جرم دندان به همان آلودگی ها و باکتری های روی دندان ها می گویند که بر اثر تجمع پلاک دندان ایجاد می شوند و سبب زرد، قهوه ای و سیاه شدن دندان ها می گردد که کم کم بعد از گذشت زمان سبب ایجاد عفونت در لثه ها و دندان ها و پوسیده شدن آنها می شود.
ماندن این جرم ها در دهان و رسیدگی نکردن به آنها سبب از دست رفتن مینای دندان می شود که در این صورت دندان ضعیف می گردد و به راحتی می شکند.
برخی از افراد با تبلیغات گسترده خمیر دندان ها و ژل هایی را معرفی می کنند که می توانند دندان ها را جرم گیری کنند، در صورتی که جرم و آلودگی دندان با مسواک و خمیردندان پاک نمی شود چون به مرور زمان به یک بافت سخت تبدیل شده است.
جرم های دندان ها بر اثر خوردن مواد غذایی حاوی کربوهیدارت مانند مواد قندی و نشاسته دار مانند برنج و شیرینی جات، نوشابه و نوشیدنی های گازدار، عسل و شیرینی جات و همچنین انواع مواد غذایی صنعتی رنگی مانند چیپس و پفک که بسیار به دندان ها می چسبند، ایجاد می شود و به این طریق دندان ها نیاز به جرم گیری دندان پیدا می کنند.
روش های مختلفی برای درمان این دندانهای آلوده با استفاده از ابزارهای دندانپزشکی مانند دستگاه جرم گیری دندان اولتراسونیک و استفاده از لیزر و روش های خانگی و سنتی موجود است که بسیاری از افراد برای زود نتیجه گرفتن از جدیدترین روش جرم گیری دندان استفاده می کنند و برخی هم به روش های خانگی و سنتی تکیه می کنند.
دستگاه اولتراسونیک دستگاهی است که می تواند به خوبی در سایش و ایجاد خراش های ضعیف و قوی بر روی دندان ها موفق عمل کند، این دستگاه روزنه ای برای پاشیدن آب دارد که به سست شدن جرم های دندان کمک می کند.
این دستگاه بدون درد است و می تواند در زوایای مختلفی عمل کند و به خوبی به جرم گیری دندان بپردازد و امکان دسترسی آسان تری به دندان ها برای دندان پزشک ایجاد می کند و از شکستگی های ریز و خراشیدگی های عمیق و یا آسیب به مینای دندان جلوگیری می کند. در این مقاله به کمک دکتر فاطمه لبافی به بررسی دستگاه جرم گیری اولتراسونیک و شیوه های دیگر جرم گیری می پردازیم و در نهایت مراقبت های لازم پس از جرم گیری دندان را بیان می نماییم.
همچنین توصیه ما به شما این است که این مطالب را نیز مطالعه نمایید:
جرم گیری دندان اولتراسونیک
استفاده از روش های مختلف جرم گیری دندان به ویژه در ایام نزدیک به عید نوروز رونق بیشتری پیدا می کند و استفاده از روش جرم گیری دندان با دستگاه اولتراسونیک به دلیل مزایایی که دارد از پر رونق ترین آنها می باشد و به علت بی درد بودن بیشتر مورد استقبال خانم ها و کودکان قرار می گیرد.
استفاده از ابزار اولتراسونیک برای جرم گیری دندان نسبت به روش های دیگر مانند روش دستی درجه اطمینان بیشتری دارد چون به مینای دندان آسیبی وارد نمی شود و به آرامی و با تاثیر فراوان انجام می دهد.
در جرم گیری دندان با استفاده از ابزار اولتراسونیک در کلینیک دندانپزشکی، لرزش سر دستگاه به همراه ارتعاشاتی صوتی که بر روی دندان تابانده می شود باعث نرم شدن جرم ها و کنده شدن آنها می گردد و در کنار این ارتعاشات مقداری هم آب به روی دندان ها پاشیده می شود تا رسوبات سست شده روی دندان ها به راحتی از بین برود.
این ابزار از لحاظ فشار آب، زاویه چرخش و اندازه ارتعاشات قابل تنظیم است و دندان پزشک با توجه به شرایط دندان های بیمار قدرت و اندازه ارتعاشات آن را تنظیم می کند تا به دندان های بیمار آسیبی وارد نگردد.
البته خیلی از متخصصان دندان پزشکی در هنگام استفاده از ابزار اولتراسونیک ابزار دستی جرم گیری دندان را هم که یک وسیله با نوک تیز می باشد را تواما با اولتراسونیک استفاده می کنند تا نتیجه موثرتری بگیرند.
دندان پزشک در ابتدای کار با استفاده از ابزار اولتراسونیک اقدام به حذف رسوبات و تارتارهای بزرگ و ریشه دار روی دندان می کند، بعد از اتمام کار در صورتی که مقدار کمی رسوب در حد جزء روی دندان ها مانده باشد با ابزار دستی آن را برمی دارد و دیگر از ابزار اولتراسونیک استفاده نمی کند.
گاهی هم برای جرم گیری کناره های دندان که به لثه متصل است از ابزار اولتراسونیک استفاده می شود تا به لثه آسیبی وارد نگردد و به راحتی دندان شست و شو داده شود.
مزایای استفاده از این ابزار در این می باشد که زمان کمی از دندان پزشک و بیمار تلف می کند و روش درمانی مقرون به صرفه ای می باشد.
تاثیرگذاری این روش به خصوص برای از بین بردن لکه های میان و روی دندان ها خوب و قابل توجه می باشد و آسیب کمتری به مینای دندان و لثه ها وارد می کند و دندان های افراد را تا ماه ها از نیاز به دوباره جرم گیری کردن بی نیاز می کند.
افرادی که دندان ها و لثه های حساسی دارند می توانند خیالشان از بابت دردهای این روش راحت باشد چون روشی بدون درد است.
روش اولتراسونیک هم روشی بدون درد می باشد اما روشی سطحی برای جرم گیری دندان است، بهتر است وقتی از این روش استفاده می شود سالی چند بار برای جرم گیری مجدد به مطب دندانپزشکی مراجعه شود.
دستگاه جرم گیری دندان
دستگاه جرم گیری دندان شامل انواع کاویترون، کوپترون، اسکیلر و ... می باشند که برای از بین بردن پلاکت ها و تارتارهای دندان ها توسط ابزار اولتراسونیک استفاده می شوند.
استفاده از این دستگاه در بسیاری از موارد سبب ممانعت از خونریزی ها و آسیب های حتی جزئی به لثه و مینای دندان می گردد.
بیمار در هنگام درمان با دستگاه جرم گیری دردی احساس نمی کند چون سر گرد این دستگاه ها با ایجاد لرزش های ضعیف و ضربه زدن های جزئی رسوبات را از بین می برند اما سبب تراش مینای دندان و آسیبی به لثه و دندان نمی شوند.
کلیه دستگاه های جرم گیری که توسط اولتراسونیک استفاده می شوند دارای ابزار مشابهی هستند، این دستگاه ها دارای جعبه ای می باشند که مدارات الکترونیکی در درون آن قرار دارد و در روی آن کلیدهایی برای کنترل جریان و فشار آب و روشن و خاموش کردن دستگاه موجود است.
سیم دوشاخه، کابل های آب گرم و برخی از اجزای دیگری هم در این دستگاه ها می باشند که برای بهبود عملکرد دستگاه جرم گیری مورد استفاده قرار می گیرند.
تفاوت این دستگاه ها با هم در اندازه ضخامت سر دستگاه و توان ارتعاشات آنها می باشد هر چند مقدار توان ارتعاش را می توان تنظیم کرد اما مقدار مینیمم و ماکسیمم آنها یعنی هر دستگاه با دیگری متفاوت می باشد.
طول کابل این دستگاه ها به دسترسی بهتر دندان پزشک به زیر و بم دندان کمک می کند و استفاده از این دستگاه در زوایای مختلف می تواند از موارد موثر استفاده از این دستگاه باشد تا برای دندان های جلو، عقب و کناری از زوایای مختلف 80 درجه، 75 درجه و 110 درجه استفاده کرد.
در هنگام خرید دستگاه جرم گیری دندان باید به حجم، اندازه کابل، فرکانس و قابلیت های موجود در تنظیماتش توجه کرد.
جرم گیری دندان با لیزر
استفاده از لیزر در جرمگیری انواع دندان می تواند هم به جرم گیری معمولی دندان ها ختم شود و هم به صورت عمقی به جرم گیری دندان ها بپردازد.
لیزر را هم می توان به عنوان ابزاری برای جرم گیری دندان به کار گرفت و هم به عنوان ابزاری برای پیشگیری از آلوده شدن دندان ها به حساب آورد.
در جرم گیری دندان با استفاده از لیزر به صورت عمقی تمام رسوبات و تارتارهای موجود در زیر و روی دندان تا قسمت زیر لثه از بین می روند، اما در نوع معمولی جرم گیری با لیزر فقط سطح دندان ها و بین آنها پاکسازی می شود.
در استفاده از لیزر برای جرم گیری دندان نیاز به بیهوش شدن بیمار نمی باشد چون یک روش بی درد است و فقط گاهی از یک بی حسی موضعی استفاده می شود، این روش می تواند دندان ها را تا هشت درجه سفیدتر کند.
به مرور زمان در اثر ایجاد آلودگی بر روی دندان ها، بافت لثه با دندان ها از بین می رود و سبب عفونت و خونریزی های مکرر می شود، بعد از انجام پاکسازی دندان ها با استفاده از لیزر این بافت را با یک لیزر آبی دوباره مستحکم می کنند و ریشه ها را به لثه پیوند می زنند.
ژل بلچینگ نیز برای سفید کردن دندان ها بعد از استفاده از روش لیزر مورد استفاده قرار می گیرد، با این روش پاکت ها به خوبی شسته می شوند و بعد به دقت با مواد خاصی پوشانده می شوند و بعد از مدتی دوباره پاکت های سالم ایجاد می شوند.
بعد از جرم گیری دندان با استفاده از لیزر باید از خوردن غذاهای رنگی و چسبناک مانند چیپس، شکلات و ... خودداری کرد.
در جرم گیری دندان با استفاده از لیزر لثه زودتر بهبود می یابد و بازسازی می شود، در هنگام استفاده از لیزر می توان بافتهای آلوده و رسوب گرفته را برش داد و تمیز کرد و در اینجا هم نیازی به بی حسی نیست چون درد بسیار مختصری دارد.
جرم گیری دندان کامپوزیت شده
روش های درمانی زیادی برای زیباسازی دندان ها وجود دارد که می توان از کامپوزیت به عنوان روشی نام برد که بدون عوارض جانبی و ماندگار می باشد، دندان پزشک با استفاده از کامپوزیت دندان های افراد را با توجه به مشکلاتی که دارند ترمیم و یا زیباسازی می کند، مشکلاتی که توسط کامپوزیت می تواند حل شود شامل ترک خوردگی، شکستگی، سیاه شدگی و پوسیدگی و ... می باشد.
برای انجام کامپوزیت دندان باید مراحل مختلفی انجام شود تا بتوان نتیجه ی دلخواه را از آن گرفت، دندان پزشک ابتدا به تمیز کردن دهان و دندان ها می پردازد و عمل جرم گیری دندان را انجام می دهد تا سپس به کامپوزیت دندان بپردازد.
جرم گیری دندان قبل از کامپوزیت انجام می شود تا روکش در سطح تمیزی از دندان قرار بگیرد اما در برخی موارد بعد از کامپوزیت رنگ روکش تغییر می کند و یا دندان ها و میان آنها دچار جرم شده اند که برای جرم گیری مجدد باید رویه برداشته و تعویض شود که کاری هزینه آور است و با جرم گیری دندان کامپوزیت هم ممکن است رویه از بین برود و به مینای دندان که خیلی ضعیف و سست شده است آسیب زیادی وارد شود.
به طور کلی تغییر رنگ دندان ها و لک شدن آنها از جمله معایب کامپوزیت می باشد که باید حتما قبل از انجام آن در نظر گرفت و به هزینه جرم گیری دندان آن نیز فکر کرد. در مواردی نیز ممکن است افراد نیاز به جرم گیری دندان ارتودنسی، جرم گیری لمینت دندان، جرم گیری ایمپلنت دندان و یا جرم گیری روکش دندان نیز پیدا کنند که هر یک شرایط ویژه ای را دارند.
مراقبت های بعد از جرم گیری دندان
متخصصان دندان پزشکی همیشه بعد از جرم گیری دندان بیماران خود را به رعایت بعضی نکات بهداشتی و خودمراقبتی توصیه می کنند که ما در اینجا به آنها می پردازیم.
ماندگاری و دوام روش های جرم گیری دندان بسیار بالا می باشد، اگر شما مراقبت هایی که دندان پزشک به شما توصیه می کند را انجام داده و به آنها عمل کنید با رعایت اصول بهداشتی و اصول تغذیه می توانید تا سال ها از نیاز به جرم گیری مجدد راحت باشید و هزینه های اضافی برای خود ایجاد نکنید هر چند که در بسیاری از موارد متخصصان بر این عقیده هستند که هر شش ماه یک بار باید به دندان پزشک مراجعه کرد.
باید بعد از جرم گیری دندان علاوه بر استفاده از مسواک و نخ دندان از ابزارهای تمیزکننده دیگری مانند مسواک بین دندانی، اولترافلاس و .. استفاده شود، بهتر از بعد از جرم گیری از مسواک های نرم استفاده کرد و یا با آب داغ مسواک را لطیف تر کرد.
باید بعد از جرم گیری دندان از دهانشویه های خاصی که ضرری در پی نداشته باشد استفاده کرد البته می توان نوع و نام دهانشویه را از متخصص جویا شد.
گاهی بعد از جرم گیری لثه ها هم دچار خونریزی می شوند، دندان ها نسبت به مواد شیرین و یا مواد غذایی گرم و سرد واکنش نشان می دهند و درد می کنند در این موارد که طبیعی نیز می باشند بهتر است از خمیر دندان های ضد حساسیت استفاده کرد و یا اینکه مراعات کرد تا خودشان برطرف شوند و در صورت خونریزی شدید و ادامه دار شدن آن به دندان پزشک مراجعه کنند.
بعد از جرم گیری دندان باید از خوردن مواد غذایی تند و ادویه دار و یا مواد غذایی اسیدی و بازی نیز خودداری کرد تا حساسیتی برای دندان ها ایجاد نشود و یا به خیلی زود اثرات جرم گیری از بین نرود.
بعد از جرم گیری دندان باید از خوردن مواد غذایی و نوشیدنی های رنگی مانند چیپس، پفک، نوشابه و مواد غذایی دارای زردچوبه خودداری کرد زیرا دندان ها بعد از جرم گیری قابلیت رنگ پذیری زیادی دارند و ممکن است دوباره تغییر رنگ دهند.
باید بعد از جرم گیری نحوه درست مسواک زدن را از متخصص پرسید، باید سالی یک تا دو بار برای جرم گیری به پزشک مراجعه کرد تا دوباره شدت جرم دندان ها زیاد نشود.
برای مراقبت های بهداشتی دندان ها بعد از انجام این عمل تنها مسواک زدن کافی نمی باشد و نمی تواند به اندازه کافی دندان های شما را نظافت کند و حتما باید از نخ دندان نیز استفاده شود، پس استفاده از نخ دندان در این دوران بسیار ضروری و لازم می باشد تا دندان ها دوباره نیاز به جرمگیری مجدد پیدا نکنند.
بعد از جرم گیری دندان باید روزی دو تا سه مرتبه دندان ها را با مخلوطی از آب ولرم و نمک شستشو داد و همچنین بهتر است در دفعات ابتدایی بعد از جرم گیری مسواک زدن را به آرامی انجام داد تا دندان ها عادت کنند.
