد از کشیدن دندان عقل

معمولاً پس از کشیدن دندان عقل و از بین رفتن اثر ماده بی حسی، درد دندان و دهان شروع میشود. به منظور کاهش درد دندان، بهتر از نکات زیر را رعایت کنید:

•  برای کاهش درد از مسکن های درد همچون پاراستامول یا ایبوپروفن استفاده کنید.
•  انجام فعالیت های ورزشی را به مدت چند روز کنار بگذارید.
•  از یک بالش اضافه برای کمک به بالا قرار گرفتن سر خود استفاده کنید.
•  به مدت 24 ساعت از تف کردن، استفاده از دهان شویه، مصرف نوشیدنی های گرم یا هر چیز دیگری که بتواند باعث خارج شدن لخته خونی ایجاد شده در حفره خالی دندان شود، خودداری کنید تا به این ترتیب فرآیند بهبود شما با سرعت بیشتری انجام شود.
•  برای چند روز از غذاهای نرم یا آبکی استفاده کنید.
•  پس از گذشت 24 ساعت از کشیدن دندان، محل کشیده شدن دندان را به آرامی با دهان شویه حاوی مواد ضد عفونی کننده شستشو داده و این کار را بطور منظم برای چند روز ادامه دهید.

در دوره ریکاوری چه مواردی باید حتما رعایت شود؟

1. باید ها و نبایدهای خوراکی

   اگر اهل خوردن بستنی هستید، الان بهترین وقت است! بعد از کشیدن دندان عقل مجاز هستید هرچقدر دوست دارید بستنی بخورید. برای 24 ساعت اول یک رژیم غذایی مایع (ماست، پودینگ و معجون) به شما پیشنهاد میشود که برای خوردن آن به هیچ عنوان نباید از نی استفاده کنید. زیرا مکش می تواند باعث سست شدن لخته خون در محل جراحی دندان عقل نهفته شود. برای روزهای بعد از یک رژیم غذایی نرم به مدت چهار الی پنج روز استفاده کنید. این رژیم میتواند شامل پوره سیب زمینی، تخم مرغ آبپز، ماکارونی و یا پاستا باشد. در واقع میتوان گفت از مصرف هر غذایی که نیازمند جویدن است خودداری کنید. تا میتوانید از غذاهای سرد استفاده کنید. این غذاها احساس آرامش بیشتری میدهد و درد را تا حد زیادی کاهش میدهد. یکی از ممنوعیت های این دوران تنقلات است، تنقلات مصرف نکنید!

2. کار و رانندگی کردن

   معمولاً به افراد توصیه میشود برای چند روز پس از کشیدن دندان عقل، از محل کار خود مرخصی بگیرند و به استراحت بپردازند. در این مدت میتوانید استراحت کرده و خود را تقویت کنید تا کاملاً به آرامش برسید. بعد از کشیدن دندان عقل با وجود داروی بی حسی تزریق شده، میتوانید رانندگی کنید اما توصیه میشود برای اجتناب از هرگونه استرس و نگرانی، 24 ساعت رانندگی را کنار بگذارید. همچنین اگر کشیدن دندان عقل نهفته شما تحت استفاده از داروی بی هوشی عمومی انجام شده است، لازم است برای 48 ساعت از رانندگی کردن پس از عمل جراحی اجتناب کنید.

3. بازگشت به وضعیت عادی

   پس از تمام شدن دوره نقاهت چند روزه و از بین رفتن التهاب و کبودی (احتمالی)، دهان و صورت شما باید به وضعیت عادی خود بازگردد. به این صورت که شما معمولاً پس از چند روز میتوانید دندان های خود را به شکل عادی مسواک بزنید. برای جلوگیری از عفونت احتمالی، از تجویز آنتی بیوتیک توسط پزشک اطمینان حاصل کنید. همچنین داروهای تجویز شده را در ساعت های مقرر مصرف نمائید. چند روز پس از کشیدن دندان، برای معاینه به دندانپزشک خود مراجعه کنید. در این زمان بخیه های باقی مانده در دهان در صورت نیاز کشیده خواهد شد.

عوارض کشیدن دندان عقل

مشابه کلیه عمل های جراحی، عمل کشیدن دندان عقل نیز ممکن است با عوارضی همراه باشد. یکی از عوارض کشیدن دندان عقل می تواند شامل به وجود آمدن عفونت دندان یا تاخیر در بهبود باشد. به یادداشته باشید که احتمال مشاهده هر دوی این عوارض در صورت مصرف سیگار در طول دوره ریکاوری افزایش پیدا می کند.
یکی دیگر از یکی از عوارض احتمالی کشیدن دندان، ایجاد «حفره خشک» است که با احساس گرفتگی و درد در لثه یا فک و گاهی اوقات با بو و مزه بد دهان در نتیجه حفره خالی دندان همراه است. حفره خشک معمولاً زمانی ایجاد می شود که بیمار دستورالعمل های مراقبتی دندان پزشک خود را پس از کشیدن دندان عقل نهفته رعایت نکند.
علاوه بر این در این حالت اندکی خطر آسیب رسیدن به اعصاب وجود دارد که می تواند باعث ایجاد درد یا احساس سوزش و بی حسی در زبان، لب پایین، فک پایین، چانه، دندان ها و لثه ها شود. این علایم معمولاً موقتی است و نگران کننده نیست.
تعداد دندان های عقل چهار عدد در چهار سمت فک پایین و بالا می باشد. در صورتی که این دندان ها کج، نهفته یا نیمه نهفته باشند، نیاز به درمان هایی مانند کشیدن یا جراحی دندان عقل نهفته وجود دارد. دندان پزشک بعد از جراحی، توصیه هایی جهت جلوگیری از خونریزی و التهاب به بیمار می کند. در ادامه ممکن است یک هفته پس از جراحی نیاز به معاینه توسط دندانپزشک داشته باشید.
لزوم کشیدن دندان عقل را فقط دندانپزشک می تواند تشخیص دهد. به یاد داشته باشید که بهتر از قبل از بارداری اقدام به معاینه دندان های خود بکنید و در غیر اینصورت اگر در این دوران با این مشکل مواجه شدید، حتما دندان پزشک و دکتر زنان و زایمان را در جریان وضعیت خود قرار دهید.