ارتودنسی متحرک چیست و برای چه دندانهایی است؟ + هزینه، و تصاویر قبل و بعد درمان

برخی از افراد به دلایل متفاوتی دارای ناهنجاری های دهان و دندانی می باشند. نامرتبی و کج بودن دندان علاوه بر اینکه زیبایی دندان ها را تحت تاثیر قرار می دهد، می تواند برای سلامتی دهان و دندان هم مشکلاتی را به وجود بیاورد. به همین جهت افراد برای رفع ناهنجاری های دهان و دندان خود به دنبال بهترین درمان که کمترین زمان و مناسب ترین هزینه را داشته باشند، هستند. یکی از روش های مناسب برای درمان این ناهنجاری ها، ارتودنسی دندان می باشد که خود دارای انواع مختلفی می باشد. ارتودنسی متحرک نوعی روش درمانی می باشد که نتیجه نهایی آن بستگی به بیمار در طول دوره درمان دارد. بیمار در هنگام غذا خوردن و مسواک زدن، دستگاه ارتودنسی را از دهان خود در آورده و بعد از آن مجدد باید دستگاه را درون دهان خود قرار دهد. این روش زمانی قابل استفاده می باشد که بیمار برای رفع ناهنجاری ها و بی نظمی های جزئی دندان به دنبال درمان ارتودنسی باشد. در این مقاله به طور کامل به بررسی ارتودنسی متحرک خواهیم پرداخت.

ارتودنسی متحرک چیست؟

یکی از روش های ارتودنسی که در آن دستگاه به دندان چسبیده نمی شود و بیمار می تواند آن را از دهان خود خارج نماید، ارتودنسی متحرک است. این روش برای هر دو فک نیز قابل استفاده می باشد و نتیجه کار آن، به همکاری بیمار بستگی دارد. این درمان بیشتر برای درمان مشکلات جزئی دندان در زمان کوتاه استفاده می شود. زمانی که میزان ناهنجاری دندان زیاد باشد، برای به دست آوردن نتیجه مطلوب، باید از ارتودنسی ثابت کمک گرفت.

مدت زمان درمان ارتودنسی متحرک

برای افرادی که برای درمان ناهنجاری جزئی دندان ها، تمایل دارند در مدت زمان کوتاهی نتیجه دلخواه خود را به دست آورند، ارتودنسی متحرک انتخاب خوبی می باشد که طول درمان آن از ارتودنسی ثابت بسیار کوتاه تر است. مدت زمان درمان آن بستگی به میزان ناهنجاری دندان دارد که متخصص ارتودنسی در جلسه اول در این باره اطلاعات لازم را برای بیمار شرح خواهد دارد. پس از اتمام دوره درمان، باید برای حفظ وضعیت به دست آمده از دندان ها تا مدتی از ریتینر یا نگهدارنده استفاده نمود که به مروز زمان استفاده از آن با توجه به وضعیت دندان ها کاهش می یابد.

هزینه ارتودنسی متحرک

متخصص ارتودنسی در ابتدا با بررسی دهان و دندان بیمار و انتخاب روش مناسب درمان، هزینه آن را برای بیمار مشخص می کند. ارتودنسی متحرک روش های مختلفی دارد که هر کدام از آن ها هزینه خاص خود را شامل می شوند. عواملی که بر هزینه ارتودنسی متحرک تاثیر می گذارد، شامل روش درمان، مهارت دندانپزشک، تعداد جلسات مورد نیاز برای درمان، درمان های دیگر مورد نیاز، قالب گیری و لابراتوار می شود.

انواع ارتودنسی متحرک

این روش دارای انواع مختلفی بوده که در این قسمت با انواع ارتودنسی متحرک آشنا خواهید شد.

1. الاینر شفاف

   

   در این روش ارتودنسی دندان که به روش نامرئی معروف می باشد، برای درمان از سیم و براکت استفاده نمی شود. الاینر یک پلاک پلاستیکی شفاف بوده که بر روی دندان ها به وضوح قابل مشاهده نمی باشد. زمانی که متخصص ارتودنسی تشخیص درمان با روش الاینر شفاف را دهد، این پلاک های نامرئی حدود دو و یا سه هفته یک بار تعویض خواهند شد.

2. زد اسپرینگ

   

   این روش برای درمان دندانی می باشد که نیاز است به سمت جلو کشیده شود. زد اسپرینگ حالت فنری دارد و دندانپزشک آن را پشت دندانی که نیاز به حرکت دارد، به صورت پنهان نصب می کند.

3. پلاک هاولی (ریتینر)

   

   این پلاک نگهدارنده از برگشت دندان ها به حالت قبلی در اتمام درمان ارتودنسی جلوگیری می کند.

4. پلاک فانکشنال

   

   در مواردی که فک بالای بیمار جلو باشد و یا فک پایین بیمار عقب باشد، دندانپزشک می تواند از این روش برای درمان استفاده کند. البته یکی از معایبی که پلاک فانکشنال دارد، این است که صحبت کردن برای بیمار را کمی دشوار تر می کند.

مزایای ارتودنسی متحرک

از مزایای ارتودنسی متحرک به موارد زیر می توان اشاره نمود:

1. می توانید برای غذا خوردن و مسواک زدن آن ها را از دهان خود در بیاورید.
2. در مواقعی که دچار درد و ناراحتی غیر قابل تحمل شدید، می توانید به طور موقت آن را از دهان خود در بیاورید.
3. می توانید در مراسم های خاصی بر حسب تمایل از آن ها استفاده نکنید.
4. این نوع روش ارتودنسی کمتر از ارتودنسی ثابت قابل مشاهده برای اطرافیان می باشد.
5. زمان این درمان بسیار کوتاه تر می باشد.
6. در ارتودنسی متحرک احتمال آسیب دیدن دندان ها بسیار کمتر از ارتودنسی ثابت است.
7. رعایت بهداشت دهان و دندان در ارتودنسی متحرک راحت تر می باشد، به همین جهت احتمال بروز بیماری های دهان و دندان در این روش کمتر است.
8. می تواند به عنوان محرک رشد برای کودکانی که در حال رشد هستند، مورد استفاده قرار بگیرد.
9. استفاده از این روش برای درمان های جزئی و ناهنجاری های کوچک بسیار مناسب است.

موارد کاربرد ارتودنسی متحرک

ارتودنسی متحرک برای اصلاح ناهنجاری های دهان و دندان کاربرد های فراوانی دارد که در زیر به آن ها اشاره شده است:

1. صاف کردن تاج دندان
2. اصلاح کج بودن دندان ها
3. حرکت آرام و جزئی دندان ها تا رسیدن آن ها به وضعیت مناسب
4. کارایی آن ها بعد از درمان ثابت به عنوان نگهدارنده

مراحل انجام ارتودنسی متحرک

مراحل ارتودنسی متحرک شامل موارد زیر می شود:

1. معاینه و بررسی توسط دندانپزشک

   اولین مرحله در هر روش ارتودنسی، ابتدا باید به کلینیک دندانپزشکی مراجعه کنید تا دندانپزشک وضعیت دهان و دندان شما را مورد بررسی قرار دهد. متخصص ارتودنسی روش درمان و هزینه آن را برایتان شرح خواهد داد.

2. قالب گیری دندان

   در این مرحله برای قالب مورد نیاز، دندانپزشک باید قالب گیری از دندان را انجام دهد. بعد از قالب گیری دندان به روش مورد نظر، دندانپزشک قالب کپی تهیه شده را به لابراتوار ارسال کرده تا قالب اصلی مورد نظر ساخته شود.

3. قرار دادن پلاک متحرک بر روی دندان

   پس از ساخته شدن پلاک متحرک به وسیله لابراتوار، به مطب دندانپزشکی مراجعه کرده تا دندانپزشک پلاک را روی دندان شما قرار دهد. در این مرحله، دندانپزشک از شما می خواهد تا صحبت کنید و تظاهر به جویدن غذا داشته باشید تا کمک به عادت کردن شما نسبت به آن کند. در این مرحله دندانپزشک تمام توصیه های لازم را به شما می گوید تا ادامه درمان را در منزل انجام دهید. مهم ترین توصیه دندانپزشک استفاده منظم از پلاک متحرک می باشد تا درمان روند درست و منظم خود را داشته باشد.

4. مراجعه منظم به مطب دندانپزشکی

   علاوه بر رعایت تمام دستورالعمل های بیان شده توسط دندانپزشک، مراجعه منظم به مطب دندانپزشکی برای چکاپ دندان ها و بررسی روند درمان اهمیت بسیاری دارد.

تفاوت ارتودنسی متحرک با ارتودنسی ثابت

در زیر به بررسی تفاوت ارتودنسی متحرک با ارتودنسی ثابت می پردازیم:

1. در ارتودنسی ثابت بیمار نمی تواند دستگاه ارتودنسی را از دهان خود خارج کند، اما در ارتودنسی متحرک بیمار به راحتی می تواند پلاک را از دهان خود خارج کند.
2. ارتودنسی متحرک معمولا برای درمان ناهنجاری های جزئی کاربرد بیشتری داشته در حالی که ارتودنسی ثابت برای رفع ناهنجاری های شدیدتر دندان ها می باشد.
3. پلاک ارتودنسی ثابت از براکت های فلزی به کمک سیم می باشد، در حالی که پلاک متحرک از نوع پلاستیکی همراه با سیم است.
4. به دلیل اینکه پلاک متحرک سبب هدایت رشد فک ها در کودکان می شود، به همین جهت استفاده از آن برای کودکان نسبت به بزرگسالان بیشتر است.

محدودیت های ارتودنسی متحرک

متخصص ارتودنسی برای درمان ناهنجاری های دهان و دندان، همیشه به دنبال بهترین روش و مناسب ترین دستگاه برای بیمار می باشد. برخی از ناهنجاری ها با کمک ارتودنسی ثابت و برخی دیگر با کمک ارتودنسی متحرک درمان می شوند. به همین جهت محدودیت هایی برای استفاده از ارتودنسی متحرک وجود دارد که عبارتند از:

1. کاربرد ارتودنسی متحرک برای ناهنجاری های جزئی و ساده می باشد.
2. به کمک ارتودنسی متحرک نمی توان ناهنجاری ها و چرخش های چندگانه را درمان نمود.
3. ارتودنسی متحرک نیاز به همکاری بیمار در حین درمان دارد که اگر بیمار همکاری لازم را انجام ندهد، نتیجه مناسبی به دست نخواهد آمد.
4. برخی از دستگاه های ارتودنسی متحرک به دلیل بی کیفیت بودن، راحتی مناسبی برای بیمار ندارند.
5. ارتودنسی متحرک، برای درمان دندان های فشرده کاربرد ندارد.
6. ارتودنسی متحرک نمی تواند مشکلات دندان های فک پایین را به خوبی برطرف نماید.

معایب ارتودنسی متحرک

از جمله معایب درمان ارتودنسی متحرک می توان به موارد زیر اشاره نمود:

1. بریس های ارتودنسی متحرک تا حدودی بر روی صحبت کردن تاثیر دارند.
2. تحمل پلاک ارتودنسی متحرک تا حدودی برای دندان های پایین دشوار میباشد.
3. این روش برای هر درمانی قابل استفاده نیست و تنها برای ناهنجاری های جزئی قابل استفاده می باشد.
4. در صورتی که بیمار از پلاک های خود مراقبت نکند، احتمال آسیب به پلاک و شکستگی آن وجود دارد.
5. در برخی موارد این پلاک ها هزینه بالاتری نسبت به پلاک ثابت دارد.
6. پلاک متحرک ارتودنسی حتما باید طبق برنامه روزانه و به طور منظم در دهان قرار گیرد.

مراقبت های ارتودنسی متحرک

در حین درمان با این روش باید مواردی را رعایت نمایید که شامل موارد زیر می شود:

1. از مصرف غذا های چسبنده و بسیار شیرین پرهیز نمایید.
2. پلاک متحرک را در هر زمان مورد دلخواه از دهان خارج نکنید و به توصیه های دندانپزشک خود به درستی عمل کنید.
3. سعی کنید حداقل روزی دو بار پلاک متحرک خود را تمیز کنید.
4. برای به دست آوردن نتیجه مورد پسند، درد های جزئی ناشی از درمان را تحمل کنید.
5. تنظیم پلاک و مراقبت های لازم از پلاک دندانی را از دندانپزشک خود بیاموزید.
6. در موارد خاص مانند انجام ورزش های پر خطر، پلاک متحرک را از دهان خود خارج کنید.
7. به دلیل اینکه این پلاک ها جنس پلاستیکی دارند، در صورت مرطوب نبودن به راحتی خشک می شوند، بنابراین باید آن ها را دائما مرطوب نگه دارید. اما این نکته را در نظر داشته باشید که به هیچ عنوان نباید پلاک را در آب گرم قرار دهید.

روش های تمیز کردن پلاک ارتودنسی متحرک

راهکارهای تمیز کردن پلاک ارتودنسی متحرک عبارتند از:

1. به منظور از بین بردن مواد غذایی از رو پلاک، حتما آن را با آب بشویید.
2. برای تمیز کردن آن از آب ولرم و صابون استفاده کنید.
3. توجه داشته باشید که به علت دارا بودن خاصیت سایندگی خمیر دندان ها، برای تمیز کردن پلاک خود از خمیر دندان استفاده نکنید.
4. به کمک یک پنبه مرطوب با آب ولرم و آب صابون گوشه های دستگاه و شیار های آن را تمیز کنید.
5. با مشورت دندانپزشک برای ضدعفونی کردن پلاک خود از قرص های از بین برنده باکتری استفاده کنید. استفاده از این قرص ها به این صورت است که ابتدا یک قرص را در فنجان آب ولرم حل کرده و دستگاه را در مدت مشخصی درون آن قرار دهید.

سوالات متداول

1. آیا امکان انتخاب پلاک متحرک از جانب بیمار وجود دارد؟

   متخصص ارتودنسی با توجه شدت ناهنجاری، پلاک مناسب بیمار را انتخاب می کند.

2. طول درمان ارتودنسی متحرک چقدر است؟

   به طور معمول نمی توان زمان دقیقی را مشخص نمود، زیرا طول درمان به عوامل متعددی مانند نوع و شدت ناهنجاری، میزان شلوغی دندان ها، شیب فک و غیره بستگی دارد. گاهی اوقات احتمال دارد که درمان ارتودنسی ثابت و ارتودنسی متحرک هر دو برای بیمار استفاده شود. در اولین جلسه معاینه، دندانپزشک نوع درمان، هزینه و مدت طمان درمان را برای بیمار مشخص خواهد کرد.

3. آیا می توان با وجود ارتودنسی متحرک غذا خورد؟

   ارتودنسی متحرک قابلیت جابه جایی دارد، به همین جهت در هنگام غذا خوردن و مسواک زدن باید آن را از دهان خارج کنید. بعد از خوردن غذا، دندان های خود و پلاک را تمیز کنید و آن را مجدد در دهان خود قرار دهید. باید بدانید یک رژیم غذایی سالم برای سلامت دهان و دندان بسیار اهمیت دارد.

4. کدام مایعات را نمی توان در حین درمان ارتودنسی متحرک نوشید؟

   برای مصرف نوشیدنی های شیرین، نوشابه های گازدار و نوشیدنی هایی که دارای مواد رنگی می باشند، باید پلاک متحرک را از دهان خود خارج کنید و قبل از قرار دادن این پلاک بر روی دندان، حتما دندان های خود را با آب بشویید.

5. آیا استفاده از پلاک متحرک درد دارد؟

   پلاک متحرک هم مانند تمام پلاک های ارتودنسی، در رو زهای اولیه برای بیمار درد هایی را به همراه خواهد داشت. می توانید برای کاهش درد از دارو های مسکن استفاده کنید. البته این درد ها دائمی نبوده و بعد از چند روز به پلاک متحرک خود عادت خواهید کرد. اگر در نقطه خاصی از دهان درد را احساس کردید، به مطب دندانپزشکی مراجعه کنید.

6. در صورت عدم همکاری بیمار برای استفاده از پلاک متحرک چه اتفاقی خواهد افتاد؟

   در طول زندگی تغییر وضعیت دندان ها ادامه دارد، به همین دلیل در صورتی که در طول درمان استفاده از پلاک متحرک را متوقف کنید، دندان ها تمایل دارند تا به موقعیت قبلی خود بازگردند. بعد از اتمام دوران درمان به توصیه متخصص ارتودنسی، تا مدتی استفاده از ریتینر ادامه دارد.

7. آیا ارتودنسی متحرک می تواند مشکل مشکل انحراف فک را حل کند؟

   درمان انحراف فک و یا عدم تقارن فک ها به کمک ارتودنسی متحرک قابل درمان نمی باشد. برای درمان این ناهنجاری با نظر متخصص، ارتودنسی ثابت و گاهی جراحی فک استفاده می شود.