شیوه‌های مختلفی برای سفیدی و زیبایی دندانها وجود دارد که هرکدام مزایا و معایب خود را دارند. در این مقاله به کمک دکتر فاطمه لبافی به انواع شیوه‌های زیبایی دندان و سفید کردن آنها در کلینیک دندانپزشکی می‌پردازیم.
انواع شیوه های زیبایی دندان
تغییر رنگ دندانها در نتیجه عوامل مختلف مانند استفاده از انواع نوشیدنی‌ها و استفاده از سیگار و سایر دخانیات صورت می گیرد. حتی انواع مواد غذایی، مانند ادویه‌ها، هم می‌تواند باعث تغییر رنگ دندانها شود. گذشت زمان هم باعث ضعیف شدن مینای دندان و تیره شدن رنگ آنها می‌شود.
برای زیبایی دندانها و سفید کردن آنها ۴ شیوه بسیار متداول وجود دارد: لمینت، بلیچینگ، لاک سفیدکننده دندان، ماسک دندان.
زیبایی دندانها به شیوه لمینت دندان
لمینت دندان در سال‌های اخیر تقریباً در تمام کشورهای جهان رواج پیدا کرده است. لمینتها پوسته‌هایی هستند که سطح رویی دندان را می‌پوشانند. این پوسته‌ها شیشه‌ای و ظریف هستند و استحکام بالایی دارند. لمینت دندان فقط باعث سفیدی دندانها نمی‌شود، بلکه به دلیل استفاده از پوسته‌های خاص ایرادات دندانی را هم برطرف می‌کند. این ایرادات شامل بدفرمی دندانها، فاصله زیاد بین دندانها، شکست خوردگی دندانها و ترک‌خوردگی دندان است. همچنین در صورت نیاز امکان جرم گیری لمینت دندان هم وجود دارد. لمینتها به دو نوع اصلی تقسیم‌بندی می‌شوند: سرامیکی و کامپوزیتی
۱. لمینت سرامیکی
جنس این نوع لمینت از سرامیک است. خود سرامیک هم می‌تواند انواع مختلف داشته باشد که باعث می‌شود قیمت و دوام آنها هم متفاوت باشد. به عنوان مثال لمینت سرامیکی ای ماکس، زیرکونیا، و لومی نیر جزو این لمینت ها هستند.
برای لمینت کردن دندانها با نوع سرامیکی ابتدا پزشک مقداری از ضخامت دندان را تراش می‌دهد. سپس دندان‌های شما را قالب‌گیری می‌کند و به لابراتوار می‌فرستد. در لابراتوار لمینت سرامیکی بر اساس قالب گرفته‌شده ساخته می‌شود. در مرحله آخر پزشک با استفاده از چسب مخصوص لمینت‌های سرامیکی را روی دندان‌های تراش‌خورده می‌چسباند. لمینت‌های سرامیکی در مقابل لکه مقاومت زیادی دارند و دوام آنها زیاد است.
لمینت سرامیکی لومی نیرز و بریلیانس که برای زیبایی دندانها به کار می‌روند استحکام فوق‌العاده‌ای دارند. اما، قیمت این نوع لمینتها خیلی بالاست. دلیل هزینه بالا این است که این نوع لمینت‌های سرامیکی تحت انحصار یک شرکت آمریکایی هستند. بنابراین، قالب گرفته شده باید به خارج از کشور ارسال شود.
۲. لمینت کامپوزیتی (ونیر)
برای لمینت کردن دندان از نوع کامپوزیتی به تراش دندان نیاز نیست. اگر هم تراش نیاز باشد مقدار آن بسیار کم خواهد بود. در این شیوه پزشک لمینت کامپوزیتی را به طور مستقیم روی دندان شما قرار می‌دهد و آن قدر به آن فرم می‌دهد تا شما از شکل آن رضایت داشته باشید. انتخاب رنگ لمینت هم به می‌تواند به دلخواه شما انجام شود. هزینه لمینت کامپوزیتی از سرامیکی کمتر است. پس از کامپوزیت کردن دندان هم می توان اقدام به جرم گیری دندان کامپوزیت شده نمود. همچنین روش جرم گیری در موارد دیگری نیز مانند جرم گیری دندان ارتودنسی و یا جرم گیری روکش دندان
سؤالات رایج درباره زیبایی دندان به شیوه لمینت
برای زیبایی دندان لمینت سرامیکی بهتر است یا لمینت کامپوزیتی؟
هردو شیوه لمینت کامپوزیتی و سرامیکی برای زیبایی دندانها و سفید کردن آنها مناسب هستند، اما باهم تفاوت دارند. چنانچه فکر می‌کنید دندان‌های شما لب پر هستند یا رنگ آنها کدر یا زرد شده است میتوانید لمینت کامپوزیتی را انتخاب کنید. حتی چنانچه دندان‌های شما بافاصله در کنار هم قرارگرفته‌اند یا اندازه آنها از حد معمول کوتاه یا بلندتر است باز هم لمینت کامپوزیتی بهتر است.
اما زمانی که فرم دندانها بسیار ناهماهنگ است و تغییر رنگ آنها خیلی زیاد است، لمینت سرامیکی گزینه خوبی برای زیبایی دندان است، چراکه استحکام زیادی دارد.
معایب استفاده از انواع لمینت ها چیست؟
لمینت‌های کامپوزیتی و سرامیکی باعث زیبایی دندان‌های شما می‌شوند و لبخند دل‌نشینی به لب‌هایتان می‌نشانند. اما، این مواد جزو مواد اصلی دندان‌های شما نیستند و با گذشت زمان کارایی خود را از دست می‌دهند. اگر نیاز به تراش وجود داشته باشد، مقداری از دندان‌های شما برداشته می‌شود واین باعث ضعیف شدن آنها می‌شود. همچنین، اگر پزشک شما مهارت کافی نداشته باشد ممکن است نه‌تنها زیبایی ظاهری به دست نیاورید بلکه وضعیت از قبل هم بدتر شود. در مواقعی که دندان تراش‌خورده باشد امکان اصلاح نیز وجود نخواهد داشت.
لمینت دندان برای چه افرادی مناسب نیست؟
اگر دندان های شما دچار پوسیدگی هستند یا مینای آنها دچار فرسودگی شده است، کاندید مناسبی برای زیبایی دندان به شیوه لمینت محسوب نمی شوید. چرا که لمینت نمیتواند به طور صحیح روی این دندان ها قرار بگیرد. در این موارد شما باید ابتدا به دندانپزشک مراجعه کنید تا دندان های شما ترمیم شود و روی آنها روکش قرار بگیرد. سپس میتوانید برای لمینت اقدام کنید.
اگر شما عادت های دندانی خاص مانند دندان قروچه دارید، باز هم کاندید مناسبی برای لمینت کردن دندان نیستید. چون این عادت ها باعث آسیب به لمینت خواهد شد.
مورد سوم عفونت لثه است. افرادی که عفونت لثه دارند نمی توانند دندان های خود را لمینت کنند. لمینت ممکن است باعث تشدید این مشکل و به وجودآمدن مشکلات دهانی دیگر در این افراد شود. این افراد ابتدا باید با مراجعه به مطب دندانپزشکی عفونت لثه های خود را از بین ببرند سپس برای زیبایی دندان ها اقدام کنند.
بلیچینگ دندان
همان‌طور که اشاره کردیم، لمینت کردن دندان نه تنها باعث سفید کردن دندان می‌شود بلکه می‌تواند ناهنجاری‌های ظاهری آن را پوشش دهد و زیبایی دندانها را دوچندان کند. اما، بلیچینگ چنین ویژگی ندارد. بلیچینگ به فرایند سفید کردن دندان‌های زرد و کدر گفته می‌شود. سفید کردن دندان با جرم گیری نیز قابل انجام است ولی در این زمینه باید تفاوت بلیچینگ با جرم گیری را نیز در نظر گرفت و روش مناسب تر را با نظر متخصص دندانپزشکی انتخاب نمود.
در این شیوه، دندانها با استفاده از مواد شیمیایی مانند پراکسید هیدروژن یا پراکسید کاربامید که خاصیت سفیدکنندگی دارند، پاک‌سازی می‌شوند. ابتدا این مواد روی دندان قرار می‌گیرد سپس با کمک انرژی لیزر یا انرژی حرارتی شروع به فعالیت می‌کند و باعث از بین بردن لکه‌ها می‌شود.
بلیچینگ دندانها هم می‌تواند در مطب و هم درمنزل انجام شود. در شیوه اول زیبایی دندان‌های شما حدوداً پس از ۳۰ تا ۹۰ دقیقه به چشم می‌خورد و سفید و درخشان می‌شود. دندانپزشک این کار را با استفاده از یک ژل مخصوص انجام می‌دهد. در این شیوه از زیبایی دندانها، پزشک مستقیما با بیمار ارتباط دارد. به همین خاطر بسیاری از افراد آن را ترجیح می‌دهند.
شیوه دوم بلیچینگ دندان انجام آن در منزل است. در این شیوه شما ژل مخصوص را از دندانپزشک می‌گیرید و خودتان در منزل روزانه از آن استفاده می‌کنید. غلظت این ژل نسبت به ژل مورداستفاده در مطب پایین‌تر است. بلیچینگ دندانها در منزل بین ۳ هفته تا یک ماه طول می‌کشد.
برای به کار بردن ژل مخصوص بلیچینگ در خانه ابتدا پزشک از روی دندان‌های شما یک قالب تهیه می‌کند و از روی آن یک تم درست می‌کند. شما در منزل ژل را روی این تم می‌ریزید و هر بار بین ۵ تا ۲۰ دقیقه دندان‌های خود می‌گذارید. میتوانید این کار را هر شب یا یک شب در میان انجام دهید. اگر مقدار رنگ‌دانه‌های دندان‌های شما کم باشد یک‌بار در ماه هم کفایت می‌کند.
بلیچینگ برای زیبایی دندانها روش بی‌خطری محسوب می‌شود. هزینه این روش نسبت به لمینت هم خیلی پایین است.
سوالات رایج درباره زیبایی دندانها با بلیچینگ
آیا نور دستگاه بلیچینگ برای سلامتی مضر است؟
هر نوری که به طور مستقیم به چشم انسان بتابد از لحاظ علم پزشکی می‌تواند به چشم‌های فرد آسیب بزند. نوری که در دستگاه بلیچینگ مورد استفاده قرار می‌گیرد متمرکز است و از نوع هالوژنی می‌باشد. بنابراین، ممکن است باعث آسیب به چشم‌ها شود. به همین دلیل پزشکان توصیه می‌کنند که در هنگام استفاده از این دستگاه از عینک‌های مخصوص استفاده شود تا زیبایی دندانها به قیمت آسیب زدن به چشم‌ها انجام نشود.
آیا بلیچینگ دندان می‌تواند رنگ دندان‌های روکش‌دار را هم تغییر دهد؟
متأسفانه بلیچینگ نمیتواند رنگ دندان‌های ترمیمی را تغییر دهد. تنها کاری که بلیچینگ می‌تواند برای زیبایی دندان‌های روکش‌دار انجام دهد این است که می‌تواند رنگ آنها را در درازمدت از بین ببرد.
آیا زنان باردار می‌توانند برای زیبایی دندان‌های خود از بلیچینگ استفاده کنند؟
همان‌طور که گفته شد برای زیبایی دندانها به شیوه بلیچینگ از مواد شیمیایی استفاده می‌شود. بدیهی است که این مواد می‌توانند روی شیر مادر و شاید خود جنین تاثیر بگذارند. بنابراین چنانچه باردار هستید بهتر است اقدام برای بلیچینگ دندان را به تاخیر بیاندازید.
زیبایی دندانها با استفاده از لاک سفید کننده دندان
لاک سفید کننده دندان ماده‌ای سفیدکننده یا همان ژل سفیدکننده دندان است که دارای مواد زایلیتول، پروکساید و فلوراید است. لاک دندان نیز باعث از بین رفتن لک‌های زرد و تیره روی دندانها می‌شود. برای اینکه استفاده از این لاک راحت باشد، بسته‌بندی آن به شکل قلم یا لاک به بازار عرضه می‌شود.
زیبایی دندانها و سفیدکردن آنها با لاک سفید کننده دندان به این طریق است که ابتدا دندان‌های خود را مسواک می‌زنید تا کاملا سفید شوند. سپس، کمی از لاک سفیدکننده را با استفاده از اپلیکاتور مخصوصی که در داخل بسته‌بندی وجود دارد روی دندانها می‌زنید. اگر هم شکل ارائه‌شده از نوع لاک باشد با همان قلم لاک آن را به دندانها می‌زنید. در هر طریق، تا ۱۵ دقیقه پس از استفاده از لاک، دندان‌های خود را می‌شویید. در این مدت نباید آب دهان خود و ژل موجود در آن را قورت دهید. بدیهی است که چیزی هم نباید بخورید. بعد از شستن ژل دندان باید مجدد دندان‌های خود را مسواک بزنید. شما میتوانید ۲ یا ۳ بار در روز از لاک دندان برای زیبایی دندان‌های خود استفاده کنید.
سوالات رایج درباره زیبایی دندانها به شیوه لاک سفید کننده دندان
آیا استفاده از لاک دندان برای سفیدسازی و زیبایی دندانها بی‌خطر است؟
واقعیت این است که استفاده از لاک دندان می‌تواند باعث تحریک لثه‌ها و حساس شدن دندانها شود. بنابراین برای استفاده از این محصول بهتر است حتما با پزشک خود مشورت کنید.
در صورت حساس شدن دندانها چه اقداماتی می‌توان انجام داد؟
اگر برای سفیدی و زیبایی دندان‌های خود از لاک دندان استفاده می‌کنید و دندان‌های شما دچار حساسیت می‌شوند، باید مدت‌زمانی را که لاک روی دندان شما می‌ماند کاهش دهید. همچنین، از خمیردندان‌های ضد حساسیت استفاده کنید و توجه داشته باشید که خمیردندان حاوی نیترات پتاسیم باشد. برای اینکه دندان‌های شما دوباره معدنی شوند از محلول فلوراید استفاده کنید. اگر حساسیت شما برطرف نشد حتما به پزشک مراجعه کنید.
زیبایی دندانها با استفاده از ماسک دندان
در اروپا و آمریکا ماسک دندان به خمیردندان‌های جدیدی گفته می‌شود که برای استفاده به همراه یک سرم تقویت‌کننده طراحی‌شده‌اند تا باعث سفیدی و زیبایی دندانها شوند. سازندگان ماسک‌های دندان ادعا می‌کنند که این خمیردندان‌ها می‌توانند ۸۲ درصد از مینای دندان را ترمیم کنند و یک منبع تازه از مواد معدنی در سطح دندانها تشکیل دهند. استفاده از ماسک دندان نیازی به پزشک ندارد.
باید اشاره کنیم که ماسک دندان نمیتواند لک‌های عمیق را روی سطح دندان از بین ببرد و نمیتواند برای زیبایی دندان‌های شما به‌اندازه شیوه های قبلی کارساز باشد.
در ایران ماسک دندان به مواد گیاهی گفته می‌شود که طبق اطلاعات حاصل از طب سنتی برای سفیدی و زیبایی دندانها به کار می‌رود و معمولا به جز در موارد خاص، عوارض جانبی ندارد. انواع این نوع ماسک‌های دندان به عنوان مثال عبارت‌اند از:
- ترکیب جوش‌شیرین، زنجبیل و زعفران
- ترکیب جوش‌شیرین با آلوئه ورا
- خمیر توت فرنگی
- خمیر پوست موز
- سرکه سیب
- روغن نارگیل
- جو شیرین و آب‌لیمو
سوالات رایج درباره ماسک دندان (خمیردندان)
آیا ماسک دندان می‌تواند عوارض جانبی داشته باشد؟
طبق اعلام انجمن دندانپزشکی آمریکا خمیردندان‌هایی که به منظور سفید کردن و زیبایی دندانها به کار می‌روند می‌توانند جرم‌هایی را که روی دندانها به وجود می‌آیند و مانع زیبایی دندانها می‌شوند، از بین ببرند. اگر این خمیردندان‌ها برچسب سلامت انجمن پزشکی داشته باشند یعنی قبلا امتحان شده‌اند و مشکلی برای استفاده از آنها وجود ندارد. اما، کسانی که دندان‌های حساس دارند ممکن با استفاده از این ماسک‌ها دچار حساسیت شوند. چنانچه چنین مشکلی برای شما پیش بیاید باید استفاده از ماسک دندان را متوقف کنید.
آیا برند ماسک دندان اهمیت دارد؟
برندهای زیادی برای ماسک دندان وجود دارد که هر کدام ادعا می‌کنند باعث سفیدی و زیبایی دندانها می‌شوند. بهترین شیوه برای خرید این ماسک‌ها این است که مواد به‌کاررفته در آن را به‌خوبی بخوانید و درباره آنها اطلاعات کسب کنید. اگر برند موردنظر مهر انجمن دندانپزشکی آمریکا را داشته باشد یعنی قابل‌اطمینان است. میزان حساسیت دندان های شما نیز در انتخاب برند تاثیر دارند. اگر دندان‌های حساس دارید باید دقت کنید که خمیردندان به‌جای پروکساید حاوی جوش‌شیرین باشد.
خلاصه مطلب
در این مطلب به چهار شیوه رایج سفیدی و زیبایی دندان ها اشاره کردیم. عوامل مختلف تعیین می کنند که کدام شیوه برای زیبایی دندان های شما بهتر است. نوع چیدمان دندان های، میزان زرد شدن، اندازه دندان ها، انتظارات شما از نتیجه عمل و سطح مالی شما از جمله این فاکتورها هستن. به کارگیری دیگر شیوه ها نیز مانند جدیدترین روش های جرم گیری دندان هم می تواند سفیدی دندان ها را به همراه داشته باشد که البته باید مزایای جرم گیری و نیز عوارض روش جرم گیری دندان را نیز در نظر گرفت.