مواد بلیچینگ مثل پراکسیدهای هیدروژن و کارباماید سال‌هاست که برای سفید کردن دندان مورد استفاده قرار گرفته‌اند.
چه برای سفید کردن دندان به دندانپزشک مراجعه کنید و چه آن را در خانه انجام دهید، ممکن است در انتخاب بین پراکسید هیدروژن و پراکسید کاربامید دچار سردرگمی شوید.
کاربامید چیست و مکانیسم عمل آن چگونه است؟
چه تفاوت‌هایی بین بلیچینگ دندان با پراکسید هیدروژن و کارباماید پراکسید وجود دارد؟
عوارض استفاده از این ماده چیست؟
در این مطلب مختصر و مفید از دکتر فاطمه لبافی اطلاعات جامعی در این رابطه به دست خواهید آورد.
کارباماید پراکسید چیست؟
کارباماید پراکساید به نام پراکسید اوره هیدروژن نیز شناخته می‌شود. یک ترکیب جامد کریستالی سفید رنگ محلول در آب است که از پراکسید هیدروژن و اوره تشکیل شده است. از آنجا که منبع آن پراکسید هیدروژن است، می‌توان آن را در محصولات ضدعفونی کننده و سفید کننده دندان یافت.
کارباماید پراکسید چه کاربردهایی دارد؟
از جمله کاربردهای کارباماید پراکسید در دندانپزشکی می‌توان موارد زیر را نام برد:
- به عنوان یک عامل سفید کننده دندان در دندانپزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- به عنوان یک عامل ترمیم کننده زخم دهان در آسیب‌های مخاطی دهان استفاده می‌شود.
مکانیسم عمل کارباماید پراکسید
کاربامید پراکساید در تماس با دندان‌ها پراکسید هیدروژن آزاد میکند که یک عامل اکسید کننده و سفید کننده قوی است.
همچنین رادیکال‌های آزاد مانند H+ یا H۳O+ 1 را آزاد میکند. پراکسید هیدروژن نه تنها باعث اکسید شدن لکه‌های دندانی و از بین رفتن آنها می‌شود، بلکه به عنوان یک ضدعفونی کننده نیز عمل میکند، به ویژه در مکان‌های بی‌هوازی.
عوارض بلیچینگ با کارباماید هیدروژن
از عوارض استفاده از کارباماید هیدروژن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
-
آسیب به لثه‌ها
در اثر استفاده از این ماده و برخورد آن با بافت لثه ممکن است قرمزی موضعی رخ دهد. علاوه بر این نیز، با توجه به اینکه این ماده رادیکال آزاد تولید میکند، می‌تواند حساسیت لثه نسبت به برخی مواد غذایی را افزایش دهد. استفاده نادرست از این ترکیب ممکن است سبب سوزش بافت لثه نیز شود.
-
کاهش محتوای معدنی مینای دندان
بر اساس برخی مطالعات گفته می‌شود که سفید کردن دندان‌ها با استفاده از این روش موجب کاهش مواد معدنی مینای دندان می‌شود که بر اثر این اتفاق میزان نفوذ پذیری آن زیاد می‌شود.
-
حساسیت دندانی
علاوه بر حساسیت لثه، این ترکیب می‌تواند بافت دندان را نسبت به هوا و تغییرات دمایی حساس کند. به گونه‌ای که فرد ممکن است بعد از استفاده از این ماده، هنگام تنفس با دهان این حساسیت را احساس کند. شایان به ذکر است که این حساسیت معمولا در افرادی که سابقه حساسیت دندانی را داشته‌اند، بیشتر اتفاق می‌افتد.
-
تحریک گلو
این ماده با توجه به اینکه رادیکال آزاد تولید میکند، اگر به طور اتفاقی قورت داده شود، بافت گلو را هم تحریک خواهد کرد. البته به دلیل تماس اندک و کوتاه مدت در این اتفاق، این تحریک ظرف مدت کوتاهی از بین خواهد رفت.
تفاوت سفید کردن دندان با هیدروژن و کاربامید پروکساید
پراکسید هیدروژن و پراکسید کاربامید هر دو ترکیب‌های شیمیایی هستند که با قرار گرفتن روی دندان، باعث ایجاد تغییراتی در لکه‌های آنها می‌شوند.
به همین دلیل گاهی اوقات آنها را به جای ماده سفید کننده، ماده بلیچینگ می‌نامند.
در حالی که بسیاری از دندانپزشکان بین این دو اصطلاح تمایز قائل نمی‌شوند، اما سفید کردن دندان به روش بلیچینگ معمولاً به استفاده از مواد شیمیایی برای تغییر رنگ مینای دندان اشاره دارد. در حالی که سفید کردن به از بین بردن لکه‌های سطحی ناشی از نوشیدنی هایی مانند قهوه گفته می‌شود.
هر دوی این ترکیبات به دو صورت استفاده می‌شوند، یکی توسط دندانپزشک به صورت ژل روی دندان‌ها اعمال شده که به آن آفیس بلیچینگ می‌گویند. دیگری در خانه با تری‌هایی روی دندان‌ها قرار می‌گیرند که آن را هوم بلیچینگ می‌نامند.
اما در برخی موارد تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند که در ادامه آنها را بیان کرده‌ایم:
- مدت زمان فعال شدن خاصیت اکسیداسیون نیمی از قدرت پراکسید کاربامید در ۲ ساعت اول آزاد می‌شود، سپس تا ۶ ساعت دیگر به کار خود ادامه می‌دهد. از آنجایی که زمان بیشتری را برای در تماس ماندن با دندان‌ها می‌گذراند، اغلب در محصولاتی که به مدت یک شب بر روی دندان‌ها قرار می‌گیرند (تری بلیچینگ در خانه) استفاده می‌شود.
پراکسید هیدروژن سریع‌تر تجزیه می‌شود و بیشتر کار خود را در ۳۰ تا ۶۰ دقیقه اول انجام می‌دهد. این ماده اغلب در مطب دندانپزشکی و توسط دندانپزشک متخصص استفاده می‌شود. - سرعت تجزیه شدن و آب شدن هر دو نوع محلول پراکسید تجزیه می‌شوند و با قرار گرفتن در معرض نور، آب می‌شوند. به همین دلیل است که پراکسید هیدروژن در بطری‌های قهوه‌ای به جای شفاف در فروشگاه فروخته می‌شود.
پراکسید کارباماید حاوی پراکسید هیدروژن به نسبت ۱:۳ است. این بدان معنی است که یک محلول ۳۰٪ کارباماید فقط ۱۰٪ پراکسید هیدروژن دارد.
این محلول نیز در معرض نور آب می‌شود، اما سرعت آب شدن آن در مقایسه با هیدروژن پراکسید، بسیار کمتر است. - ترکیب شیمیایی هر یک پراکسید هیدروژن از اکسیژن و هیدروژن تشکیل شده است. این در حالی است که کاربامید یا همان اوره در ترکیب با پراکسید هیدروژن کاربامید پراکساید را می‌سازند. این یعنی کاربامید پراکساید خود خواص پراکسید هیدروژن را دارا است.
- ماندگاری معمولا محصولاتی که کاربامید پراکساید دارند، نسبت به هیدروژن پراکسید از ماندگاری بالاتری برخوردار هستند. این یعنی شما می‌توانید مدت بیشتری این محصولات را در خانه نگه دارید.
سفید کردن دندان با کارباماید پراکسید و حساسیت دندان
سفید کردن دندان با استفاده از پراکسید کارباماید زمانی که به درستی انجام شود، بی خطر است. هر نوع درمان سفید کننده می‌تواند باعث حساسیت کوتاه مدت شود
استفاده بیش از حد از مواد سفید کننده یا ماندن طولانی مدت آنها بر روی سطح دندان می‌تواند میزان حساسیت را بیشتر کند.
این که مدت زمان لازم برای تجزیه شدن کارباماید پراکسید بیشتر است و به همین دلیل معمولاً مدت زمان بیشتری روی دندان باقی می‌ماند، به این معنی است که حساسیت می‌تواند کمی شدیدتر باشد. این امر همچنین ممکن است باعث تحریک بیشتر لثه‌ها شود؛ به خصوص اگر اقدامات احتیاطی برای محافظت از آنها در برابر تماس با مواد شیمیایی انجام نشود.
با این حال، اکثر بیماران در مورد حساسیت، تفاوت زیادی بین کارباماید در مقابل پراکسید هیدروژن نمی‌بینند.
مراجعه به یک متخصص دندانپزشکی برای درمان، بهترین راه برای جلوگیری از ایجاد هر گونه مشکل است. علاوه بر این تا زمانی که در استفاده صحیح از محصولات بدون نسخه (ترجیحا با نظارت دندانپزشک) دقت شود، بلیچینگ دندان در خانه با هر یک از این محصولات باعث ایجاد حساسیت غیرعادی در دندان‌ها نمی‌شود.
سفید کردن دندان و از بین بردن انواع مختلف لکه‌ها با کارباماید پراکسید
تغییر رنگ دندان می‌تواند ناشی از منابع خارجی مانند سیگار کشیدن، قهوه و چای باشد که باعث ایجاد لکه‌های سطحی می‌شوند. بسیاری از محصولات بدون نسخه می‌توانند با تمیز کردن عمیق دندان‌ها این تغییر رنگ و لکه‌ها را از بین ببرند. این مواد می‌توانند شامل یک محلول پراکسید (هیدروژن یا کارباماید پراکسید) و یا مواد حاوی ذرات ساینده برای پاک کردن لکه‌ها باشند.
از بین بردن لکه‌های ناشی از وراثت، افزایش سن، پوسیدگی دندان یا برخی داروها سخت‌تر است. در برخی موارد، حتی قوی‌ترین سفید کننده‌ها نیز تأثیری ندارند.
اگر لکه‌ها قابل پاک کردن باشند، هم کارباماید و هم پراکسید هیدروژن به همان اندازه نتیجه خوبی ارائه خواهند داد. این ترکیبات کاری بیشتر از تمیز کردن سطحی انجام می‌دهند. ترکیب شیمیایی لکه را از بین می‌برند، بنابراین با هر بار درمان لکه‌ها کم کم از بین می‌روند.
استفاده از کارباماید پراکسید توسط دندانپزشک نتایج بهتری دارد یا در خانه؟
بیماران قبل از انجام هرگونه از روش های سفید کردن دندان، باید با دندانپزشک خود مشورت کنند تا از سلامت دندان‌هایشان مطمئن شوند. اگر پوسیدگی دندان وجود داشته باشد، مواد شیمیایی می‌توانند باعث ایجاد درد و حساسیت زیاد و غیر طبیعی در دندان‌ها و لثه‌ها شوند.
داروخانه‌ها و بازار آنلاین مملو از انواع خمیردندان سفیدکننده، مواد شستشوی دندان، انواع ژل و تری هستند. برخی از آنها حاوی پراکسید هیدروژن یا پراکسید کارباماید هستند. محصولات خانگی ممکن است برای برخی از لکه‌ها خوب باشند، اما قدرت کمتری دارند. این نوع محصولات معمولاً حاوی پراکسید در غلظت کمتر از ۳٪ هستند.
دندانپزشکان امکان دسترسی به مواد شیمیایی قوی‌تری را دارند. به این دلیل که کار خود را در یک محیط کنترل شده و حرفه‌ای انجام می‌دهند، حتی ممکن است از محلول‌های پراکسید با غلظتی در حدود ۴۰٪ استفاده کنند.
نظارت آنها در طول انجام درمان تضمین میکند که دندان‌ها و لثه‌های بیمار محافظت شوند.
سؤالات متداول
-
در صورتی که لکه‌های دندان با استفاده از پراکسید کارباماید از بین نروند، می‌توان از روش دیگری استفاده کرد؟
دندانپزشک با تخصصی که دارد بهترین محصول و یا روش برای سفید کردن دندان‌ها را متناسب با شرایط بیمار به او پیشنهاد می‌دهد. در صورتی که امیدی به تغییر رنگ و از بین رفتن لکه‌های دندانی وجود نداشته باشد، ممکن است روش‌های دیگری پیشنهاد شوند. سفید کردن دندان‌ها با لیزر، استفاده از روکش‌ها یا باندینگ‌های دندانی برای پوشاندن لکه‌های دائمی و غیر قابل ترمیم از جمله این موارد هستند.
-
سفید کردن دندان با استفاده از هیدروژن کارباماید زیر نظر دندانپزشک بهتر است یا در خانه؟
پراکسید کارباماید مانند پراکسید هیدروژن، چه در خانه یا در مطب دندانپزشک می‌تواند به شما در دستیابی به دندان‌های سفید کمک کند. همان‌طور که پیش‌تر نیز اشاره کردیم برای دریافت نتایج بهتر، مطمئن‌تر و سریع‌تر استفاده از این روش زیر نظر دندانپزشک دارای تخصص توصیه می‌شود. اگر می‌خواهید دندان‌های خود را با استفاده از بلیچینگ سفید کنید، به شما پیشنهاد می‌دهیم با کلینیک دندانپزشکی دکتر فاطمه لبافی تماس بگیرید. همچنین برای مشاوره رایگان نوبت ویزیت خود را دریافت کنید.
-
پراکسید کارباماید چگونه در سفید شدن دندان‌ها عمل میکند؟
پراکسید کارباماید در تماس با آب یا سطوح بیرونی دندان، پراکسید هیدروژن و رادیکال‌های آزاد، آزاد میکند. پراکسید هیدروژن دارای اثرات سفید کننده مینا و ضدعفونی کننده است. طبق مطالعات آزمایشگاهی، عوامل پراکسید کارباماید با غلظت بالا (۳۷٪) یا غلظت کم (۱۰ یا ۱۶٪) به طور مشابه به عنوان عوامل سفید کننده خوراکی مؤثر بودند.
-
آیا پراکسید کارباماید به دندان‌ها آسیب وارد میکند؟
به طور کلی اگر بلیچینگ دندان تحت نظر دندانپزشک متخصص انجام شود، ماده آن کمترین میزان عوارض را به وجود می‌آورد. کلسیم، فسفات و فلوراید مینا و خواص شیمیایی، ساختاری و مکانیکی دندان تحت تأثیر پراکسید کارباماید دچار تغییراتی می‌شوند. پراکسید کارباماید ممکن است بر اجزای آلی مینا تأثیر بگذارد. در واقع می‌تواند به افزایش حساسیت دندان، فرسایش سریع‌تر آن و کاهش مقاومت در برابر شکستگی دندان‌های تحت درمان شود.
-
دندانپزشک چه نقشی در میزان تأثیر کارباماید پراکسید بر سفیدی دندان‌ها دارد؟
مهم است که دندانپزشکان با دانش لازم و کامل از پراکسیدها استفاده کنند؛ زیرا نشان داده شده است که نتایج نهایی رضایت بخش از این تکنیک به موارد زیادی وابسته است. تشخیص صحیح نوع لکه‌ها، شناخت کامل ساختار لایه‌ها (مینای دندان و عاج) و همچنین شناخت میزان حساسیت آنها از جمله آنها هستند.
-
غلظت ۱۰% پراکسید کاربامید معادل چه غلظتی از پراکسید هیدروژن است؟
معمولا غلظت ۱۰ درصد پراکسید کاربامید معادل ۳ درصد پراکسید هیدروژن است. این نشان دهنده قدرت بیشتر پراکسید هیدروژن نسبت به پراکسید کاربامید است.
-
چه غلظتی از پراکسید کاربامید بهترین غلظت برای سفید کردن دندان است؟
معمولا بهترین غلظت برای پراکسید کربامید بین ۱۶ تا ۳۵ درصد در نظر گرفته می‌شود. این غلظت برای سفید کردن دندان مناسب بوده و برای بافت‌های دهان بی‌خطر تلقی می‌شود.