ارتودنسی علی رغم اینکه یک روش غیر تهاجمی برای درمان ناهنجاری‌های دهان و دندان به شمار می‌رود، اما ممکن درد و ناراحتی به همراه داشته باشد. این روش با اینکه آسیبی به بافت نرم و سخت دهان وارد نمی‌کند، اما سبب ناراحتی و آزردگی بیمار به خصوص در روزهای ابتدایی خواهد شد.
اما آیا درد ارتودنسی دندان قابل تحمل است و چگونه می‌توان آن را تسکین داد؟
در این مطلب با موضوع آیا ارتودنسی درد دارد؟ از دکتر فاطمه لبافی اطلاعات کامل و مفیدی در این خصوص بیان شده است. پس مطالعه آن پیشنهاد خوبی برای تمام کسانی که قصد انجام ارتودنسی دندان دارند، اما از درد آن می‌ترسند، است.
آیا ارتودنسی درد دارد؟
برای درمان ارتودنسی، متخصص ارتودنسی با اعمال فشار روی دندان‌ها به حرکت آنها کمک می‌کند. بنابراین نمی‌توان گفت که ارتودنسی کاملا بی‌درد است. وجود درد و ناراحتی برای بیماران در حین ارتودنسی کاملا طبیعی و رایج است. اما درد آن به قدری نیست که برای فرد قابل تحمل نباشد. در واقع، بیمار بیشتر به دلیل عادت نداشتن به استفاده از چنین تجهیزاتی در دهان، احساس آزردگی خواهد داشت. معمولا بعد از گذشت چند روز، بیمار دیگر چنین دردی را تجربه نخواهد کرد.
علل درد ارتودنسی دندان
عواملی مانند سن، آستانه درد هر بیمار، میزان نیروی اعمال شده به دندان‌ها، وضعیت روحی هر فرد، میزان استرس و غیره می‌توانند عوامل در درد ارتودنسی باشند. جالب است بدانید بین سلامت روانی بیمار و ادراک درد ارتودنسی، بررسی‌هایی صورت گرفته که نشان می‌دهند، اثرات روانی می‌توانند شدت درد را بیشتر کنند.
به طور کلی دلایل ایجاد کننده درد ارتودنسی دندان عبارت‌اند از:
- براکت‌ها با فشار، کشیدن و تغییر موقعیت دندان‌ها، سبب حرکت آنها می‌شوند. حرکت دندان‌ها باعث تحریک اعصاب فک شده که سبب بروز احساس درد می‌شود. در زمان ارتودنسی به طور معمول در چند هفته اول وجود درد طبیعی است؛ اما اگر بیشتر از آن طول کشید، باید به کلینیک دندانپزشکی مراجعه نمایید و این مشکل را با دندانپزشک خود در میان بگذارید.
- یکی دیگر از دلایلی که سبب درد در ارتودنسی می‌شود، آسیب جزئی براکت‌ها به بافت نرم دهان است. به طور معمول در هفته‌های اول، براکت‌ها باعث زخم و خراش در بافت نرم دهان می‌شوند. در هر ویزیتی که دندانپزشک به تنظیم براکت‌ها می‌پردازد، این درد برای شما وجود خواهد داشت.
درد ارتودنسی در روزهای ابتدایی
نصب براکت‌ها روی دندان در روزها و هفته‌های اول تجربه جدیدی برای شما ایجاد خواهد کرد و با حساسیت و درد همراه خواهد بود. میزان درد برای همه یکسان نبوده و اگر شما نیاز به اعمال فشار بیشتر داشته باشید، قطعا درد بیشتری را تجربه خواهید کرد. متخصص ارتودنسی برای اعمال فشار به دندان، کش و سیم‌های ارتودنسی را تنظیم می‌کند؛ به همین جهت احساس درد در ناحیه فک، طبیعی است.
قرار گرفتن براکت‌ها برای قسمت‌های داخلی دهان حساسیت ایجاد می‌کند که این مسئله برای شما آزار دهنده خواهد بود. البته این را در نظر داشته باشید که این تجربه تنها در چند هفته اول سبب درد و ناراحتی می‌شود و به مرور زمان به آن عادت خواهید کرد.
زمان شروع درد ارتودنسی
زمانی که متخصص ارتودنسی، براکت‌ها و سیم را روی دندان‌ها قرار می‌دهد، درد محسوسی برای بیمار ایجاد خواهد شد تا چند هفته احتمال ماندگاری آن وجود دارد. به مرور زمان با عادت کردن بیمار به براکت‌ها میزان درد کاهش می‌یابد.
میزان درد در حین درمان ارتودنسی دندان
در زمان نصب براکت‌ها روی دندان‌ها، شما دردی را احساس نخواهید کرد؛ اما بعد از نصب تا چند روز به دلیل حساسیت بیش از اندازه دندان‌ها، دردی را تجربه خواهید کرد که نمی‌توانید به راحتی هر غذایی را مصرف کنید. توصیه می‌شود در روزهای ابتدایی غذا‌های نرم بخورید.
در ابتدا ابزار ارتودنسی برای شما کمی آزار دهنده است، اما بعد از چند روز به آن عادت می‌کنید. می‌توان گفت بعد از حدود ۱ الی ۲ هفته، درد بر طرف شده و به تدریج از حساسیت دندان‌ها کاسته می‌شود. در این زمان غذا خوردن کمی راحت‌تر می‌شود، اما باید از خوردن غذا‌های سخت و چسبناک پرهیز کنید.
روش‌های کاهش درد ارتودنسی دندان
شاید تصور داشته باشید که براکت‌ها بسیار دردناک هستند، اما این درد به مرور زمان و با عادت کردن به آنها، کاهش می‌یابد. در هر ویزیت که متخصص ارتودنسی به تنظیم سیم و براکت می‌پردازد، این درد ممکن است تا چند روز ادامه داشته باشد. به طور کلی برای کاهش این درد راهکار‌هایی وجود دارد که در زیر به بررسی آنها می‌پردازیم:
- داروهای مسکن برای کاهش درد می‌توانید با مشورت دندانپزشک خود از داروهای مسکن استفاده کنید.
- کمپرس یخ و نوشیدن آب یخ جهت کاهش درد، کمپرس یخ می‌تواند نقش موثری داشته باشد. همچنین در صورتی که کمپرس یخ در دسترس نبود، نوشیدن آب یخ نیز می‌تواند به کاهش درد کمک کند.
- استفاده از آب نمک شستشوی دهان با آب نمک گرم علاوه بر کاهش درد، برای بهبود زخم‌های دهان و لثه نیز موثر است.
- ماساژ لثه ماساژ دادن لثه‌ها به آرامی و با کمک انگشتان، می‌تواند به کاهش درد کمک کند. اگر این کار با گذاشتن یک تکه یخ بر روی لثه‌ها انجام شود، علاوه بر کاهش درد، باعث کمتر شدن التهاب و تورم نیز می‌شود.
- استفاده از موم ارتودنسی یک محصول مخصوص که می‌توانید برای محافظت از داخل لب، گونه و لثه از آن استفاده کنید، موم ارتودنسی است. ممکن است سطح تیز براکت‌ها و سیم باعث تحریک دهان شما شود؛ اما با قرار گرفتن موم ارتودنسی روی قسمت‌های تیز، این اتفاق نخواهد افتاد. این موم‌ها سمی نبوده و خطری برای شما نخواهد داشت. تنها حواستان باشد که در زمان مسواک زدن، آن را از دهان خود خارج کنید.
تاثیر تغذیه برای جلوگیری از درد بیشتر ارتودنسی
زمانی که براکت‌ها روی دندان‌ها نصب می‌شوند، محدودیت‌هایی در غذا خورد برایتان ایجاد می‌شود. در حین درمان ارتودنسی باید از مصرف غذا‌های سفت و چسبناک مانند آدامس، آبنبات و غیره پرهیز کنید. در صورت عدم رعایت دستورالعمل‌های دندانپزشک در رابطه با تغذیه حین ارتودنسی، اگر براکت‌ها دچار آسیب شوند، قطعا برای نصب مجدد آنها علاوه بر هزینه، درد مجددی برایتان به وجود خواهد آمد. علاوه بر این نیز، گاهی به دلیل جدا شدن براکت‌ها، بیمار درد احساس می‌کند.
تاثیر رعایت بهداشت دهان و دندان بر درد ارتودنسی
رعایت درست بهداشت دهان و دندان، می‌تواند نقش موثری در کاهش درد ارتودنسی داشته باشد. البته مهمترین نکته در این باره، جلوگیری از پوسیدگی دندان و التهابات لثه است. شما باید به طور منظم مسواک بزنید و از نخ دندان استفاده کنید.
بعد از هر وعده غذایی به کمک دهانشویه و یا شستشوی دهان با آب، اجازه باقی ماندن مواد غذایی را در بین براکت‌ها ندهید. توجه کنید که عدم رعایت بهداشت دهان و دندان علاوه بر ایجاد مشکلاتی دهان و دندانی برای شما، می‌تواند سبب افزایش درد شود.
اقدامات لازم در هنگام بروز درد ارتودنسی
.در صورتی که درد ارتودنسی بیشتر از چند روز باقی ماند، بهتر است برای حل این مشکل به مطب دندانپزشکی مراجعه کنید. دندانپزشک برای کاهش این درد به شما کمک خواهد کرد و در صورت لزوم با بررسی تصویر برداری اشعه ایکس، به دنبال دلیل درد خواهد بود.
زمانی که لثه و یا لب‌ها دچار زخم و حساسیت می‌شوند، با مشورت دندانپزشک می‌توانید از داروهای مسکن استفاده کنید. طی مراجعات مکرر به مطب دندانپزشکی، با هر بار تنظیم سیم و براکت و اعمال فشار به دندان‌ها، تا حدود ۳ روز این درد وجود خواهد داشت که در این زمان باید غذا‌های نرم مصرف کنید.
سوالات متداول
-
تاثیر درد ارتودنسی بر رضایت بیمار و فعالیت های روزمره چیست؟
به طور معمول تمام بیمارانی که تحت درمان ارتودنسی قرار می‌گیرند، محدودیت‌هایی در غذا خوردن خواهند داشت. این افراد نباید از غذا‌های سفت و چسبناک در حین درمان خود استفاده نمایند؛ زیرا آسیب به براکت‌ها علاوه بر درد مضاعف، هزینه بیشتری نیز به دنبال خواهد داشت. برای رسیدن به زیبایی و سلامت دهان و دندان، تحمل این درد اندک اجتناب ناپذیر است. در واقع درد در زمان ارتودنسی نشان دهنده حرکت دندان‌ها به سمت موقعیت تنظیم شده توسط دندانپزشک است که به کمک روش‌های کاهش درد مطرح شده، می‌توان سبب کمتر شدن آن شد.
-
آیا به علت درد ایجاد شده می‌توان از مسواک زدن پرهیز کرد؟
شاید در روزهای ابتدایی به علت احساس دردی که تجربه می‌کنید، تمایلی به مسواک زدن نداشته باشید. اما توجه کنید که در صورت عدم رسیدگی به بهداشت دهان و دندان، با بروز بیماری‌های لثه و مشکلات دیگر، درد و هزینه‌های بیشتری برایتان به وجود خواهد آمد.
-
آیا درد ناشی از ارتودنسی برای همه افراد به صورت یکسان است؟
به طور کلی تحمل درد افراد با هم متفاوت بوده و به عوامل متعددی مانند سن، آستانه درد، جنس، وضعیت روحی، میزان استرس و غیره بستگی دارد.
-
کدام یک از دستگاه‌های ارتودنسی سبب ایجاد درد می‌شوند؟
به طور معمول تمام ابزار‌های ارتودنسی برای اعمال نیرو و حرکت دادن دندان‌ها طراحی شده‌اند. به همین جهت همگی به نوبه خود باعث ایجاد درد خواهند شد. به طور کلی درد ناشی از درمان ارتودنسی درد غیر قابل تحملی ایجاد نمی‌کند.
-
کدام نوع بریس درد کمتری دارد؟
معمولا بریس‌های سرامیکی نسبتا به نوع فلزی، کمتر سبب تحریک بافت لثه می‌شوند. به همین دلیل ممکن است با استفاده از چنین بریس‌هایی، درد کمتری تجربه کنید.
-
چرا بریس‌ها در شب سبب درد بیشتری نسبت به روز می‌شوند؟
معمولا بیماران هنگام خواب، عادت دارند به پهلو بخوابند. در این شرایط، به گونه بیمار فشار وارد شده و سبب درد بیشتری می‌شود.