سمباده دندان | کاربردهای سمباده دندان برای زیبایی دندان | نکات مهم

شاید تا به حال شنیده باشید که دندانپزشکان برای تکمیل ترمیم دندان، از سمباده استفاده کنند.
اما سمباده دندان چیست؟
آیا استفاده از این ابزار باعث سفید شدن آن می‌شود؟
چرا دندانپزشکان استفاده از سمباده دندان در خانه را تأیید نمی‌کنند؟
در این مقاله از دکتر فاطمه لبافی همه جنبه‌های کاربردی این ابزار در کلینیک دندانپزشکی مورد بررسی قرار گرفته‌اند.

سمباده دندان چیست؟

سمباده دندان ابزاری است که هم متخصصی ترمیم و هم متخصصین ارتودنسی از آن برای اهداف مختلف بهره می‌گیرند. در ارتودنسی برای اینکه بتوان عرض دندان‌های جلویی را کاهش داد، با استفاده از چنین ابزاری مینای آن را می‌سایند. نوار استریپ‌ها گروهی از همین سمباده‌ها هستند که کاربردهای متنوعی دارند. برای مثال برای سمباده زدن بین دو دندان به ویژه در صورتی که مواد ترمیمی اضافی بین آنها قرار گرفته باشد، از نوار استریپ های مخصوص این کار استفاده می‌کنند.

آیا استفاده از سمباده دندان نیاز به تخصص دارد؟

بله، فقط یک دندانپزشک می‌تواند از سمباده دندان استفاده کند. تشخیص این که آیا دندان شما شرایط مناسبی برای سمباده شدن دارد یا خیر، چه مقدار می‌توان آن را بدون آسیب‌های جدی سمباده نمود و نحوه صحیح سمباده زدن، فقط توسط دندانپزشک قابل تشخیص و انجام است.
انتخاب سمباده متناسب با هدفی که دنبال می‌شود نیز نیاز به دانش و مهارت دارد. به همین دلیل ضرورت دارد که توسط دندانپزشک معالج انجام شود. در صورتی که این کار توسط یک متخصص انجام شود، می تواند مزایای خود را داشته باشد؛ اما در صورتی که غیراصولی و با ابزارهای نادرست انجام شود، می‌تواند آسیب‌های جدی به دندان‌های شما وارد کند.
استفاده از نوار سمباده در خانه برای کاهش اندازه دندان‌ها، از بین بردن بی نظمی دندان، ایجاد فضا بین آنها، صاف کردن سطحشان مجاز نیست. هر چند که تغییرات مورد نظر شما جزئی و اندک باشد.

اهداف استفاده از سمباده دندان

سمباده دندانی بسته به شرایط دندان شما، با اهداف مختلفی به کار گرفته می‌شود. در ادامه به بررسی این اهداف می‌پردازیم:

1. سمباده دندان و اهداف زیبایی

   

   این محصول در ارتودنسی برای ایجاد فضا بین دندان‌ها، تغییر اندازه آنها، ایجاد سطح صاف برای چسباندن براکت‌ها و همچنین برای از بین بردن چسب‌های اضافی کاربرد فراوانی دارد.
   یکی از بزرگترین کاربردهای سمباده دندان در زیبایی است. وجود ترک‌ها در مینا و برخی ناهمواری‌ها بر روی سطح دندان می‌تواند زیبایی آنها را تحت تأثیر قرار دهد. یک دندانپزشک و متخصص ترمیم و زیبایی با استفاده از سمباده می‌تواند نسبت به رفع این مشکلات و زیبا نمودن ظاهر دندان‌هایتان اقدام نماید.
   همچنین در برخی مواقع از سمباده برای کاهش اندازه دندان و استفاده از مواد کامپوزیتی برای اصلاح لبخند استفاده می‌شود. در این حالت ممکن است دندانپزشک بخواهد بدون ارتودنسی، بی‌نظمی دندان‌ها را اصلاح کرده یا آنها را یکدست و هم اندازه نماید.

2. سمباده و جرمگیری دندان

   

   در صورتی که برای جرم گیری به مطب دندانپزشکی مراجعه نموده باشید، حتما متوجه شده‌اید که دندانپزشک معالج شما، پس از جرمگیری از سمباده استفاده می‌نماید. زمانی که به دندانپزشک معالج خود برای جرمگیری مراجعه می‌کنید، پس از معاینه دندان‌ها و لثه، از میان روش‌های مختلف جرم گیری، روش مناسب جرمگیری انتخاب می‌شود. دندانپزشک با ابزارهای دستی یا دستگاه جرم گیری دندان، جرم را از دندان‌ها جدا می‌کند. پس از این مرحله لازم است سطح دندان شما هموار شود. سطوح ناهموار علاوه بر این که می‌توانند محل تجمع مجدد جرم باشند، زیبایی دندان‌های شما را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهند. این کار با سمباده بسیار نرم، برس‌های ویژه و با مواد مخصوص انجام می‌شود.

آیا سمباده باعث سفید شدن دندان می‌شود؟

ممکن است برخی از مراجعه کنندگان به مطب‌های دندانپزشکی استفاده از سمباده دندان را با هدف سفید نمودن دندان‌ها مطالبه کنند. این دسته از بیماران تصور می‌کنند لکه‌های قهوه‌ای یا سفید موجود روی دندان‌ها را می‌توان با سمباده از بین برد.
لازم به ذکر است که سمباده به خودی خود باعث سفید شدن دندان‌ها و از بین رفتن لکه‌ها نمی‌شود. ممکن است سطح ناهموار دندان باعث شود تا ظاهر آن زیبایی سابق را نداشته باشد. همچنین ترک‌های روی مینای دندان باعث شوند که درخشندگی دندان‌های شما از بین رفته باشد. در صورتی که دندانپزشک از سمباده استفاده کند، هموار شدن سطح دندان می‌تواند زیبایی و درخشش بیشتر آن را به همراه داشته باشد.
البته محصولاتی در داروخانه‌ها عرضه شده‌اند که تحت عنوان سمباده دندانی شناخته می‌شوند. این محصولات علی رغم اینکه ممکن است در سفید کردن دندان تاثیر داشته باشند، اما نباید بدون مشورت با دندانپزشک استفاده شوند. چرا که یک سری مواد سفید کننده همراه با آنها استفاده می‌شوند که ممکن است به مینای دندان آسیب برسانند. در این صورت، علاوه بر مشکلاتی مثل حساسیت دندان، رنگ آنها هم زردتر خواهد شد.

مشورت با پزشک قبل از استفاده از سمباده دندان برای سفید کردن دندان‌ها

هر چند، سمباده دندان استاندارد که برای سفید کردن دندان‌ها عرضه می‌شود، نرم و آغشته به مواد سفیدکننده رقیق است، بازهم لازم است قبل از تهیه و استفاده از آن با دندانپزشک معالج خود مشورت نمایید.
در صورتی که دندان‌های شما دارای پوسیدگی، حفرات و یا سایر مشکلات باشند، ممکن است استفاده از این محصولات به آنها آسیب بزند. سلامت دهان و دندان شما باید از نظر وجود التهاب لثه، عفونت لثه و سایر موارد نیز مورد بررسی قرار گیرد. ممکن است استفاده از استریپ‌ها، مشکلات دندان و لثه شما را تشدید کند.
در صورتی که دندان‌هایتان دارای جرم است، ممکن است دندانپزشک توصیه نماید قبل از هر اقدامی برای سفید کردن آنها، ابتدا جرمگیری کنید. فراموش نکنید استفاده از سمباده سفیدکننده دندان جایگزین جرمگیری یا مسواک زدن نیست و لازم است حتما نسبت به رعایت بهداشت دهان خود جدیت لازم را داشته باشید. مسواک زدن صحیح و منظم، استفاده از نخ دندان و مراجعه مرتب به دندانپزشک در حفظ سلامتی دهان و دندان‌های شما اهمیت زیادی دارد.

سوالات متداول

1. چرا دندانپزشکان استفاده از سمباده دندان در خانه را تأیید نمی کنند؟

   در اغلب مواقع در صورتی که از دندانپزشک خود در خصوص استفاده از سمباده دندان برای سفید کردن دندان‌های زرد که در داروخانه‌ها موجود است، بپرسید، به دلایل زیر توصیه خواهند نمود که استفاده از این محصولات را کنار بگذارید:

   • یکی از اصلی‌ترین دلایل این است که بیشتر محصولات موجود در بازار استاندارد نبوده و ایجاد عارضه می‌کنند. عرضه این محصولات در داروخانه‌ها، یا داشتن برند معتبر، کارایی مناسب و بدون عوارض بودن آنها را تایید نمی‌کند.
   • دلیل دیگر این است که نوبت‌های استفاده باید بر اساس شرایط شما تجویز شود و این در حالی است که اغلب این محصولات دستورالعمل معینی برای استفاده دارند. در واقع این محصول برای شرایط شما شخصی سازی نشده است. می‌توان این چنین بیان کرد که این محصولات ممکن است برای عده‌ای موثر و برای عده‌ای دیگر بی تاثیر باشند.
   • مسئله دیگر این است که اغلب این محصولات برای حالتی هستند که دندان‌ها و بافت لثه کاملا سالم باشد. آسیب‌های موجود در دندان‌ها همچون ترک‌های روی مینای دندان، پوسیدگی و سایر مشکلات می‌توانند در پی استفاده از این محصولات تشدید شوند. تشدید این مشکلات علاوه بر آسیب‌هایی جبران ناپذیری که به سلامت دهان و دندان شما وارد می‌کند، ممکن است شما را متحمل هزینه‌های بیشتری کند.
   • نکته آخر این که این محصولات که با عنوان سمباده‌های حاوی سفیدکننده روانه بازار می‌شوند، به اندازه روش‌ بلیچینگ که در مطب انجام می‌شود در سفید شدن دندان‌ها مؤثر نیستند، هر چند که ممکن است در تبلیغات این محصولات بسیار موثر معرفی شوند.