دندان ها معمولا با نظم خاصی رشد می‌کنند؛ به گونه‌ای که هنگام گاز گرفتن، به طور مرتب روی هم قرار می‌گیرند. اما برخی از افراد هستند که به دلایل مختلف ممکن است دچار اختلالاتی در این زمینه باشند. اپن بایت (Open bite) یکی از انواع این اختلالات است که اکلوژن بیمار را دچار مشکل می‌کند.
این مشکل را چگونه باید درمان کرد؟
هزینه درمان آن چقدر است؟
چه عواملی در ایجاد این اختلال نقش دارند؟
دکتر لبافی در ادامه این مقاله دانش و تجربه خود را در اختیار شما عزیزان قرار داده‌اند تا بتوانید با آگاهی کامل برای درمان آن اقدام کنید. تا انتها با ایشان همراه باشید!
اپن بایت چیست؟
در حالت طبیعی، زمانی که فک‌ها بسته می‌شوند، دندان‌ها به صورت هماهنگ و مرتب روی هم قرار می‌گیرند و دندان‌های فک بالا به میزان مشخصی بخشی از دندان‌های فک پایین را پوشش می‌دهند. اگر هنگام بسته بودن فک‌ها، دندان‌های جلویی فک بالا و فک پایین به هم نرسند، دهان باز می‌ماند که به این ناهنجاری اپن بایت گفته می‌شود.
اپن بایت سبب بسته نشدن فک و فاصله بین دندان‌ها می‌شود. این وضعیت علاوه بر تاثیر زیبایی لبخند و چهره، مشکلات متعددی در غذا خوردن، صحبت کردن و تکلم ایجاد می‌کند.
در نظر داشته باشید که درمان اپن بایت در هر سنی امکان پذیر است، اما بهترین زمان آن در سن کودکی است که هنوز دندان‌های دائمی به طور کامل رشد نکرده‌اند. در این زمان درمان راحت‌تر و با هزینه کمتری انجام می‌شود.
اما در سنین بالاتر برای درمان این ناهنجاری نیاز به جراحی است که سختی و هزینه‌های بیشتری را به دنبال خواهد داشت.
هزینه درمان اپن بایت چقدر است؟
درمان این ناهنجاری برای هر فرد هزینه متفاوتی را شامل می شود. در صورتی که متخصص ارتودنسی تشخیص دهد که تنها به کمک ارتودنسی این عارضه درمان می شود، کمتر از زمانی است که نیاز به جراحی باشد.
در صورتی که شدت ناهنجاری پیچیده تر بوده و نیاز به جراحی فک وجود داشته باشد، قیمت درمان بیشتر خواهد شد.
در صورتی که در سنین پایین تر درمان این ناهنجاری انجام شود، هزینه کمتری را نسبت به سنین بزرگسالی پرداخت خواهید کرد.
برای دریافت اطلاعات کامل درباره قیمت اپن بایت پیشنهاد می‌کنیم به کلینیک دندانپزشکی مراجعه کنید تا نوع درمان مورد نیاز شما مشخص شده و تعرفه انجام آن به اطلاعتان برسد.
حالت طبیعی دندان‌ها چگونه است؟
حالت طبیعی دندان‌ها به نحوی است که دندان‌های جلویی فک بالا حدود ۲ تا ۳ میلیمتر از دندان‌های فک پایین را می‌پوشانند. اگر دندان‌های جلو فاصله‌ای بیشتر از حالت طبیعی داشته باشند، در این صورت فرد نمی‌تواند به راحتی چیزی را گاز بگیرد و حتی ممکن است در تکلم نیز مشکل داشته باشد.
علت ایجاد اپن بایت چیست؟
به طور معمول عوامل زیر می‌توانند سبب ایجاد اپن بایت شوند:
- مکیدن انگشت شست یا پستانکبر اساس یک میل ذاتی تمام نوزادان عادت به مکیدن پستانک و یا انگشت خود دارند. در مراکز معتبر تحقیقاتی دندانپزشکی، تحقیقاتی صورت گرفته که بیان کرده ترک این عادت در سن ۳ تا ۴ سالگی بسیار مناسب است . بسیاری از دندانپزشکان اعتقاد دارند که تغییر وضعیت در فک و دندان نوزادان به دلیل مکیدن انگشت و پستانک، برگشت پذیر است. اگر کودک تا قبل از رشد دندان‌های دائمی، یعنی سن ۵ تا ۶ سالگی، این عادت را ترک کرده باشد، به راحتی می‌توان تغییر ایجاد شده در دهان و دندان را به شرایط مناسب بازگرداند. اما اگر این عادت تا سنین بالاتر ادامه یابد، برای درمان باید از ارتودنسی کمک گرفت.
- فشار ناشی از زباندر صورتی که زبان در مدت طولانی بین دندان‌های قدامی بالا و پایین قرار بگیرد، می‌تواند باعث ایجاد اپن بایت شود. همچنین نفس کشیدن از راه دهان می‌تواند باعث جلو آمدن زبان و فشار به دندان‌ها شود.
- اختلال مفصل تمپورومندیبولاروجود این اختلال می‌تواند درد مزمنی را برای فک به وجود بیاورد. در این اختلال زبان به دندان‌ها فشار وارد می‌کند و می‌تواند در نهایت باعث باز شدن بایت و ایجاد عارضه اپن بایت شود.
- مشکل اسکلتیدر اکثر اوقات این مشکلات بر اثر عوامل ژنتیکی به وجود می‌آیند. در واقع رشد فک‌ها در ابتدا به میزان مناسب صورت نگرفته و مشکلات بسیاری را برای دهان و دندان به وجود می‌آورد که یکی از آنها اپن بایت است.
انواع اپن بایت کدام‌اند؟
به طور کلی اپن بایت در چهار دسته کلی جای دارد که در زیر به بررسی آنها می‌پردازیم:
-
اپن بایت قدامی
حالتی که در آن دندان‌های جلویی فک بالا و پایین به درستی روی هم منطبق نشوند، اپن بایت قدامی نامیده می‌شود. مواردی از جمله کشیدگی بیش از اندازه صورت در اثر رشد زیاد استخوان، عادت به بیرون راندن زبان، استفاده نادرست از شیشه شیر و مکیدن پستانک و انگشت در دوران کودکی می‌توانند عامل ایجاد این ناهنجاری باشند.
-
اپن بایت خلفی
زمانی که دهان بسته می‌شود، اگر دندان‌های عقبی فک بالا و پایین به درستی روی هم قرار نگیرند، اپن بایت خلفی ایجاد می‌شود. این ناهنجاری نسبت به اپن بایت دندان‌های قدامی شایع نبوده و به همین دلیل، علت دقیقی برای آن مشخص نشده است، معمولا بیماران متوجه وجود این اختلال نمی‌شوند؛ چرا که همانند نوع قبلی خیلی قابل مشاهده نبوده و باید با معاینه آن را تشخیص داد.
-
اوربایت لترالی
این نوع اپن بایت زمانی ایجاد می‌شود که دندان‌های یک طرف دهان فرد روی هم منطبق نشوند. به همین دلیل به آن اکلوژن ناقص هم گفته می‌شود.
-
اپن بایت کامل
گاهی اوقات تمام دندان‌ها دچار چنین مال آکلوژنی می‌شوند. در این نوع اپن بایت، تنها دندان‌هایی که با هم تماس دارند، دندان‌های آسیاب آخر هستند.
روش‌های درمان اپن بایت چیست؟
برای برطرف کردن این ناهنجاری، دندانپزشک با در نظر گرفتن مواردی مانند نوع دندان و سن می‌تواند راهکار‌های متفاوتی را برای درمان انتخاب نماید. به طور کلی ۳ نوع درمان برای رفع این ناهنجاری صورت می‌گیرد:
-
اصلاح رفتار و تغییر عادت
در صورتی که دندانپزشک بعد از معاینه کودک شما متوجه وجود اپن بایت شد، در ابتدا سعی می‌کند با صحبت کردن به ترک عادت‌هایی مانند مکیدن انگشت و شیشه شیر کمک کند. اگر کودک شما همکاری مناسب را با دندانپزشک داشته باشد، به مرور زمان اپن بایت درمان خواهد شد. اگر دندان‌های دائمی کودک در آمده باشد، اما به طور کامل رشد نکرده باشند نیز می‌توان با استفاده از این روش، آن را درمان کرد.
-
ارتودنسی
در صورتی که رشد دندان‌های دائمی کامل شده و اپن بایت درمان نشده باشد، برای درمان این ناهنجاری ارتودنسی انجام می‌شود. متخصص ارتودنسی با کمک روش‌های متفاوت و ابزارهای گوناگون به رفع این ناهنجاری می‌پردازد. گاهی دندانپزشک از یک دستگاه برای محدود کردن حرکات زبان استفاده می‌کند تا فشار به دندان‌ها کاهش یابد.
-
جراحی برای درمان اپن بایت
در مواردی که شدت عارضه اپن بایت به قدری شدید باشد که تنها به کمک ارتودنسی درمان نشود، برای رفع این مشکل جراحی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
راه‌هایی برای پیشگیری از اپن بایت
دلایل مختلفی می‌توانند سبب ایجاد اپن بایت شوند، بنابراین به طور قطع نمی‌توان از ایجاد آن جلوگیری کرد. اما به طور کلی برخی از روش‌ها و رعایت بعضی از نکات می‌توانند احتمال ابتلا به این ناهنجاری را کاهش دهند. عادت‌های دوران کودکی مانند مکیدن انگشت شست، استفاده از شیشه شیر و عادت به بیرون آوردن زبان باید در سن مناسب ترک شوند.
همانطور که در قسمت‌های قبلی مقاله بیان شد، بهتر است بین سن ۳ تا ۴ سالگی به ترک این عادات در کودک خود کمک کنید. همچنین توجه داشته باشید که درمان این ناهنجاری در مراحل ابتدایی بسیار راحت‌تر بوده و مانع از ایجاد مشکلات دیگری در آینده می‌شود.
عوارض اپن بایت چیست؟
اپن بایت علاوه بر اینکه زیبایی دندان‌ها و چهره را تحت تاثیر قرار می‌دهد، معایب و عوارض بسیاری را به دنبال دارد. در ادامه به برخی از آنها اشاره شده است:
- اپن بایت می‌تواند مشکلاتی را در صحبت کردن و تکلم فرد ایجاد کند. این اختلال ممکن است تا سنین بزرگسالی ادامه داشته باشد.
- یکی از مهمترین مشکلات این ناهنجاری، ایجاد ظاهری نامناسب برای صورت است که اعتماد به نفس فرد را در هنگام لبخند زدن و صحبت کردن کاهش می‌دهد.
- اپن بایت در هنگام جویدن غذا مشکلاتی را برای فرد ایجاد خواهد کرد.
- در صورت وجود این ناهنجاری، احتمال سایش و پوسیدگی دندان‌ها به شدت افزایش می‌یابد.
- اپن بایت در حالت شدید، سردردهای مکرری را به دنبال خواهد داشت.
- اپن بایت در برخی موارد ممکن است سبب مشکلات تنفسی نیز شود.
- در صورتی که اپن بایت در دراز مدت باقی بماند، ممکن است باعث اختلالاتی در مفصل TMJ شود. در این صورت، فرد علاوه بر سردرد، ممکن است دچار دندان قروچه و گردن درد شود.
سوالات متداول
-
آیا درمان اپن بایت به وسیله اینویزیلاین امکان پذیر است؟
اپن بایت نوعی مال اکلوژن بوده که در شرایطی با کمک اینوزیزیلاین بهبود می‌یابد. این دستگاه با هدایت دندان‌ها در موقعیت صحیح برای درمان این ناهنجاری کاربرد دارد.
-
جراحی فک برای درمان اپن بایت به چه صورت است؟
در سنین بزرگسالی که دندان‌های دائمی به طور کامل رشد پیدا کرده‌اند، ارتودنسی به تنهایی نمی‌تواند به درمان این ناهنجاری کمک کند؛ در این صورت جراحی مورد استفاده قرار می‌گیرد. جراحی به شکل مطمئن این مشکل را درمان می‌کند، اما سخت و دارای دوره نقاهت طولانی‌تر است. جراحی فک با تغییر موقعیت فک، اپن بایت را درمان می‌کند.
-
آیا استفاده از نایت گارد می‌تواند سبب بروز چنین مشکلی شود؟
برخی افرادی که به دندان قروچه مبتلا هستند، از نایت گارد استفاده می‌کنند. اما مطالعات نشان داده‌اند که استفاده طولانی مدت از نایت گارد، ممکن است در برخی از افراد سبب اپن بایت شود.
-
آیا اپن بایت به مرور زمان بدتر می‌شود؟
بله، در صورتی که برای درمان آن اقدامی انجام ندهید، این نوع مال آکلوژن به مرور زمان بدتر و شدیدتر خواهد شد.
-
آیا احتمال دارد اپن بایت خود به خود خوب شود؟
صبر کردن برای بهبودی خود به خود اپن بایت کار بسیار اشتباهی است. چرا که این اختلال به مرور زمان نه تنها بهبود نمی‌یابد، بلکه روز به روز بدتر خواهد شد.
-
درمان اپن بایت چقدر زمان می‌برد؟
بسته به اینکه از چه روشی برای درمان استفاده شود، این زمان متفاوت است. به طور معمول درمان اپن بایت نیاز به حدود ۱ تا ۲ سال زمان دارد.