ارتودنسی برای اینکه بتواند مشکلات و ناهنجاری‌های مربوط به فک و دندان‌ها را درمان کند، نیاز به یکسری تجهیزات دارد. یکی از ابزار‌های اصلی ارتودنسی دندان، براکت ارتودنسی است که به مرور زمان سبب تغییر موقعیت دندان‌ها و حرکت آنها می‌شود.
انواع مختلفی از براکت در ارتودنسی قابل استفاده هستند. بسته به شرایط بیمار ممکن است از هر یک از آنها استفاده شود.
در ادامه این مقاله از دکتر فاطمه لبافی اطلاعات کاملی راجع به انواع براکت ارتودنسی، هزینه و مکانیسم آن بیان شده است. علاوه بر آن نیز، به برخی از سوالات پر تکرار کاربران در این خصوص پاسخ داده شده است. پس تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.
براکت ارتودنسی چیست؟
در درمان ارتودنسی، یکی از ابزار‌های بسیار مهم، براکت ارتودنسی است که به اصلاح ناهنجاری‌های دهان و دندان می‌پردازند. براکت‌ها در واقع همان تجهیزات نگین مانندی هستند که روی هر دندان نصب می‌شوند. به طور معمول شیارهایی روی آنها وجود دارند تا بتوان سیم‌های ارتودنسی را به براکت‌ها متصل کرد. در واقع براکت‌ها عامل انتقال نیروی سیم ارتودنسی به دندان محسوب می‌شوند
مکانیسم اثر براکت ارتودنسی
دندان‌های هر فرد در صورتی که به مرور زمان تحت تاثیر یک نیروی ثابت قرار بگیرند، از آن تبعیت خواهند کرد. از همین موضوع برای درمان ناهنجاری‌های فک و دندان‌ها کمک گرفته شده است. براکت‌های ارتودنسی روی دندان‌ها نصب شده و سیم ارتودنسی به آنها متصل می‌شود. ارتودنتیست نیز با توجه به شرایط دندان‌ها، نیروی وارد شده را تنظیم می‌کند. این نیرو از طریق سیم ارتودنسی به براکت‌ها و از آنها به دندان‌ها منتقل می‌شود. با این کار و در طول مدت نسبتا طولانی، دندان‌ها به موقعیت صحیح هدایت می‌شوند
هزینه براکت ارتودنسی چقدر است؟
قیمت براکت ارتودنسی به عوامل متعددی بستگی دارد، اما مهمترین آنها، نوع براکت مورد نظر است. مقرون به صرفه‌ترین نوع براکت، براکت‌های فلزی هستند. به عنوان مثال، براکت لینگوال به دلیل نصب دشوارتر، هزینه بالایی دارد.
به طور کلی برای آگاهی بیشتر از هزینه براکت‌های ارتودنسی، باید با کلینیک دندانپزشکی خود تماس گرفته و سوالتان را از آنها بپرسید.
انواع براکت ارتودنسی
براکت‌ها بر اساس ماده سازنده خود، روش اتصال و همچنین قرار گرفتن آنها روی دندان‌ها، انواع مختلفی دارند که در زیر به بررسی آنها می‌پردازیم:
-
براکت فلزی
در بین تمامی براکت‌های ارتودنسی، براکت فلزی بسیار پر کاربرد است. این نوع براکت‌ها با داشتن مقاومت بسیار بالا، احتمال سایش پذیری بسیار اندکی دارند. جنس این نوع براکت‌ها از تیتانیوم، طلا، استیل ضد زنگ، کروم و یا کبالت است. دندانپزشک متخصص این نوع براکت‌ها را با کمک چسب مخصوصی به صورت محکم روی دندان‌ها می‌چسباند.
مزایای براکت فلزی
براکت فلزی دارای مزایای بسیاری است که در زیر به آنها اشاره شده است:
- مقاومت و استحکام خوبی از خود نشان می‌دهند.
- هزینه بسیار مناسبی داشته و مقرون به صرفه هستند.
معایب براکت فلزی
براکت‌های فلزی در واقع تنها یک عیب دارند که عبارت است از:
- براکت فلزی بسیار مشخص است و در حین درمان تاثیر زیادی بر چهره می‌گذارد.
-
براکت سرامیکی
این نوع براکت ساخته شده از آلومینا پلی کریستالی بوده و مقاومت و پایداری موثری در برابر فشار دارد. البته همانند براکت فلزی در برابر شکستگی مقاوم نیست.
مزایای براکت سرامیکی
در زیر به مزایای براکت سرامیکی اشاره شده است:
- این نوع براکت در ظاهر همانند براکت فلزی نمایان نیست.
- برای افرادی که به آلیاژهای فلزی آلرژی دارند، گزینه مناسبی است.
معایب براکت سرامیکی
با وجود مزایای بسیار، براکت سرامیکی می‌تواند معایبی به همراه داشته باشد که در زیر به آنها اشاره شده است:
- در مقایسه با براکت فلزی هزینه بالاتری دارد.
- این نوع براکت‌ها به مراقبت بیشتری نیاز دارند. زیرا توسط نوشیدنی‌های رنگی تغییر رنگ می‌دهند و یا لکه دار می‌شوند.
-
براکت لینگوال
براکت لینگوالی جنس فلزی دارد، اما بر سطح پشتی دندان‌ها قرار می‌گیرد. این نوع براکت کاربرد کمتری نسبت به براکت فلزی دارد، اما عملکرد این دو با یکدیگر یکسان است.
مزایای براکت لینگوال
در واقع این نوع براکت یک مزیت دارد که عبارت است از:
- براکت لینگوال به دلیل اینکه در سطح پشتی دندان‌ها قرار می‌گیرد، در ظاهر مشخص نخواهد شد.
معایب براکت لینگوال
این نوع براکت معایب بسیاری دارد که در زیر آنها را بررسی می‌کنیم:
- تمیز کردن این نوع براکت بسیار دشوار است.
- هزینه آن نسبت به براکت فلزی بسیار بالاتر است.
- به دلیل اینکه این براکت بیشتر در تماس با زبان است، آزردگی بیشتری برای بیمار ایجاد می‌کند.
- این نوع براکت‌ها تا حدودی روی گفتار تاثیرگذار هستند .
- این براکت‌ها ممکن است دارای طول درمان بیشتری باشند.
- نصب براکت لینگوال برای دندانپزشک نیز دشوار بوده و به دقت بسیار بالاتری نیاز دارد.
-
براکت دیمون
براکت دیمون یکی از پیشرفته‌ترین انواع براکت‌ها بوده که در کنار آن از کش ارتودنسی استفاده نمی‌شود، به همین دلیل جلب توجه چندانی نمی‌کند و همچنین تمیز کردن آن بسیار راحت‌تر است. براکت‌های دیمون با داشتن نوعی سیستم پیشرفته نیازی به اعمال فشار توسط دندانپزشک نداشته و به صورت خود به خود تنظیم می‌شوند.
مزایای براکت دیمون
این نوع براکت دارای مزایای متعددی است که در زیر به آنها اشاره شده است:
- این نوع براکت‌ها دارای طول درمان بسیار کمتری نسبت به دیگر براکت‌ها هستند.
- به دلیل داشتن تنظیم خودبه‌خودی، به تعداد ویزیت‌های کمتری نیاز دارند.
- با وجود داشتن تکنولوژی پیشرفته، بسیار مقرون‌به‌صرفه هستند.
- به جهت داشتن اصطکاک کمتر، فرسودگی و سایش برای دندان‌ها ندارند.
معایب براکت دیمون
با وجود تمام مزیت‌هایی که براکت دیمون دارد، می‌توان معایبی نیز برای آن در نظر گرفت که عبارت‌اند از:
- در روز‌های ابتدایی درد و ناراحتی ایجاد شده توسط براکت‌های دیمون، بیشتر از سایر براکت‌ها بوده، اما بعد از چند روز بر طرف می‌شود.
- این نوع براکت‌ها گران قیمت هستند.
-
براکت پلاستیکی
زمانی که بیمار تمایلی به استفاده از براکت‌های فلزی نداشته باشد، نوعی براکت پلاستیکی وجود دارد که با تشخیص دندانپزشک می‌تواند از آن استفاده نماید. این نوع براکت‌ها در ظاهر قابل مشاهده نیستند، اما در برابر نوشیدنی‌های رنگی و سیگار به راحتی تغییر رنگ می‌دهند.
تنظیم براکت‌های ارتودنسی چگونه انجام می‌شود؟
برای این کار دندانپزشک ابتدا براکت‌ها را با چسب مخصوص روی دندان‌ها می‌چسباند. سپس سیم ارتودنسی را در شیار هر براکت جا می‌اندازد و به تنظیم نیروی وارد شده می‌پردازد. در نهایت نیز کش ارتودنسی را برای تثبیت سیم به کار می‌برد
راهکارهای کاهش درد ایجاد شده توسط براکت ارتودنسی
درد ناشی از براکت ارتودنسی طبیعی و زود گذر است، اما در صورتی که احساس می‌کنید نمی‌توانید حتی یک روز درد آن را تحمل کنید، می‌توانید برای کاهش آن اقداماتی انجام دهید که عبارت‌اند از:
- داروهای مسکن استفاده از داروهای مسکن با مشورت دندانپزشک به راحتی درد ناشی از تنظیم براکت‌ها را رفع می‌کند.
- کمپرس سرد در صورتی که احساس کردید دهان شما ملتهب شده است، کمپرس سرد می‌تواند به کاهش درد کمک کند.
- موم ارتودنسی برای اینکه بتوانید مانع از زخم شدن بافت‌های نرم داخل دهان شوید، می‌توانید از موم ارتودنسی استفاده نمایید. موم‌های ارتودنسی کاملا بی‌خطر و غیر‌سمی بوده و قورت دادن آنها هیچ گونه مشکلی برای فرد ایجاد نمی‌کند. دقت داشته باشید، خیلی از اوقات، درد بعد از ارتودنسی مربوط به زخم شدن بافت دهان است. با استفاده از موم می‌توانید از بروز چنین دردی پیشگیری کنید.
- ماساژ لثه ماساژ دادن لثه به آرامی با کمک انگشتان دست، می‌تواند تاثیر خوبی در کاهش درد داشته باشد.
- مصرف غذاهای نرم به منظور کاهش درد سعی کنید از مصرف غذاهای سفت و سخت اجتناب کنید.
سوالات متداول
-
اگر براکت ارتودنسی شکست، چه باید کرد؟
اگر به دلایل متعددی براکت ارتودنسی شما شکست باید در اسرع وقت به مطب دندانپزشکی مراجعه کنید. اگر در شرایطی قرار دارید که نمی‌توانید بلافاصله به مطب دندانپزشکی مراجعه کنید، به هیچ عنوان سیم و براکت را دستکاری نکنید.
می‌توانید به منظور جلوگیری از ایجاد زخم، روی قسمت شکسته شده موم ارتودنسی قرار دهید. در صورتی که براکت به طور کامل در حال جدا شدن از سیم بود، آن را جدا کنید تا همراه با غذا براکت را قورت ندهید. -
چگونه می‌توان براکت مناسبی را انتخاب نمود؟
دندانپزشک متخصص با در نظر گرفتن شرایط بیمار، بهترین و مناسب‌ترین براکت را انتخاب می‌کند. مطمئن باشید دندانپزشک برای انتخاب براکت، تمامی شرایط را بررسی کرده و آن را برای شما شرح خواهد داد.
-
دلایل شکستگی براکت ارتودنسی چیست؟
مهمترین مواردی که سبب شکستگی براکت‌های ارتودنسی می‌شوند، عبارت‌اند از:
- مصرف غذاهای سفت و سخت
- دستکاری براکت با اشیا متفاوت و یا حتی با دست
- حادثه و ضربه
- وارد شدن فشار بیش از اندازه به براکت
-
آیا با هر بار تنظیم براکت‌ها درد و ناراحتی برای بیمار وجود خواهد داشت؟
در هنگام تنظیم براکت‌ها همواره مقداری درد ایجاد خواهد شد، اما این درد غیر قابل تحمل نبوده و به کمک داروهای مسکن رفع می‌شود.
-
کنده شدن براکت ارتودنسی چه عوارضی به دنبال دارد؟
زمانی که براکت ارتودنسی شل شده و یا از روی دندان می‌افتد، در واقع روند درمان متوقف می‌شود. برای رفع این مشکل، باید به مطب مراجعه کرده و دوباره آن را روی دندان بچسبانید. در ادامه نیز متخصص دوباره به تنظیم نیروی وارد شده می‌پردازد.
-
کدام نوع براکت گزینه بهتری است؟
بسته به شرایطی که بیمار دارد، هر کدام از انواع براکت می‌توانند گزینه مناسبی باشند. معمولا براکت‌هایی که زیبایی را تحت‌الشعاع قرار نمی‌دهند، محبوبیت بیشتری دارند.
-
کدام نوع براکت درد کمتری ایجاد می‌کند؟
به طور معمول، براکت‌های پلاستیکی و شفاف، درد کمتری نسبت به نوع لینگوال و فلزی ایجاد می‌کنند.