منظور از ضایعات پاتولوژیک فک چیست؟
آیا حضور این ضایعات برای بیمار خطرساز است؟
چگونه باید این ضایعات را درمان کرد؟
در ادامه این مقاله، تمام انواع این ضایعات و نحوه درمان هر یک را به طور کامل بررسی کرده‌ایم. اگر به دنبال پاسخ سوالات خود هستید، حتما تا انتهای این مطلب را مطالعه کنید.
ضایعات پاتولوژیک فک چیست؟
ضایعات پاتولوژیک فک از جمله مشکلاتی هستند که در قسمت‌های فک و دهان ایجاد می‌شوند. گاهی اوقات زخم‌ها و التهاباتی در ناحیه فک و دهان ایجاد شده که سبب بروز درد و ناراحتی می شوند.
در واقع منظور از ضایعات پاتولوژیک فک، مشکلاتی است که در ناحیه فک تشکیل شده و درمان آن نیاز به کمک متخصص پاتولوژیست دارد. این ضایعات دارای چندین دسته بندی هستند که در ادامه مقاله شما را با آنها آشنا میکنیم.
انواع ضایعات پاتولوژیک فک کدام‌اند؟
ضایعات پاتولوژیک فک دارای چندین دسته بندی هستند که در زیر به بررسی آنها می‌پردازیم:
-
کیست‌های ناحیه فک و صورت
زمانی که کیست در ناحیه فک و صورت ایجاد می‌شود، باید سریعا برای درمان آن اقدام کرد. زیرا در صورت عدم درمان و یا حتی دیر اقدام کردن برای آن، احتمال شکستگی استخوان فک وجود دارد. شکستگی استخوان فک، علاوه بر نقص در ظاهر صورت، سلامت دهان و دندان را به طور جدی به خطر می‌اندازد. این نکته حائز اهمیت است که کیست‌های دهانی قابلیت تبدیل شدن به کیست‌های سرطانی را دارند.
تا به حال علت مشخصی برای کیست‌های فک ذکر نشده است. به این نکته دقت داشته باشید که معمولا کیست‌ها و تومورهای ناحیه فک علائمی ندارند. در اکثر مواقع، به صورت اتفاقی در یک عکس رادیوگرافی تشخیص داده می‌شوند. با این حال، ممکن است در برخی از افراد یک سری علائم نیز دیده شود.
علائم:- تورم
- درد استخوان
- بی‌حسی و حالت گزگز
- حساسیت و تحریک دندان
- آسیب به بافت و استخوان اطراف
-
تومورهای خوش خیم و بدخیم
تومورهای بدخیم و حتی خوش خیم در صورت عدم درمان به موقع، مشکلات بسیار زیادی را برای فرد ایجاد می‌کنند. تومورهای بدخیم معمولا قابلیت متاستاز دارند. این بدان معناست که اگر در مراحل ابتدایی تشخیص داده نشوند، به سایر ارگان‌های بدن نیز هجوم می‌برند.
تومورهای خوش‌خیم برخلاف نمونه بدخیم این قابلیت را ندارند. علاوه بر این نیز، سرعت رشد بسیار کمتری نسبت به تومور بدخیم دارند. به همین دلیل کمتر پیش می‌آید که مشکلی برای بدن و آن ناحیه ایجاد کنند. این تومورها معمولا نیاز به اقدام خاصی ندارند، مگر اینکه مشکل ساز شوند. اما برای درمان تومورهای بدخیم باید سریع‌تر اقدام کرد تا از گسترش آنها جلوگیری شود.
بیشتر مقالات علت ژنتیکی را برای تومورهای بدخیم و خوش‌خیم ذکر می‌کنند؛ اما هنوز علت مشخصی برای آنها پیدا نشده است.علائم:
- احساس درد زیاد و حتی ایجاد اختلال در بلع بیمار
- زخم‌های دردناک در ناحیه دهان
- ایجاد زخم‌هایی که بهبودی آنها معمولا به زمان زیادی نیاز دارد.
- مشکل در باز کردن دهان
- ایجاد یکسری لکه‌های قرمز و سفید و باقی ماندن آنها به مدت چند هفته در دهان
- خونریزی‌های مکرر در ناحیه دهان
- بوی بد دهان
-
ضایعات با منشا غدد بزاقی
سنگ غدد بزاقی، ویروس و باکتری، کیست‌ها و تومورهای ایجاد شده در غدد بزاقی می‌توانند عامل بروز ضایعاتی با منشا غدد بزاقی باشند. گاهی به دلیل عفونت ناشی از باکتری‌ها و ویروس‌ها، غدد بزاقی دچار اختلال شده و ضایعاتی تشکیل می‌شود. همچنین، ممکن است به دلیل تشکیل سنگ در مجاری این غدد، بزاق نتواند به محیط دهان راه پیدا کند. در این شرایط نیز ضایعاتی تشکیل می‌شوند.
علائم:
- احساس طعم بد در دهان
- کاهش توانایی بیمار در باز کردن دهان
- خشکی دهان به مدت طولانی
- ایجاد تورم در ناحیه فک یا حتی گردن
- احساس بی‌حسی و گزگز در قسمتی از صورت
- عضلات یک طرف صورت بیمار دچار ضعف می‌شوند.
- درد مداوم در ناحیه غدد بزاقی
- ایجاد مشکلاتی در بلع بیمار
-
ضایعات وزیکولو بولوس
ویروس‌هایی مانند هرپس و مشکلات خود ایمنی می‌توانند ضایعاتی در ناحیه لب و دهان ایجاد کنند. معمولا این نوع ضایعات به صورت تاول‌هایی بروز پیدا می‌کنند. این تاول‌ها ممکن است بعد از یک یا دو روز بترکند و زخم ایجاد کنند. همچنین، ممکن است بدون ایجاد تاول نیز زخم‌های زیادی داخل دهان بیمار دیده شوند. برای درمان این ضایعات باید منشا آنها شناخته شود؛ به عنوان مثال، اگر ضایعات به دلیل بیماری خود ایمنی بروز پیدا کرده باشد، نیاز است از داروهای کورتونی استفاده شود.
علائم:
- تورم و قرمزی
- درد و احساس خارش در دهان
- ایجاد یکسری تاول‌های دردناک که معمولا زیر بینی یا روی لب‌ها شکل می‌گیرند.
- ایجاد زخم در اثر ترکیدن تاول‌ها بعد از چند روز
-
ضایعات عفونی فک و صورت
عفونت‌های دندانی، سابقه رادیوتراپی و یا مصرف برخی از داروهای خاص، می توانند این ضایعات را ایجاد کنند. برخی از افراد مانند افراد دیابتی و یا افرادی که دارای مشکلات خود ایمنی هستند، در معرض ابتلا به این ضایعات قرار دارند. این ضایعات باید سریعا تحت درمان قرار بگیرند، زیرا می‌توانند خطر مرگ را نیز به دنبال داشته باشند.
علائم:
- تب
- علائم سرماخوردگی مثل بدن درد، خستگی و بی‌حالی
- تورم صورت
- درد در ناحیه فک
- ایجاد آبسه
درمان ضایعات پاتولوژیک فک
ضایعات پاتولوژیک فک اگر کیست‌های کوچکی باشند، شاید نیاز به درمان فوری نداشته باشند. اما باید در نظر داشته باشید که در اسرع وقت برای درمان آنها اقدام نمایید تا به مشکلات جدی‌تری تبدیل نشوند.
۱. مصرف آنتی بیوتیک یا تخلیه چرک
آنتی بیوتیک‌‌ها می‌توانند برای درمان ضایعات عفونی مورد استفاده قرار بگیرند، اما در صورتی که نیاز باشد، جراح باید بافت چرکی را تخلیه و یا به طور کامل بردارد.
۲. جراحی
در صورتی که ضایعات به صورت تومور بروز پیدا کرده باشند، متخصص ابتدا نوع آن را مشخص می‌کند. بعد از اینکه مشخص شد این تومور بدخیم است، نیاز به جراحی خواهد داشت. در عمل جراحی معمولا قسمتی از بافت سالم نیز برداشته می‌شود. احتمال برداشت قسمتی از فک نیز وجود دارد.
توجه: در صورتی که تومور خوش‌خیم باشد، شاید نیاز به هیچ درمان خاصی نداشته باشد.
سوالات متداول
-
متخصص پاتولوژی فک و دهان چه کسی است؟
پاتولوژیست به بررسی و مطالعه تغییرات بدن و بافت‌ها می‌پردازد تا علل بیماری و راه‌های درمان آن را بیابد. پاتولوژیست فک و دهان تمام موارد و مشکلات بافت‌های دهان را بررسی می‌کند.
-
کیست‌های فک و صورت دارای چه علائمی هستند؟
معمولا این کیست‌ا بدون هیچ علامتی در دهان ایجاد می‌شوند و تنها دندانپزشک متخصص می‌تواند آنها را تشخیص دهد. در صورت آلوده بودن کیست، درد و التهاب به دنبال خواهد داشت.
-
آیا تومورهای فک و دهان علائمی دارند؟
به طور معمول ایجاد تومورهای دهانی در فک پایین از فک بالا شایع‌تر است. این تومورها می‌توانند دارای علائمی مانند زخم بوده که تا مدت زمان زیادی باقی می‌مانند. این تومورها می‌توانند در گلو نیز تشکیل شوند.
-
ضایعات با منشا غدد بزاقی چه علائمی دارند؟
معمولا به دلیل اختلال در ترشح غدد بزاقی، خشکی دهان در این افراد دیده می‌شود. همچنین ممکن است ترکیبات بزاق نیز دستخوش تغییراتی شده و سبب مزه یا بوی متفاوتی در دهان فرد شوند.