زرد شدن دندان‌ها اتفاقی شایع است که به خصوص در بزرگسالان رخ می‌دهد. اگر شما هم دچار این اتفاق شده‌اید، جای درستی آمده‌اید؛ این مقاله مخصوص شماست. در این مطلب تمامی جنبه‌های زرد شدن دندان مورد بررسی قرار گرفته است. ابتدا به طور مفصل در مورد علت‌های زرد شدن دندان صحبت کرده‌ایم. از عوامل بیرونی گرفته تا مواردی مانند ژنتیک که مربوط به بدن افراد می‌شوند. با مطالعه این بخش از مقاله می‌توانید علت احتمالی زرد شدن دندان‌هایتان را شناسایی کنید؛ این اتفاق به شما کمک می‌کند تا بهترین و مناسب‌ترین راهکار درمان زرد شدن دندان‌ها را انتخاب کنید.
در ادامه مطلب از دکتر فاطمه لبافی شما را با روش‌های قطعی درمان زردی دندان آشنا کرده‌ایم. این روش‌ها که روزانه در مطب‌های دندانپزشکی به کار گرفته می‌شوند، توصیه متخصصان است و دندان‌های شما را به طور قطع سفید می‌کند. ممکن است به دنبال روش‌های خانگی رفع زردی دندان باشید؛ در بخش انتهایی مطلب، این موضوع را بررسی کرده و میزان اثربخشی روش‌های خانگی را توضیح داده‌ایم. همچنین روش‌های پیشگیری از زرد شدن دندان‌ها در بخش انتهایی مقاله آمده است؛ با مطالعه این راهکارها، دندان‌هایی همیشه سفید و جذاب خواهید داشت و در انتهای مطلب نیز به مهمترین سؤالات شما درباره «زرد شدن دندان‌ها» پاسخ داده‌ایم. با ما همراه باشید.
آیا دندان زرد شده سفید می‌شود؟
قبل از هر چیزی باید بگوییم که زرد شدن دندان‌ها به خصوص در بزرگسالان بسیار شایع است؛ بنابراین لازم نیست نگران این موضوع شوید. اگر شما هم دچار این عارضه شده‌اید، لازم است بدانید که درمان زرد شدن دندان‌ها وجود دارد؛ بنابراین پاسخ سؤال بالا، «بله» است. شما می‌توانید روش‌های مختلف خانگی و دندانپزشکی را برای درمان زردی دندان استفاده کنید. البته بسیاری از روش‌های خانگی که در اینترنت معرفی شده‌اند، تأثیرگذار نیستند و نهایتاً می‌توانند جنبه پیشگیری از زرد شدن دندان‌ها داشته باشند.
در ادامه به طور مفصل حول موضوع «درمان زرد شدن دندان‌ها» صحبت می‌کنیم؛ اما قبل از آن، لازم است با علل زرد شدن دندان‌ها آشنا شویم.
علت زرد شدن دندان‌ها
زرد شدن دندان‌ها از شایع‌ترین اتفاقاتی است که برای انسان‌ها رخ می‌دهد و علل آن به دو دسته کلی تقسیم بندی می‌شوند: ۱- علل درونی. ۲- علل بیرونی. تغییر رنگ دندان می‌تواند در اثر عدم مراقبت از دندان‌ها، مصرف نوشابه یا سیگار کشیدن و عوامل دیگر اتفاق بیفتد؛ در این حالت می‌گوییم علل بیرونی باعث زرد شدن دندان‌ها شده‌اند. همچنین ممکن است در اثر ژنتیک یا بعضی اختلالات زمینه‌ای و داخلی بدن، دندان‌ها رنگ سفید و عادی خود را از دست داده و زرد شوند؛ در این حالت، عوامل درونی باعث بروز این پدیده شده‌اند. در لیست زیر، مهمترین علل زرد شدن دندان‌ها را شرح داده‌ایم:
- ژنتیک
احتمالاً شما هم افرادی را دیده‌اید که با وجود مراقبت زیاد از دندان‌های خود، همچنان دچار زردی دندان هستند. آنها ممکن است به دلیل وراثت و ژنتیک دچار این پدیده شده باشند. - مصرف دخانیات
سیگار، قلیان و سایر دخانیات، حاوی مقادیر زیادی نیکوتین هستند. این ماده در گذر زمان، باعث زرد شدن دندان‌ها می‌شود. اگر دخانیات مصرف می‌کنید، باید منتظر زردی دندان‌های خود باشید. - ضعیف شدن مینای دندان
مینای دندان همان لایه سفید رنگی است که به دندان‌های ما زیبایی می‌بخشد. این لایه که از مواد معدنی مختلفی تشکیل شده است، ممکن است در گذر زمان و تحت تأثیر عوامل بیرونی تضعیف شده و از بین برود. در این حالت است که لایه زرد رنگ زیر این لایه نمایان شده و پدیده زردی دندان به چشم می‌خورد. - افزایش سن
با افزایش سن، به مرور مینای دندان از بین می‌رود. این اتفاق به طور طبیعی رخ می‌دهد؛ زیرا دندان به مدت طولانی در معرض تجزیه کننده‌ها و اسیدهای مواد غذایی قرار می‌گیرد و مواد معدنی مینای آن از بین می‌روند. این موضوع شایع‌ترین علت زرد شدن دندان در میان‌سالی است. - مواد غذایی اسیدی
مواد غذایی حاوی اسید هستند و این اسید است که به مرور زمان، لایه‌های مینای دندان را از بین برده و سبب زرد شدن آنها می‌شود. انواع ترشی، مرکبات، نوشابه و نوشیدنی‌های گازدار، اسیدهای صنعتی به کار گرفته شده در تولید انواع کنسرو‌جات از جمله عوامل زرد شدن دندان‌ها هستند. - مواد غذایی حاوی رنگ‌دانه
برخی از مواد غذایی دارای رنگ‌دانه‌هایی هستند که می‌توانند دندان شما را دچار لک کنند؛ مانند توت، توت فرنگی، آلبالو، تمشک.
علاوه بر نوشیدنی‌های گازدار، چای و قهوه نیز از جمله عوامل مهم زرد شدن دندان در بزرگسالان هستند. اگر جزو افرادی هستید که در طول روز چند فنجان چای و قهوه می‌خورید، ممکن است به زردی دندان دچار شوید. - فلوروزیس دندان
این موضوع یکی از شایع‌ترین علل زرد شدن دندان در کودکان است. فلوراید که برای بهداشت دهان و دندان بسیار مفید است، در صورت برخورد بیش از اندازه با دندان باعث زردی یا قهوه‌ای شدن رنگ آن خواهد شد. فلوراید تراپی که در مدارس نیز رواج یافته است، باید به شکل کنترل شده‌ای ادامه یابد و ضمن آموزش به کودکان، تأکید بیشتری بر روی اندازه مصرف فلوراید صورت گیرد. - آسیب خارجی به دندان
در اثر ورود ضربه به دندان‌ها، ممکن است مینای دندان شکسته و در محل شکستگی شاهد زرد شدن دندان باشیم. - دندان قروچه
سابیدن ناخودآگاه دندان‌ها به هم جزو عادات بدی است که باعث تحلیل مینای دندان می‌شود. این عادت می‌تواند به دنبال استرس، فکر کردن، خشم، اضطراب یا عصبانیت در فرد ایجاد شده و به مرور باعث از بین رفتن مینای دندان و زردی آن شود.
روش‌های از بین بردن زردی دندان
بدون شک سفید کردن قطعی دندان‌ها در مطب‌های دندانپزشکی انجام می‌شود. امروزه روش‌های درمانی سریع برای رفع زردی دندان وجود دارد که مورد تأیید دندانپزشکان است و شما می‌توانید از آنها استفاده کنید. مهمترین روش‌های درمان زرد شدن دندان‌ها عبارتند از:
- دندان قروچه
شاید اولین پیشنهاد دندانپزشکان برای رفع زردی دندان، جرم گیری (بروساژ) آن باشد. در گذر زمان و یا عدم مراقبت از دندان‌ها، ممکن است روی دندان‌ها پلاک یا جرم تشکیل شود. جرم‌ها معمولاً رنگ شیری یا زرد رنگ دارند و بخش‌های مختلفی از دندان را می‌پوشانند. دندانپزشکان با استفاده از ابزاری قلاب‌مانند، تمامی پلاک‌های تشکیل شده روی دندان را می‌تراشد و از بین می‌برد. بروساژ دندان نیز روشی مناسب برای سفید کردن دندان است که به سلامت لثه‌ها نیز کمک می‌کند. - بلیچینگ دندان
از محبوب‌ترین روش‌های سفید کردن دندان، بلیچینگ است که از حدود ۲۰ سال پیش در کشور وجود دارد. بلیچینگ به دو صورت (هوم و آفیس) انجام می‌شود. در بلیچینگ هوم (در خانه) دندان پزشک قالبی (Tray) از دندان‌های شما تهیه می‌کند و به همراه آموزش‌های لازم و ماده سفید کننده به شما تحویل می‌دهد. مدت زمان تکمیل دوره هوم بلیچینگ معمولاً دو هفته است و لازم است طبق برنامه زمانی، قالب Tray را به همراه ماده سفید کننده روی دندان‌های خود بگذارید.
در آفیس بلیچینگ، فرایند توسط دندانپزشک مجرب و داخل مطب دندانپزشکی انجام می‌شود. دندانپزشک ضمن بررسی شرایط دندان شما، مناسب‌ترین ژل سفید کننده با PH استاندارد را انتخاب کرده و با تکنیک‌های مدرن بلیچینگ را شروع می‌کند. این نکته مهم را فراموش نکنید که قبل از انجام هر دو روش بلیچینگ، بهتر است جرم گیری (بروساژ) انجام داده باشید. - لمینت دندان
از لمینت دندان به عنوان روشی همه کاره برای اصلاح لبخند یاد می‌شود. در این روش، لایه‌های ظریف از جنس کامپوزیت یا سرامیک بر روی دندان قرار داده می‌شود تا تغییر رنگ ناخوشاند دندان‌ها را بپوشاند. شکستگی، لب‌پر شدگی، زردی یا قهوه‌ای شدن، بی‌نظمی‌های نسبتاً کوچک و انواع مواردی که سبب کاهش زیبایی دندان‌های شما می‌شوند، با لمینت دندان رفع خواهند شد. - کامپوزیت دندان
کامپوزیت در دندانپزشکی کاربردهای گسترده‌ای دارد؛ یکی از این کاربردها، پوشاندن زردی دندان است. تفاوت این روش با بلیچینگ این است که در بلیچینگ، زردی دندان از بین رفته و دندان‌ها سفید می‌شوند اما با استفاده از کامپوزیت، زردی دندان پوشانده می‌شود.
روش‌های از بین بردن زردی دندان در خانه
همان‌طور که گفته شد، اکثر روش‌های خانگی درمان زردی دندان که در اینترنت وجود دارند مؤثر نبوده و نهایتاً برای درمان زردی دندان در خانه خوب عمل می‌کنند. علاوه بر این برخی از روش‌های ذکر شده در وب‌سایت‌های مختلف ممکن است به دندان شما آسیب برسانند؛ بنابراین هوشمندانه‌ترین کار مشورت با دندانپزشک و انجام روش‌هایی است که در قسمت بالا توضیح دادیم. در اینجا برخی از روش‌های خانگی برای از بین بردن زردی دندان که در وب‌سایت‌های مختلف عنوان شده را آورده‌ایم:
- جوش شیرین
- سرکه سیب
- پوست لیمو
- زغال‌چوب فعال
- پوست موز
- مصرف میوه و سبزیجات
- روغن نارگیل
روش‌های پیشگیری از زرد شدن دندان‌ها
مهمترین روش پیشگیری از این موضوع، رعایت منظم بهداشت دهان و دندان است. اینکه بعد از هر وعده غذایی مسواک بزنید، یا نخ دندان بکشید، زمان و انرژی زیادی از شما نمی‌گیرد. اما در عوض سلامت دندان‌هایتان را تضمین می‌کند. اینجا لیستی از روش‌های پیشگیری از زرد شدن دندان‌ها آورده‌ایم:
- ترک دخانیات
مصرف دخانیات را ترک کنید تا علاوه بر رهایی از مضرات گوناگون آن برای سلامتی، از زرد شدن دندان‌هایتان هم پیشگیری کرده باشید. - اعتیاد به کافئین را درمان کنید
افرادی که به قهوه و چای معتاد هستند و در طول روز چندین فنجان از آنها می‌نوشند، لازم است برای ترک این اعتیاد اقدام کنند. - آب بیشتری بنوشید
مصرف آب کافی علاوه بر افزایش سلامتی و کمک به هیدراته ماندن بدن، باعث پیشگیری از زرد شدن دندان‌ها می‌شود. - استفاده از فلوراید را کنترل کنید
خمیر دندان‌ها و انواع دهان‌شویه حاوی فلوراید هستند. دقت کنید که به میزان لازم از این موارد استفاده کنید تا نتیجه عکس ندهند. - حواستان به پلاک‌های بین دندانی باشد
مواد غذایی که بین دندان‌ها گیر می‌کنند، با تشکیل پلاک و جرم در این نواحی باعث زرد شدن دندان می‌شوند. استفاده از نخ دندان بعد از غذا خوردن، از این اتفاق پیشگیری می‌کند.
سؤالات متداول
- علت زرد شدن دندان در دوران بارداری چیست؟
زرد شدن دندان‌ها می‌تواند به دنبال تغییرات گسترده هورمونی در طول بارداری رخ دهد. علاوه بر این، خاصیت اسیدی دهان در دوران بارداری افزایش یافته دندان‌ها مستعد گرفتن لک می‌شوند. از دیگر عوامل این اتفاق در دوران بارداری می‌توان به انواع تغییرات در رژیم غذایی اشاره کرد. - دلیل زرد شدن دندان نیش چیست؟
تمامی دندان‌ها زرد می‌شوند؛ اما دندان نیش به دلیل برخورد بیشتر با مواد غذایی، ممکن است زودتر از بقیه زرد شود. مینای دندان نیش در برخورد با مواد غذایی از بین رفته و عاج زرد رنگ دندان نمایان می‌شود. - علت زرد شدن دندان بعد از ارتودنسی چیست؟
بعد از ارتودنسی، سیم‌هایی بر روی دندان قرار داده می‌شود که مسواک زدن و نخ دندان کشیدن را سخت می‌کند؛ به طوری که افراد نمی‌توانند به طور کامل دندان‌های خود را تمیز کنند. از آنجایی که سیم‌های ارتودنسی به مدت نسبتاً طولانی بر روی دندان‌ها قرار می‌گیرند، بعد از باز کردن سیم‌ها ممکن است شاهد زردی دندان‌ها باشیم. - علت زرد شدن دندان پس از عصب کشی چیست؟
ترمیم آمالگام به دلیل رنگ تیره‌ای که دارد، قسمت‌های پرکردگی دندان را به رنگ خاکستری در می‌آورد؛ علاوه بر این به دلیل وجود اکسید روی یا نیترات نقره در اینگونه مواد پر کننده، ممکن است دندان‌ها دچار تغییر رنگ شوند. - علت زرد شدن دندان‌های کودکان و نوجوانان چیست؟
یکی از شایع‌ترین علل زرد شدن دندان‌ها در کودکان و نوجوانان، عدم مراقبت از دندان است. آنها معمولاً نخ دندان نمی‌کشند و مسواک زدن را پشت گوش می‌اندازند. همچنین همان‌طور که گفته شد، علت زرد شدن دندان‌های نوجوانان می‌تواند به برخورد زیاد فلوراید با دندان آنها برگردد. - آیا امکان رفع زردی دندان در یک روز وجود دارد؟
بلیچینگ جزو روش‌های سریع و محبوبی است که برای رفع زردی دندان می‌توان از آن استفاده کرد. با مراجعه به دندانپزشک می‌توانید از او بخواهید که فرایند‌ها را به طور خصوصی انجام داده و نتیجه را به شما بگوید. - آیا مصرف چای باعث زرد شدن دندان‌ها می‌شود؟
چای‌ها، شامل انواع چای سیاه و سبز می‌توانند باعث ایجاد لکه‌های خاکستری رنگ بر روی دندان‌ها شده و در طولانی مدت موجب زرد شدن آنها شوند. حتی مصرف طولانی مدت دمنوش‌های گیاهی مثل بابونه نیز می‌تواند علت زرد شدن دندان‌ها باشد.