کشیدن دندان

کشیدن دندان: علل و جراحی دندان عقل، هزینه، مراقبت پس از کشیدن

کشیدن دندان اولین و ساده‌ترین راه برای فروکش کردن درد و عفونت دندان در گذشته بود. اما امروزه موارد کشیدن در جوامع پیشرفته که دارای فرهنگ بالای بهداشتی هستند محدود به مواردی است که...

امکان ترمیم و نگهداری دندان به هیچ وجه وجود نداشته باشد. تمام تاکید و تلاش علم دندانپزشکی امروز بر نگهداری دندان‌هاست اما در نهایت ممکن است پوسیدگی دندان یا بیماری لثه کار را به جایی برساند که دیگر امیدی به نگهداری دندان نباشد. در چنین حالتی دندان‌پزشک راه آخر را انتخاب می‌کند(کشیدن دندان) کشیدن به خارج کردن دندان از استخوان فک گفته می‌شود. کشیدن ممکن است به دلایل متعددی توصیه شود اما اغلب در مواردی انجام می‌شود که دندان به علت پوسیدگی، بیماری لثه یا تروما قابل ترمیم نیست.

کشیدن دندان به خصوص دندان های دائمی می تواند تجربه ای تلخ برای افراد باشد. از دست دادن همیشگی یک دندان دائمی و عوارض ناشی از کشیدن آن برای همه ناگوار است. با این وجود گاهی این روش دردناک می تواند تنها راه نجات فرد از درد، انتشار عفونت و در برخی موارد تحمل هزینه سنگین مالی برای ترمیم دندان باشد.

در چه مواردی مجبور به کشیدن دندان میشویم (دلایل کشیدن دندان)؟

• پوسیدگی وسیع و پیشرفته تاج و ریشه به طوری که ریشه ها از هم جدا شده و قابل نگهداری نباشند.
• شکستگی ریشه دندان در اثر ضربه از محلی که قابل نگهداری نباشد.
• دندان هایی که برای ایجاد فضا برای ارتودنسی باید کشیده شود.
• دندان هایی که عصب و بافت نرم آن از بین رفته و به وسیله عصب کشی ( درمان ریشه ) قابل نگهداری نباشد.
• بیماری لثه پیش رفته و غیر قابل درمان که به لقی شدید دندان ها منجر شده باشد.

گاهی دندانپزشک به دلایلی از جمله نهفته بودن، فک جوش بودن و یا از بین رفتن کامل دندان و باقی ماندن ریشه آن در استخوان فک، ناچار به انجام جراحی دندان می شود. دندانپزشک، دندان و ناحیه اطراف آن را با استفاده از بی حس کننده موضعی، بی حس کرده سپس با یک تیغ مخصوص جراحی، لثه ناحیه مورد نظر را کنار می زند. گاهی تمام یا قسمتی از دندان توسط استخوان پوشیده شده است که این استخوان برداشته می شود تا دندان و ریشه آن جدا و خارج می گردد و ناحیه مورد نظر شستشو داده شده و سپس بخیه زده می شود.

بخاطر داشته باشید ایمپلنت جایگزین کشیدن دندان نیست!

هیچگاه به فکر این که دندان را میکشم و جای آن ایمپلنت میگذارم نباشید. حتی المقدور باید دندان های طبیعی نگه داشته شود. اولا آنکه ایمپلنت یک پیچ از جنس تیتانیوم است که هیچگاه با یک دندان طبیعی قابل مقایسه نیست. ثانیا هزینه کاشت یک ایمپلنت ده ها برابر بیشتر از نگهداری یک دندان طبیعی است.

کشیدن دندان عقل

در طول عمر تغییرات بسیاری در حفره دهان رخ می‌دهد. یکی از مهم‌ترین رویدادهای دندانی که معمولاً در بازه سنی ۱۷ تا ۲۵ سالگی اتفاق می‌افتد، درآمدن دندان‌های آسیاب سوم است که به دلیل رویش در سنین بالاتر و دوران بلوغ به دندان عقل معروفند. معمولا هر فردی دارای ۲ دندان عقل در فک بالا ،۲ دندان عقل در فک پایین و در مجموع دارای ۴ دندان عقل است.

آیا کشیدن یا جراحی دندان عقل ضروری می باشد؟
یکی از سوالات مرسوم بین بیماران این است که آیا حتما می بایست دندان عقل را کشید یا می توان آن را نگه داشت؟
دندان عقل اگر در جای درشت رشد کند، مانند بقیه دندان ها مفید و مؤثر هستند و برخلاف تصور اکثر افراد در این شرایط نباید دندان را کشید، اما این موقعیت کمتر پیش می آید و رشد دندان عقل معمولا توام با مشکلاتی است. یکی از این مشکلات بوسیدگی شایع به دلیل دسترسی کنتر به آن است، حتی اگر در جای مناسب رشد کرده باشد. همچنین همانطور که گفته شد در بسیاری از موارد ممکن است دندان عقل به سایر دندان ها فشار وارد کند و سبب بی نظمی و نامرتبی آن ها شود.

علائم درد دندان عقل

1-گوش درد
۲- بلع دردناک
۳- غدد لنفاوی گردنی دردناک میشوند
۴- بوی بد دهان
۵- محدودیت در باز کردن دهان

عوارض نکشیدن دندان عقل چیست؟

گاهی دندان های عقل فضای کافی جهت رویش کامل ندارند که در این موارد مشکل دندان عقل شامل درد و تورم است و یا ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد ولی با این وجود بقیه دندان ها در خطر آسیب جدی قرار داشته باشند.
۱- بیماری لثه
وقتی دندان عقل به طور نهفته در فک باقی بماند باکتری ها در شیار موجود بین لثه و دندان که قابل تمیز شدن نیست، رشد می‌کنند و باعث ایجاد عفونت می شوند.
۲- در هم ریختگی دندان
دندان عقل نهفته یا رویش یافته می تواند دندانهای مجاور را تحت فشار قرار دهد. و باعث آسیب به ساختمان آنها شود.
۳- پوسیدگی دندان‌ها
گاهی به دلیل موقعیت قرارگیری یا به دلیل اینکه قسمتی از دندان به وسیله لثه پوشیده شده به سختی می توان آن ناحیه را مسواک زد. در نتیجه باکتری های مولد پوسیدگی در آن تجمع پیدا می کنند این باکتری ها علاوه بر دندان عقل، دندان های مجاور را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهند.
۴- موقعیت نامناسب دندان عقل
دندان عقلی که به سمت بافت گونه رشد می‌کند باعث تحریک بافت مجاور خود می شود . این گونه دندانهای عقل رویش یافته علاوه بر دسترسی مشکل برای تمیز شدن باعث گاز گرفتگی نا خواسته گونه در هنگام جویدن غذا می شوند،که در دراز مدت مشکل ساز می شود.
۵- کیست ها 
در صورتی که بافت تشکیل دهنده تاج دندان نهفته در استخوان باقی بماند. ممکن است بعد ها با مایعی پر شده و تشکیل یک کیست دهد که استخوان اطراف خود را تخریب خواهد کرد.

چه کسانی باید به دندان عقل خود اهمیت دهند؟

• خانم های جوانی که قصد باردار شدن زیرا به علت تغییرات خاصی که در بدن اتفاق می‌افتد دندان‌های عقل در خطر عفونی شدن قرار می‌گیرند
• افراد با ضعف سیستم ایمنی
• مبتلایان به دیابت
• افرادی که بهداشت دهان و دندان شان ضعیف است.
• کسانی که مشکل استخوانی دارند.

دندان عقل و کهنسالی

• با افزایش سن ریشه‌ها قطورتر شده و ممکن است کشیدن دندان را سخت‌تر کند.
• التیام ضعیف‌تر بعد از کشیدن دندان
• پوسیدگی دندان‌های مجاور
• احتمال فک جوش شدن دندان
• احتمال شکسته شدن استخوان در افراد پیر در حین جراحی و درآوردن دندان
• کاهش تحمل بیمار به دلیل شرایط سنی و درمان‌های پزشکی از قبیل مصرف داروهای قلبی، ریوی و ...
• توجه كنید كه اگر این دندان تصمیم به رویش و قرار گرفتن در محیط دهان را داشته باشد، پیش از این‌كه شما تولد ۲۰ سالگی را جشن بگیرید، سر و كله‌اش در دهانتان پیدا می‌شود. بنابراین اگر تا این سن خبری از دندان عقلتان نشده است، باید به فكر جراحی آن و خارج كردنش باشید.
• اگر سن شما از ۴۰ سالگی گذشته است و هیچ مشكلی با دندان عقل تان ندارید، بهتر است دیگر به فكر خارج كردن آن نباشید، چون بعید به نظر می‌رسد بعد از این نیز دچار بیماری‌های لثه، پوسیدگی و یا تغییرات كیستیك در اطراف این دندان شوید. فقط كافی است هر ۱ یا ۲ سال یك‌بار، یك عكس رادیوگرافی از دندانتان تهیه كنید تا مطمئن شوید هیچ عارضه جانبی وجود ندارد.

توصیه های لازم بعد از جراحی یا کشیدن دندان

توصیه ها و مراقبت های زیر به شما کمک میکند تا درد دندان کشیده شما کمتر شده و بهبود شما را تسریع ببخشد.
مراقبت های لازم در 24 ساعته اولیه کشیدن دندان:
۱- گاز استریل روی زخم را تا یک ساعت به کمک دندان های مقابل با فشار نگه دارید.
۲- از باز و بسته کردن و یا تعویض گاز خودداری نمایید.
۳- آب دهان خود را به طور معمول فرو ببرید
۴- حتی الامکان سه تا چهار ساعت از صحبت کردن پرهیز کنید.
۵- بلافاصله پس از جراحی، ناحیه عمل شده را از روی صورت با کیسه یخ به طور متناوب(ده دقیقه به ده دقیقه) تا چند ساعت کمپرس کنید.
۶- خونریزی خفیف تا ۶ ساعت پس از جراحی طبیعی است.
۷- گاهی تا ۲۴ ساعت نیز ممکن است بزاق آغشته به خون باشد.
۸- در صورت بروز خونریزی شدید، گاز استریل را روی هم تا کرده و در محل عمل شده به مدت یک ساعت به کمک دندانهای مقابل فشار دهید.
۹- غالبا” پس از عمل جراحی درد وجود دارد. بهتر است قبل از بروز دردو از بین رفتن اثر داروی بی حسی از داروهای مسکن استفاده نمایید.
۱۰- در صورت ادامه درد طبق دستور پزشک از مسکن تجویز شده میل نمایید. بروز تب تا یک درجه پس از عمل جراحی نشانه عفونت نمی باشد.
۱۱- از آنجا که بدن برای ترمیم و بهبودی زخم نیاز به مواد غذایی کافی و پر انرژی دارد هیچ یک از وعده های غذایی را حذف نکنید.
۱۲- در دوازده ساعت اول پس از جراحی غذاهای سرد و مایع استفاده شود و از روز بعد، رژیم غذایی معمول را شروع نموده و تا یک هفته از جویدن غذا روی ناحیه جراحی شده خودداری کنید.

موارد ممنوع پس از کشیدن دندان

از انجام موارد زیر در روزهای اول پس از درمان خودداری کنید:
• انجام هر کاری که باعث باز شدن لخته خون و به تاخیر افتادن بهبودی می شود.
• سیگار کشیدن
• قرقره یا تف کردن با شدت زیاد
• نوشیدن با نی
• مصرف مایعات گرم
• مواد غذایی تند، ترش، سفت، الکلی و گازدار
• مسواک کردن لثه

مراقبت های کلی از روز بعد از جراحی دندان عقل

• تا یک هفته پس از جراحی همچنان از استعمال دخانیات خودداری نمایید.
• تا چندروز از فعالیت شدید بدنی پرهیز نمایید.
• تشکیل غشای سفید رنگ در محل زخم و مخاط اطراف آن دلیل حتمی بر وجود عفونت نیست و پس از مدتی با شستشوی دهان از بین خواهد رفت.
• طبق دستور پزشکتان از سرم شستشو تا چندروز استفاده کنید.
• از دستکاری محل زخم و بخیه ها بپرهیزید.

زمان بهبودی لثه پس از کشیدن دندان

با رعایت صحیح مراقبت های پس از کشیدن دندان محل زخم باید پس از ۵ تا ۷ روز بهبود یابد. لثه بین دوتا سه هفته پس از درمان به طور کامل بهبود می‌یابد. با این وجود در صورتی که فک در طول درمان آسیب دیده باشد، شش ماه برای ترمیم آن زمان نیاز است.

سوالات رایج درباره کشیدن دندان

• آیا کشیدن دندان درد دارد؟
• بعد از کشیدن دندان چه بخوریم؟
• بند آوردن خونریزی لثه بعد از کشیدن دندان چگونه است؟
• علائم عفونت بعد از کشیدن دندان چیست؟
• آیا باید بعد از کشیدن دندان آنتی بیوتیک مصرف کنیم؟
• درد کشیدن دندان عقل چند روز طول می کشد؟
• آیا کشیدن بخیه دندان عقل درد دارد؟