چگونه از ایجاد جرم بر روی دندان ارتودنسی شده جلوگیری کنیم؟ + عوارض و نکات مهم

خیلی از افرادی که به دلیل مشکلات فک یا نامرتبی دندان‌ها به درمان ارتودنسی روی می‌آورند، ممکن است به دنبال راه‎هایی برای پیشگیری از تشکیل جرم دندانی در طول دوره این درمان باشند. چرا که به دلیل استفاده از براکت‌های ارتودنسی، احتمال تشکیل جرم دندانی در این افراد خیلی بیشتر است.
اما به نظر شما اهمیت پیشگیری از تجمع جرم بر روی دندان ارتودنسی شده چیست؟
با توجه به طولانی بودن مدت درمان ارتودنسی، چگونه باید از ایجاد جرم دندانی در حین این درمان پیشگیری کرد؟
ما در ادامه تمام راه‌های پیشگیری از تشکیل و نیز از بین بردن جرم دندان ارتودنسی شده و عوارض ناشی از آن را شرح داده‌ایم. شما عزیزان می‌توانید با مطالعه این مقاله، اطلاعات کاملی در این باره به دست آورید.

چرا باید از تجمع جرم بر روی دندان ارتودنسی شده پیشگیری کنیم؟

قبل از اینکه اهمیت پیشگیری از تجمع جرم در دندان ارتودنسی شده را شرح دهیم، بهتر است بدانید که پلاک دندانی حتی بلافاصله بعد از مسواک زدن هم روی دندان ایجاد می‌شود.
اما پلاک هیچ مشکلی برای دندان ایجاد نمی‌کند. مشکل از آنجایی شروع می‌شود که پلاک روی دندان باقی می‌ماند و به جرم دندانی تبدیل می‌شود. این پروسه در دندان‌های کاملا سالم در صورت عدم رعایت بهداشت، ممکن است اتفاق بیفتد.
اهمیت این موضوع در دندان‌های دارای براکت‌های ارتودنسی به این دلیل است که امکان رعایت بهداشت در چنین دندان‌هایی سخت‌تر است.
به همین دلیل احتمال باقی ماندن پلاک و تبدیل آن به جرم روی چنین دندان‌هایی خیلی بیشتر از حالت عادی است.
علاوه بر این نیز، در صورت عدم پیشگیری از تشکیل جرم روی دندان ارتودنسی شده، امکان بروز برخی از عوارض ناشی از آن وجود خواهد داشت.

چگونه از ایجاد جرم دندان در حین درمان ارتودنسی جلوگیری کنم؟

با رعایت نکات زیر می‌توانید سلامت دهان خود را در حین ارتودنسی حفظ کنید:

1. حداقل دو بار در روز دندان‌های خود را مسواک کنید. البته مسواک زدن شما باید طوری باشد که حداقل دو دقیقه طول کشیده و طبق اصول آن انجام شود.
2. با استفاده از مسواک مخصوص ارتودنسی اجازه باقی ماندن مواد غذایی را در بین دستگاه‌های ارتودنسی خود ندهید.
3. از نخ دندان مخصوص استفاده کنید.
4. برای شست و شوی دهان خود از دهان‌شویه مخصوص ارتودنسی استفاده کنید.
5. مصرف مواد غذایی شیرین را تا حد زیادی کاهش دهید.
6. از استعمال سیگار و دخانیات بپرهیزید.

عوارض تشکیل جرم بر روی دندان ارتودنسی شده

در صورتی که جرم روی دندان ارتودنسی شده تشکیل شود، می‌تواند مشکلات زیادی برای سلامت دهان فرد به وجود آورد. در ادامه به مهم‌ترین عوارض ناشی از تشکیل جرم روی چنین دندان‌هایی اشاره شده است:

1. بوی بد دهان مزمن معمولا بوی بد مزمن دهان را هالیتوز می‌نامند. هالیتوز نسبت به بوی بدی که هنگام بلند شدن از خواب تجربه می‌کنید، خیلی بدتر است. به علاوه اینکه هالیتوز با مسواک، نخ دندان و استفاده از دهانشویه برطرف نخواهد شد. تنها در صورتی می‌توانید از این بو خلاص شوید که برای جرم گیری دندان ارتودنسی شده اقدام کنید.
2. بیماری لثه یکی از شایع‌ترین عوارضی که جرم دندانی به جای می‌گذارد، عفونت باکتریایی و به دنبال آن، بیماری لثه است. معمولا فرد ابتدا به بیماری ژینژیویت مبتلا می‌شود که به دنبال آن، لثه‌های قرمز و ملتهبی خواهد داشت. اما با ادامه روند بیماری، فرد به پریودنتیت مبتلا خواهد شد و سبب ایجاد پاکت بین دندان و لثه می‌شود. این بیماری در صورت عدم درمان، سبب لق شدن و افتادن دندان فرد خواهد شد.
3. عقب نشینی لثه در صورتی که جرم دندان ارتودنسی شده درمان نشود، می‌تواند سبب تحلیل لثه شود. در این صورت، ریشه دندان نمایان خواهد شد و علاوه بر زیبایی، مشکلات دیگری را هم به وجود می‌آورد.
4. پوسیدگی دندان جرمی که در دندان ارتودنسی شده تشکیل می‌شود، می‌تواند به مرور زمان سبب پوسیده شدن آن دندان شود. دقت داشته باشید که اگر چنین دندانی پوسیده شود، می‌تواند مشکلات خیلی زیادی ایجاد کند. به عنوان مثال، احتمال اینکه فرد در حین درمان ارتودنسی درد زیادی داشته باشد، وجود دارد. علاوه بر این نیز، ممکن است به علت پوسیدگی دندان، استحکام دندان کم شده و سبب شکسته شدن دندان حین این درمان شود.
5. از دست دادن دندان از دست دادن دندان به دلیل تشکیل جرم روی دندان ارتودنسی شده، می‌‌تواند کل پروسه درمانی را تحت تاثیر قرار دهد.

اگر دندان حین ارتودنسی جرم بگیرد، باید چکار کنیم؟

در صورتی که یک یا تعداد بیشتری از دندان‌ها حین ارتودنسی جرم بگیرند، باید هر چه سریع‌تر به مطب مراجعه کنید تا جرم‌های تشکیل شده از روی دندان از طریق انجام جرمگیری دندان برداشته شوند. این را هم به خاطر بسپارید که برداشتن جرم در حالت عادی در خانه امکان پذیر نیست. به همین دلیل در این شرایط، به هیچ عنوان تلاشی برای برداشتن جرم در خانه نکنید؛ چرا که می‌تواند درمان ارتودنسی را با مشکل مواجه کند.

سوالات متداول

1. آیا همه دندان‌های ارتودنسی شده، دچار جرم می‌شوند؟

   خیر، در خیلی از افراد، فقط تعداد خاصی از دندان‌ها جرم می‌گیرند. بیشتر هم دندان‌هایی جرم می‌گیرند که امکان رعایت بهداشت در آنها کمتر است.

2. چگونه می‌توانیم وجود جرم بر روی دندان ارتودنسی شده را تشخیص دهیم؟

   تشخیص نهایی آن توسط دندانپزشک صورت می‌گیرد. اما گاهی اوقات می‌توانید لایه‌های زرد رنگی را روی دندان مشاهده کنید که احتمالا نشان دهنده تشکیل جرم است. البته به دلیل استفاده از براکت‌های ارتودنسی، ممکن است جرم زیاد قابل مشاهده نباشد و فقط با معاینه بالینی تشخیص داده شود.

3. در صورت جرم گرفتن دندان ارتودنسی شده، باید برای جرم گیری آن تا بعد از درمان ارتودنسی منتظر بمانیم؟

   خیر، حتما باید به دندانپزشک مراجعه کنید تا طرح درمان شما را ارائه دهد. در صورتی که تا انتهای درمان ارتودنسی منتظر بمانید، ممکن است عوارض ناشی از تشکیل جرم به وجود آیند.

4. آیا احتمال تشکیل جرم در دندان ارتودنسی شده بیشتر است؟

   بله، معمولا به دلیل اینکه براکت‌های ارتودنسی امکان گیر انداختن پلاک بیشتری دارند، احتمال تشکیل جرم دندانی در حین این درمان بیشتر از حالت بدون ارتودنسی است.