زرد شدن زبان

زرد شدن زبان می‌تواند گاهی نگران کننده باشد، اما یک بیماری نسبتاً شایع است که به دلایل مختلف ممکن است رخ دهد. آشنایی کامل با علل، علائم و گزینه‌های درمانی خانگی و علمی زردی زبان به شما این امکان را می‌دهد تا بدانید این موضوع به چه دلیل رخ داده است و تا چه اندازه باید نگران آن باشید.

هدف این مقاله ارائه یک نمای کلی از این بیماری، بررسی علائم مرتبط با زردی زبان، بحث در مورد علل شایع در بروز آن، معرفی برخی بیماری‌هایی که یکی از نشانه‌های آن زرد شدن زبان است، و معرفی روش‌های درمانی خانگی است. با به دست آوردن دانش کافی در مورد این موضوع، افراد می‌توانند گام‌های پیشگیرانه‌ای در جهت رفع زردی زبان و ارتقای سلامت کلی خود بردارند. پس حتما این مطلب از دکتر فاطمه لبافی را بخوانید.

علت زردی زبان چیست؟

زرد شدن زبان، وضعیتی است که در آن زبان رنگ زردی به خود می‌گیرد. اگرچه ممکن است هشدار دهنده به نظر برسد، اما معمولا بی ضرر و موقتی است. با این حال، در بعضی از موارد  می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری جدی باشد که نیاز به توجه دارد. بعضی از علت های شایع زردی زبان را می توان اینگونه بیان کرد:

1. عفونت‌های باکتریایی یا قارچی
   برخی عفونت‌ها، مانند برفک دهان (عفونت قارچی) یا رشد بیش از حد باکتری روی زبان، می‌توانند باعث زردی شوند. این عفونت ها اغلب نیاز به درمان با داروهای ضد قارچ یا آنتی بیوتیک دارند.
2. مصرف برخی داروها و مکمل‌ها
   برخی از داروها و مکمل ها می توانند باعث تغییر رنگ زبان شوند، از جمله مصرف برخی از آنتی بیوتیک های خاص، مکمل های آهن، یا داروهای حاوی بیسموت.
3. مصرف غذاهای دارای رنگ خوراکی و طبیعی
   برخی از مواد غذایی دارای رنگ دانه هستند و برخی نیز دارای رنگ های خوراکی صنعتی هستند که بعد از مصرف آنها با تغییر رنگ زبان مواجه خواهید شد.
4. کمبود برخی از ویتامین‌ها
   کمبود برخی ویتامین ها و مواد معدنی مانند ویتامین B12 یا آهن می تواند موجب تغییر رنگ زبان شما شود و به طور بالقوه باعث زرد شدن آن شود. خوردن یک رژیم غذایی متعادل استفاده از مکمل های غذایی مناسب می تواند به سرعت این موضوع را برطرف نماید.
5. مصرف بیش از حد الکل
   بطور کلی مصرف زیاد یا مکرر الکل می تواند موجب بروز بیماری های بسیاری شود. مصرف الکل می تواند بدن را کم آب کند و به زرد شدن زبان کمک کند.
6. بیماری یرقان یا زردی
   یرقان- زردی- که موجب زرد شدن رنگ پوست و چشم می شود نیز می تواند منجر به زردی زبان شود. این وضعیت زمانی رخ می دهد که بیلی روبین (نوعی رنگدانه صفراوی) بیش از حد در خون وجود داشته باشد که معمولاً به دلیل اختلال عملکرد کبد است.
7. رفلاکس اسید معده
   رفلاکس اسیدمعده، که معمولا در بین عموم به عنوان سوزش سر دل شناخته می شود، می تواند عامل دیگری باشد که موجب زردشدن زبان می شود. وقتی اسید معده به مری راه پیدا می‌کند، می‌تواند باعث تحریک و التهاب شود که می‌تواند به صورت یک پوشش زرد روی زبان ظاهر شود.
8. هپاتیت و بیماری‌های مربوط به کبد یا کیسه صفرا
   بیماری‌های کبدی و کیسه صفرا به هیچ عنوان جز مواردی نیست که بتوانید به آسانی از کنار آن عبور کنید. زرد شدن زبان در زمانی که شما به یکی از بیماری‌های کبدی و یا صفراوی مبتلا هستید بروز می‌کند.

اگر این رخ داد ادامه یابد یا با علائم دیگری همراه باشد، می‌تواند باعث نگرانی شود. شناسایی علت زردی برای اطمینان از انجام درمان مناسب و جلوگیری از عوارض احتمالی در آینده مهم است.

علائمی که همراه با زردی زبان ظاهر می‌شوند

بارزترین علامت زردی زبان، خوب، زردی زبان است! تغییر رنگ ممکن است از رنگ زرد کم رنگ تا رنگ زرد تیره تر متغیر باشد. در برخی موارد، کل زبان ممکن است با رنگ زرد پوشانده شود. علاوه بر تغییر رنگ از جمله علائمی که همراه با زردی زبان ممکن است بروز کند را تجربه کنند:

1. بوی بد دهان
2. رفلاکس معده
3. سوء هاضمه
4. ایجاد لکه های سفید و یا برآمدگی روی سطح زبان
5. احساس طعم فلز در دهان
6. کدر شدن رنگ
7. ایجاد مو روی سطح زبان

این علائم متناسب با علت زمینه‌ای بروز زردی زبان می‌تواند متفاوت باشد.

این موارد احتمال زرد شدن زبان شما را بیشتر می‌کنند

موارد زیر ریسک زرد شدن زبان را افزایش می‌دهند:

1. عدم رعایت صحیح  نکات بهداشت دهان و دندان
   بی توجهی به بهداشت دهان و دندان، مانند مسواک نزدن یا نخ دندان کشیدن بطور منظم، می تواند منجر به تجمع باکتری ها و مواد زائد روی زبان شود و باعث زرد شدن زبان شود.
2. مصرف دخانیات، سیگار و تنباکو
   کشیدن سیگار یا استفاده از سایر محصولات تنباکو مانند قلیان نه تنها می تواند موجب لکه دار و تیره شدن دندان های شما شود بلکه موجب زرد شدن زبان نیز می شود. مواد شیمیایی موجود در تنباکو می توانند سطح زبان را تغییر رنگ دهند و ظاهری مایل به زرد ایجاد کنند.
3. کم آبی بدن
   هیپوتالاموس مسئول ترشح هورمون تشنگی و گرسنگی در سنین بالا ترشح هورمون بسیار کمتری دارد و موجب کمتر نوشیدن آب در افراد در سنین بالاتر از ۵۰ سال می شود، این موضوع یکی از دلایل زرد شدن زبان در افراد میان سال و مسن است . بطور کلی هنگامی که بدن فاقد آب کافی باشد، زبان خشک می شود و زرد به نظر می رسد. اطمینان از نوشیدن مقدار کافی آب در روز می تواند به جلوگیری از زرد شدن زبان مربوط به کم آبی کمک کند.

روش‌های درمان زردی زبان

زردی زبان بسته به علت ایجاد آن می‌تواند با استنفاده از هریک از روش‌های زیر درمان شود:

1. انجام دقیق نکات بهداشت دهان و دندان
   یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای مقابله با زردی زبان، رعایت نکات بهداشت دهان و دندان است. با استفاده از یک مسواک نرم و مسواک زبان، زبان خود را به طور مرتب مسواک بزنید. این به حذف هر گونه باکتری یا رنگ دانه‌هایی که ممکن است باعث ایجاد رنگ زرد شود کمک می‌کند.
2. بیشتر آب بنوشید و تغییرات اصولی رژیم غذایی خود ایجاد کنید.
   کم آبی می‌تواند زبان زرد را بدتر کند، بنابراین مطمئن شوید که آب کافی در طول روز دریافت می‌کنید. علاوه بر این، اجتناب از مصرف غذاها و نوشیدنی‌هایی که موجب بروز لکه روی دندان‌ها می
   شود، مانند قهوه و مصرف الکل نیز می‌تواند به جلوگیری از زرد شدن زبان کمک کند. همچنین مصرف غذاهایی که ویتامین‌های مورد نیاز بدن شما را به درستی تامین می‌نمایند نیز نقش چشمگیری در ازبین بردن زردی زبان دارد.
3. درمان‌های ضد قارچی یا ضد باکتریایی
   اگر زبان زرد شما ناشی از عفونت قارچی(مانند برفک دهان) یا باکتریایی باشد، ممکن است پزشک داروهای ضد قارچی یا ضد باکتریایی را برای مقابله با این مشکل تجویز کند. این درمان‌ها می‌تواند به از بین بردن علت زمینه‌ای کمک کند.
4. درمورد ابتلا به بیماری های کبدی و صفراوی حساس باشید.
   در مواردی که زردشدن نشانه یک بیماری جدی مانند یرقان یا بیماری های کبدی باشد، رسیدگی به علت اصلی بسیار مهم است. درمان بیماری می تواند به کاهش زردی زبان و بهبود سلامت کلی کمک کند. بنابراین، زبان زرد خود را نادیده نگیرید – به آنچه باعث آن شده است، توجه کنید.

عوارض ناشی از درمان تشدن زردی زبان

بطور کلی ممکن است زرد شدن زبان بی ضرر به نظر برسد، اما در برخی از موارد درمان نشدن آن می‌تواند منجر به عوارض جدی شود. از جمله مواردی که سهل انگاری در این خصوص می‌توان موجب آن عوارض شود :

1. تاثیر بر حس چشایی
   التهاب یا عفونت مزمن می تواند به جوانه های چشایی آسیب برساند و بر حس چشایی شما تأثیر بگذارد.
2. عدم پیشگیری مناسب بیماری‌ها
   نادیده گرفتن زبان زرد می‌تواند به معنای نادیده گرفتن یک بیماری زمینه‌ای مانند انواع بیماری‌های کبدی و صفراوی باشد که نیاز به توجه ویژه و درمان فوری دارد.

روش‌های خانگی درمان زردی زبان

زمانی که علت زرد شدن زبان شما عواملی جز بیماری‌های کبدی و صفراوی و یا حتی خود ایمنی باشند با درمان‌های ساده خانگی می‌توانید به آسانی آن را درمان و برطرف کنید. برخی از این روش‌ها شامل موارد زیر است:

1. افزایش بهداشت دهان و دندان
2. غرغره اب نمک
3. ترک سیگار و تنباکو
4. تغیر در رژیم غذایی
5. عدم مصرف یا کاهش مصرف الکل
6. افزایش مصرف آب
7. استفاده از مریم گلی و بابونه به دلیل خواص ضد التهابی و ضد میکروبی
8. استفاده از برخی روغن ها مانند(معمولاً نارگیل یا کنجد)

اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از زردشدن زبان

پیشگیری از زردی زبان گاهی ساده تر از انچه تصور میکنید است. بجز در مواردی که بیمارهای مختلف موجب بروز زردی در زبان می شوند در باقی موارد با رعایت نکات بسیار ساده ای می توانید از بروز این مشکل جلوگیری کنید از جمله این موارد می توان به نکات زیر اشاره کرد:

1. حفظ بهداشت دهان و دندان
   حفظ بهداشت دهان و دندان را جدی بگیرید. علاوه بر مسواک زدن منظم دندان ها و زبان، به یاد داشته باشید که روزانه از نخ دندان استفاده کنید و از دهان شویه استفاده کنید. نوشیدن آب کافی،
2. مصرف کافی آب
   آب: اکسیر جادویی طبیعت. نوشیدن آب کافی به هیدراته نگه داشتن دهان و جریان سالم بزاق کمک می کند. این مکانیسم دفاعی طبیعی به ازبین بردن باکتری ها کمک می کند و زبان شما را تازه و صورتی نگه می دارد..
3. اجتناب از مصرف برخی غذاهای محرک و دارای رنگ دانه
   برخی از غذاها و نوشیدنی‌ها، مانند کاری تند، میوه‌های دارای رنگ دانه و تنقلات شیرین،قهوه برخی نوشیدنی ها می‌توانند باعث زردشدن زبان شوند. آنها می توانند جوانه های چشایی شما را تحریک کنند، باعث التهای شوند و به زرد شدن زبان کمک کنند.
4. عدم مصرف یا کاهش مصرف دخانیات
   این نکته که تا چه میزان مصرف دخانیات بر بروز این عارضه تاثیرگذار است غیر قابل انکار است با کاهش یا عدم مصرف دخانیات می تواند از بروز این عارضه جلوگیری کنید.

چه زمانی زردی زبان نگران کننده است و باید به پزشک مراجعه کرد؟

زبان زرد در بیشتر موارد  بی ضرر است، و به آسانی قابل پیشگیری و درمان است اما در مواردی که این زردی با علائم دیگری همراه است باید به طور قطع جدی گرفته شود.

اگر شما خود و یا خانوادتان سابقه بیمارهای صفراوی و کبدی را دارید و یا فردی از نزدیکان شما به هپاتیت  مبتلا است و شما با این عارضه مواجه شدید باید حتما این موضوع را به طور جدی پیگیری نمایید. از دیگر مواردی که باید این عارضه را جدی بگیرید وجود و یا بروز بیماری های قارچی و باکتریایی در دهان است که بابروز لکه های سفید، ناهمواری روی سطح زبان، بوی بد دهان، بروز سوءهاضمه  و رفلاکس معده است.

برای درمان زردی زبان به چه دکتری مراجعه کنم؟

در مواردی که زرد شدن زبان شما از علائم بروز و یا وجود بیماری خاصی در بدن شما است مراجعه به پزشک مناسب و دارای دانش کافی بسیار با اهمیت است. شناخت علل بیماری و نوع بیماری و اتخاذ تدابیر درمانی مناسب در حفظ سلامت و بهبود بیماری شما می تواند بسیار تاثیرگذار باشد. اگر با زردشدن زبان خود به همراه هریک از علائم هشدار دهنده ذکر شده در بالا مواجه هستید بهتر است برای یافتن علت و درمان زردی زبان به دکتر فاطمه لبافی مراجعه کنید. ایشان چنانچه تشخیص دهند که علت به مشکلات دهان و دندان ارتباطی ندارد، شما را به سایر پزشکان مربوطه ارجاع خواهند داد.

سوالات متداول

1. علت زرد شدن زبان نوزاد چیست؟
   برخی از نوزادان که در بدو تولد دچاری بیماری زردی می شوند علائمی مانند زرد شدن زبان، زرد شدن رنگ پوست و زرد شدن سفیدی داخل چشم در آنها مشاهده می شود. بروز بیماری زردی در نوزادان تا حدود زیادی شایع است و نیاز به مراقبت های پزشکی دارد.
2. دلیل زرد شدن زبان کودک چیست؟
   برخی از موارد ذکر شده در این مطلب که درمورد بزرگسالان ذکر شد میتواند موجب زردی زبان کودکان شود از جمله عدم رعایت بهداشت و یا مصرف غذاهای دارای رنگدانه موجب تغییر رنگ زبان کودکان می شود.
3. زرد شدن زیر زبان نشان دهنده چه مشکلی است؟
   در برخی موارد خاص زردی زبان نشانه بروز بیماریهای کبدی، صفراوی و خود ایمنی در بدن شما است .