گاهی اوقات بعد از کشیدن دندان، درست در زمانی که فکر می کنید از کشیدن دندان رهایی یافته اید، درد و ناراحتی به صورت ناگهانی برای شما ایجاد می شود. این عارضه ناگهانی و دردناک، ممکن است حفره خشک دندان (Dry Socket) باشد. بعد از کشیدن دندان، احتمال دارد لخته خونی که به صورت تازه ایجاد شده است، جذب بدن شده و یا جا به جا شود. در این صورت به دلیل احتمال آسیب به اعصاب و استخوان، درد و ناراحتی شدیدی در قسمت دندان کشیده شده، برای بیمار به وجود می آید. در ادامه مقاله به صورت کامل شما را با حفره خشک دندان، آشنا خواهیم کرد.
حفره خشک دندان چیست؟
عارضه ای دردناک که ممکن است بعد از کشیدن دندان برای فرد ایجاد شود، استئوتومی آلوئولار یا حفره خشک دندان نام دارد. زمانی که دندان کشیده می شود، در قسمت تحت درمان، لخته خونی به وجود می آید که تا زمان بهبودی زخم، وظیفه محافظت از استخوان ها، بافت ها و اعصاب را دارد. اگر لخته خون جا به جا شود، جذب بدن شود و یا به هر دلیلی در محل زخم ایجاد نشود، استخوان و اعصاب در معرض آسیب قرار گرفته و درد زیادی را برای بیمار به وجود می آورد.
چه افرادی به عارضه حفره خشک دندان مبتلا می شوند؟
توجه داشته باشید که تمام افرادی که دندان خود را می کشند به حفره خشک دندان مبتلا نمی شوند، اما احتمال بروز آن برای برخی از افراد بیشتر است که در زیر به آن ها اشاره شده است:
- افرادی که بعد از کشیدن دندان سیگار می کشند.
- خانم هایی که قرص های ضد بارداری مصرف می کنند.
- افرادی که پس از کشیدن دندان خود، بهداشت دهان و دندان را رعایت نمی کنند.
- برخی از افراد که بعد از کشیدن دندان برای مصرف نوشیدنی از نی استفاده می کنند.
- بعضی از افراد که در اطراف محل دندان کشیده شده، دارای عفونت و بیماری های دهانی می باشند.
علل ایجاد حفره خشک دندان
در زیر به بررسی برخی از مواردی که سبب ایجاد حفره خشک دندان می شوند، می پردازیم:
- عوامل باکتریاییوجود عفونت و برخی بیماری ها مانند بیماری پریودنتال قبل از کشیدن دندان، می تواند از ایجاد لخته خون جلوگیری نمایند. همچنین برخی از باکتری های دهانی مانع از تجزیه لخته خون می گردند.
- عوامل مکانیکیمنظور از موارد مکانیکی برخی از اقداماتی است که بیمار به اشتباه انجام می دهد. استفاده از نی و یا سیگار کشیدن، می توانند لخته خون ایجاد شده را از بین ببرند.
- عوامل فیزیولوژیکبرخی از موارد مانند ناکافی بودن ذخیره خون، هورمون ها و استخوان فک متراکم می توانند تشکیل لخته خون را تحت تاثیر قرار دهند.
- عوامل شیمیایینیکوتین موجود در سیگار، لخته خون به وجود آمده را از بین می برد.
عوامل موثر بر ایجاد حفره خشک دندان
در حال حاضر دلیل مشخصی برای ایجاد حفره خشک دندان بعد از کشیدن دندان، مشخص نشده است، اما برخی موارد می توانند آن را تشدید نمایند که در زیر به آن ها اشاره شده است:
- عدم رعایت بهداشت دهان و دندان
- استعمال دخانیات و سیگار کشیدن
- وجود عفونت در نزدیک دندان کشیده شده
- عدم رعایت دستورالعمل های دندانپزشک بعد از کشیدن دندان
- استفاده از نی پس از کشیدن دندان
علائم حفره خشک دندان
در واقع اصلی ترین نشانه ای که این عارضه دارد، درد شدیدی است که ۳ یا ۴ روز بعد از کشیدن دندان ایجاد می شود. این درد از قسمت دندان کشیده شده، شروع می شود و می تواند به سمت گردن، گوش و چشم نیز انتشار پیدا کند. به طور کلی در زیر به علائم حفره خشک دندان اشاره شده است:
- هنگامی که درد بسیار شدید و آزار دهنده بعد از کشیدن دندان، شروع می شود.
- اگر لخته خون از بین برود و استخوان مشخص شود و یا یک حفره تو خالی نمایان گردد.
- زمانی که درد دندان به سمت گوش، فک و چشم نیز انتشار می یابد.
- زمانی که دهان، بدبو و بد طعم شود.
- در صورتی که بیمار دچار تب خفیف گردد و غدد متورم شوند.
در نظر داشته باشید که پس از کشیدن دندان، وجود مقداری درد و ناراحتی طبیعی می باشد، اما اگر این درد با کمک دارو های مسکنی که دندانپزشک تجویز کرده است، کاهش نیافت، باید سریعا به کلینیک دندانپزشکی مراجعه نمایید.
روش های درمان حفره خشک دندان
گاهی اوقات برای درمان این عارضه به چندین جلسه مراجعه به مطب دندانپزشکی نیاز می باشد. برای درمان حفره خشک دندان، دندانپزشک می تواند راهکار هایی را ارائه دهد که در زیر به آن ها اشاره شده است:
-
پاکسازی حفره
در این روش، دندانپزشک برای پاکسازی حفره از محلول آب نمک و یا مایعات دیگر استفاده می کند تا باقی مانده غذا و هر عاملی که در محل زخم ایجاد عفونت می کند را بردارد.
-
پانسمان حفره خشک
دندانپزشک برای کاهش درد سریع، محل حفره را به کمک پانسمان های دارویی می بندد. تعویض این پانسمان با توجه به شدت علائم، از یک تا چند بار انجام می شود.
-
دارو درمانی
برای بهبودی کامل، کنترل درد حفره خشک از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. اگر علائم عفونت مانند تب و لرز، ورم و قرمزی در محل کشیدن دندان، بی قراری و کسالت عمومی وجود داشت، دندانپزشک برای بیمار، آنتی بیوتیک نیز تجویز می کند.
پس از اینکه اقدامات بالا توسط دندانپزشک در مطب انجام شد، بیمار باید تا چند روز دستورالعمل های دندانپزشک را در منزل انجام دهد. بیمار باید دارو های تجویز شده را در زمان تعیین شده مصرف نماید و محل زخم را با آب نمک و دهانشویه های مخصوص شستشو دهد.
اقدامات خانگی برای کاهش درد حفره خشک دندان
پس از درمان حفره خشک دندان در مطب دندانپزشکی، بیمار باید به دستورالعمل های دندانپزشک خود توجه کافی داشته باشد. بعضی از اقداماتی که به کاهش درد و روند بهبودی سریع تر کمک می کنند، عبارتند از:
- کمپرس سردمی توانید حوله نازکی را درون آب سرد قرار دهید و بعد از خارج کردن، آب اضافی آن را بگیرید و در ادامه حوله را به مدت ۱۵ دقیقه، روی صورت خود قرار دهید. بعد از دو روز می توانید از کمپرس آب گرم نیز استفاده داشته باشید.
- دهانشویه آب نمکاستفاده از محلول آب گرم و نمک، می تواند کمک موثری برای کاهش درد باشد.
- چای سیاه کیسه ایابتدا چای را درون آب داغ گذاشته و پس از ۵ دقیقه از آن خارج نمایید و آب اضافی آن را بگیرید. در ادامه آن را به مدت ۱۵ دقیقه در یخچال بگذارید. می توانید چای کیسه ای را برای کاهش درد بر روی زخم قرار دهید.
- زردچوبهمی توانید از دهانشویه زردچوبه کمک بگیرید و یا از مخلوط زردچوبه با شیر و یا آب، خمیری تهیه کنید. پنبه را به محلول به دست آمده آغشته کرده و روی حفره دندانی قرار دهید. در ادامه دهان خود را با آب گرم بشویید.
- سرکه سیب و آبمی توانید از سرکه و سیب به شکل دهانشویه استفاده داشته باشید و یا پنبه ی آغشته شده به محلول به دست آمده را روی حفره دندانی بگذارید.
- روغن گل میخکپنبه را با روغن گل میخک آغشته کرده و روی حفره دندانی قرار دهید و پس از آن، دهان خود را با آب گرم بشویید.
- روغن درخت چایطرز استفاده روغن درخت چای همانند روغن گل میخک می باشد که برای کاهش درد مورد استفاده قرار می گیرد.
عوارض حفره خشک دندان
معمولا ایجاد حفره خشک با درد شدیدی همراه است، بنابراین افراد سریعا برای درمان به مطب دندانپزشکی مراجعه می کنند، به همین دلیل بروز مشکلات بعدی به ندرت اتفاق می افتد. با این حال برخی از عوارضی که ممکن است ایجاد شوند، عبارتند از:
- عفونت دهانی
- کاهش روند بهبود
- گسترش عفونت به استخوان
- ایجاد عفونت مزمن استخوانی یا استئومیلیت
پیشگیری از حفره خشک دندان
همه ما به خوبی می دانیم که همواره پیشگیری از درمان بهتر است. برای اینکه مانع از تشکیل حفره خشک دندان شوید، در ابتدا باید به دنبال دندانپزشک متخصص و دارای مهارت باشید و همچنین به خوبی به دستورالعمل های دندانپزشک خود بعد از کشیدن دندان، عمل کنید. در زیر این اقدامات را برایتان شرح می دهیم:
- کنترل دردبعد از کشیدن دندان، باید سعی کنید تا درد ناشی از آن را کنترل کنید. این کنترل می تواند با مصرف دارو های مسکن تجویز شده توسط دندانپزشک باشد و یا از برخی درمان های خانگی مانند کمپرس یخ کمک گرفت. دندانپزشک بعد از کشیدن دندان برای شما آنتی بیوتیک تجویز می کند تا خطر بروز حفره خشک دندانی را به میزان بسیار زیادی کاهش دهد. تجویز آنتی بیوتیک برای برخی از افراد مانند آن هایی که دچار نقص ایمنی می باشد، ضرورت دارد.
- نوشیدن آبمصرف آب زیاد به پاکیزه تر بودن دهان و دندان کمک خواهد کرد. توجه کنید که از مصرف نوشیدنی های گازدار، الکلی و کافئین دار اجتناب نمایید. همچنین این نکته مهم را فراموش نکنید که بعد از کشیدن دندان نباید از نی استفاده داشته باشید.
- استراحت کردنبعد از کشیدن دندان حداقل تا یک روز باید به درستی استراحت کنید و از فعالیت های سنگین دوری نمایید. جا به جایی لخته خون، می تواند عامل ایجاد کننده حفره خشک دندان باشد که استراحت مانع از آن می شود.
- مصرف غذا های نرم و آبکیپس از کشیدن دندان سعی کنید تا چند روز به مصرف غذا های نرم و آبکی بپردازید.
- رعایت بهداشت دهان و دنداندر نظر داشته باشید که بعد از کشیدن دندان، نباید دهان خود را به صورت شدید بشویید، اما عدم رعایت بهداشت دهان و دندان می تواند معایبی برایتان به دنبال داشته باشد. دندان های خود را بسیار آرام مسواک کنید و مراقب باشید که مسواک به محل زخم برخورد نداشته باشد.
- استفاده از مواد آنتی باکتریالاستفاده از دهانشویه و یا ژل قبل و بعد از کشیدن دندان، می تواند برای جلوگیری از بروز حفره خشک دندانی بسیار موثر واقع شود. محلول های ضد التهاب کمک بزرگی برای کاهش خطر حفره خشک دندان به حساب می آیند.
سوالات متداول
-
چند روز بعد از کشیدن دندان، احتمال بروز حفره خشک دندانی وجود دارد؟
به طور معمول در صورت بروز حفره خشک دندان، حدود ۳ تا ۵ روز بعد از کشیدن دندان، درد شدیدی از قسمت دندان کشیده شده شروع می شود و تا حدود ۷۲ ساعت ادامه می یابد. اگر این درد با دارو های مسکن تجویز شده توسط دندانپزشک آرام نشد، حتما باید به مطب دندانپزشکی مراجعه کنید. معمولا این عارضه چندان شایع نیست و درصد کمی از افراد بعد از کشیدن دندان به آن مبتلا می شوند. در حالتی که بیمار در روز های ابتدایی، علائم خاصی را مشاهده نکرد، بعید است که دچار حفره خشک دندان شود.
-
مدت زمان درمان حفره خشک دندانی چقدر است؟
۳ و یا ۴ روز بعد از کشیدن دندان، امکان ایجاد حفره خشک دندان وجود دارد که درد شدید آن ۲۴ ساعت و یا ۷۲ ساعت زمان می برد. به طور معمولا مدت زمان بهبود آن، حدود ۷ روز طول می کشد. توجه داشته باشید که اگر بعد از ۷ روز درد و ناراحتی کاهش نیافت، مجددا به مطب دندانپزشکی مراجعه نمایید.
-
دندانپزشک چگونه حفره خشک دندانی را تشخیص می دهد؟
اولین موردی که دندانپزشک بررسی می کند، درد شدیدی است که شما چند روز بعد از کشیدن دندان به آن دچار شده اید و علائم بعد از کشیدن دندان را از شما خواهد پرسید. پس از آن دندانپزشک متخصص با بررسی وضعیت لخته خون و در صورت لزوم، تصویر برداری اشعه ایکس، حفره خشک دندان را تشخیص می دهد.
-
آیا حفره خشک خطرناک است؟
معمولا بعد از کشیدن دندان احتمال بروز عارضه ای به نام حفره خشک دندانی وجود دارد که تشکیل آن همراه با درد و ناراحتی زیادی برای بیمار است. به مرور زمان این عارضه روند درمان را کاهش داده و می تواند منجر به بروز عفونت های جدی تر دندان و لثه شود. بنابراین در صورتی که افراد دچار این عارضه شدند، باید سریعا به مطب دندانپزشکی مراجعه کرده و برای درمان آن اقدام نمایند.