اختلالات فک و دندان تاثیر مستقیمی در زیبایی خط لبخند و چهره دارند. علاوه بر زیبایی، این مشکلات می‌توانند عوارض دیگری هم به همراه داشته باشند. دیپ بایت یکی از این اختلالات است که حتی فرمی شدیدتر از اوربایت ایجاد می‌کند.
آیا علل ایجاد دیپ بایت را می‌دانید؟
در صورت ابتلا به این ناهنجاری، چه علائمی به همراه خواهد داشت؟
اگر درمان نشود، چه عوارضی سلامت فرد را تهدید می‌کنند؟
دکتر فاطمه لبافی، یکی از شاخص‌ترین و باتجربه‌ترین متخصصان حال حاضر کشور، در این مقاله درباره دیپ بایت اطلاعات کاملی ارائه کرده‌اند.
دیپ بایت چیست؟
دیپ بایت نوعی ناهنجاری شدیدتر از اوربایت بوده که ممکن است در افراد زیادی مشاهده شود. در واقع این عارضه می‌تواند از شایع‌ترین مال اکلوژن‌ها در خردسالان و حتی بزرگسالان باشد. در حالت نرمال دندان‌های فک بالا و پایین دارای هماهنگی هستند و همدیگر را می‌پوشانند.
اگر دندان‌های فک بالا کمی بیشتر از ۳ میلیمتر از فک پایین جلوتر باشند، فرد مبتلا به اوربایت است. اگر این مقدار به حدود ۴ تا ۱۰ سانتی متر برسد، در این صورت فرد به اوربایت شدید یعنی دیپ بایت مبتلا شده است. این ناهنجاری گاهی آنچنان پیشرفت می‌کند که دندان‌های فک پایین به طور کلی پوشیده می‌شوند. این عارضه زیبایی و حتی سلامت دهان و دندان را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد.
علل دیپ بایت
در بیشتر موارد، دیپ بایت به طور ژنتیکی و از طرف والدین به ارث می‌رسد. این مشکلات ژنتیکی می‌توانند مانع از رشد متناسب فک پایین شده و یا باعث رشد بیش از اندازه فک بالا شوند. به طور کلی برخی از مهمترین علل ایجاد این ناهنجاری عبارت‌اند از:
- بزرگ بودن بیش از اندازه و غیر طبیعی فک بالا
- بزرگ بودن بیش از اندازه دندان‌های فک بالا
- تشکیل نشدن کامل فک در دوره رشد استخوانی
علائم دیپ بایت
مهمترین دلیلی که از جانب دندانپزشکان توصیه شده کودکان خود را از سنین پایین برای چکاپ دندان‌ها به صورت مکرر به کلینیک دندانپزشکی ببرید، درمان سریع این اختلالات است. علاوه بر چکاپ مستمر و منظم دندان‌ها توسط دندانپزشک، برخی علائم وجود دارند که با مشاهده آنها بهتر است برای ویزیت به کلینیک دندانپزشکی مراجعه کنید که عبارت‌اند از:
- سردرد
- تحلیل مینای دندان
- دندان قروچه
- احساس درد مزمن در استخوان فک
- مشکلات گوارشی و سختی در جویدن غذا
- وجود مشکلاتی در بلع غذا
- مشکلاتی در تکلم و صحبت کردن
- ابتلا به بیماری‌های لثه
چرا افراد به درمان دیپ بایت نیاز دارند؟
درمان دیپ بایت علاوه داشتن جنبه زیبایی از نظر درمانی نیز ضرورت دارد، زیرا این مال اکلوژن عوارضی به مراتب بدتر از نقص در زیبایی ایجاد می‌کند. این مال اکلوژن می‌تواند با دندان قروچه همراه باشد، بنابراین با سایش دندان‌ها به مرور زمان سبب تحلیل مینای دندان می‌شود. همچنین می‌تواند آسیب به مفاصل فک، سردرد، اختلالات مفصل گیجگاهی و حتی آپنه خواب را به دنبال داشته باشد. به همین جهت درمان دیپ بایت برای تمام افرادی که دچار این ناهنجاری شدند، ضرورت دارد.
هزینه درمان دیپ بایت
قیمت درمان دیپ بایت بسته به اینکه از چه روشی برای اصلاح این مشکل استفاده شود، تعیین می‌گردد. جهت اطلاع از هزینه درمان این ناهنجاری باید به کلینیک دندانپزشکی مراجعه نمایید تا پس از مشخص شدن روش درمانی مناسب، اطلاعات لازم در این خصوص را به دست آورید.
مراحل اولیه دیپ بایت
این ناهنجاری در ابتدا زیبایی صورت را تحت تاثیر قرار می‌دهد. دندان‌های فک پایین به مرور زمان دچار ساییدگی شده و شکستگی‌های نازکی بر روی دندان‌ها ایجاد خواهند شد. اگر این عارضه درمان نشود، لبه دندان‌های فک بالا و پایین بر اثر ساییدگی کاملا از بین می‌روند. در مراحل اولیه خونریزی لثه در هنگام مسواک زدن، دچار آزار بیمار می‌گردد. به مرور زمان بر اثر فرو رفتن لبه‌های بالایی دندان در لثه، تحلیل لثه ایجاد می‌شود. این ناهنجاری با پیشرفت، ظاهر و لبخند فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهد
مراحل پیشرفته دیپ بایت
در صورتی که دیپ بایت به مراحل پیشرفته برسد، دندان‌ها دچار لب پریدگی شدید شده و درد‌های بسیاری برای فرد به وجود می‌آورند. دیپ بایت با ایجاد حساسیت‌های شدید دندانی و درد‌های مکرر در مفصل فکی گیجگاهی، موجب ناراحتی بیمار خواهد شد.
روشهای درمان دیپ بایت
در هر سنی امکان درمان دیپ بایت وجود دارد، اما روند درمان در سنین کودکی به دلیل انعطاف دندان‌ها و استخوان فک، بسیار راحت‌تر صورت می‌گیرد و تغییرات مد نظر دندانپزشک به راحتی اعمال می‌شوند گردد. معمولا دو روش برای درمان این مشکل وجود دارند:
-
ارتودنسی
در صورتی که ارتودنتیست تشخیص دهد می‌توان با استفاده از روشهای ارتودنسی این اختلال را درمان کرد، این روش به کار گرفته می‌شود. معمولا این روش زمانی استفاده می‌شود که دیپ بایت به دلیل حرکت دندان‌ها ایجاد شده باشد. در این صورت به راحتی می‌توان با ارتودنسی این مشکل را درمان کرد.
-
جراحی فک
در صورتی که اختلال فراتر از حرکت دندان‌ها باشد، دندانپزشک مجبور است از جراحی فک برای درمان این مشکل کمک بگیرد.
عوارض دیپ بایت
به طور کلی دیپ بایت زیبایی و سلامت دهان و دندان را تهدید می‌کند. در زیر به تمام معایب و عوارض این ناهنجاری اشاره شده است:
- درد فک انحراف فک، می تواند درد شدیدی را در ناحیه فک برای فرد ایجاد کند که در نهایت، بیمار دچار اختلال مفصل گیجگاهی می‌شود.
- آپنه خواب یکی دیگر از عوارض دیپ بایت، آپنه خواب است. آپنه خواب سبب می‌شود تا وضعیت تنفس در هنگام خواب کم و یا حتی متوقف شود. دیپ بایت با کاهش میزان جریان هوای ورودی به راه‌های تنفسی، می‌تواند سبب چنین عارضه‌ای شود.
- آسیب لثه لبه جونده دندان‌های بالایی با تماس به خط لثه، می‌تواند سبب تحلیل لثه شده و آسیب جدی به آن وارد کند.
- سایش و آسیب دندان‌ها فک نامتقارن سبب می‌شود تا دندان‌ها به صورت هماهنگ روی هم قرار نگیرند و به راحتی به هم برخورد کنند. این امر با سایش دندان‌ها موجب آسیب به مینای دندان و حتی از بین رفتن دندان می‌شود.
- مشکلات زیبایی مشکلات فکی، زیبایی لبخند و چهره را به شدت تحت تاثیر قرار داده و با کاهش زیبایی چهره، اعتماد به نفس را کاهش می‌دهند. این افراد سعی می‌کنند تا در جمع لبخند نزنند و دندان‌های خود را به کمک لب‌هایشان بپوشانند. ناهنجاری‌های مال اکلوژن با کاهش اعتماد به نفس، تاثیر زیادی بر کیفیت زندگی فرد دارند.
- مشکلات گوارشی عدم تقارن فک‌ها سبب می‌شود دندان‌های فک بالا به خوبی روی دندان‌های فک پایین قرار نگیرند، به همین دلیل در هنگام جویدن غذا، فرد نمی‌تواند به خوبی آن را بجود.
معایب جراحی برای درمان دیپ بایت
جراحی می‌تواند به صورت سریع و مطمئن دیپ بایت را درمان کند، اما معایبی به همراه دارد. جراحی دوره نقاهت طولانی و دشواری به دنبال دارد و بیمار در طول این دوره نمی‌تواند به راحتی غذا بخورد.
سوالات متداول
-
درمان دیپ بایت چقدر زمان می برد؟
به دلیل نیاز به چندین روش درمانی ارتودنسی، حدود ۱.۵ تا ۲ سال زمان می‌برد. اما به طور کلی با توجه به نوع درمان، شدت ناهنجاری و سن بیمار، زمان درمان دیپ بایت متفاوت است.
-
درمان دیپ بایت در چه زمانی مناسب‌تر است؟
درمان دیپ بایت در هر سنی قابل انجام است، اما اگر در سنین کودکی صورت بگیرد، نتیجه بسیار بهتر و سریع‌تری در پی خواهد داشت. گاهی در سن بالاتر از ۱۲ سال، برای درمان نیاز به ارتودنسی همراه با جراحی است.
-
از کجا می‌توان فهمید که به دیپ بایت مبتلا هستید؟
مراجعه مکرر و منظم به مطب دندانپزشکی این امکان را به شما می‌دهد تا دندانپزشک بتواند در اولین فرصت، ناهنجاری را شناخته و برای درمان آن اقدام نماید. در صورتی که علائمی مانند سردرد، درد فک، مشکلاتی در بلع و تکلم و حساسیت بیش از اندازه دندان‌ها را مشاهده کردید، برای بررسی آنها حتما به کلینیک دندانپزشکی مراجعه کنید.